Nationaal Frequentieplan 2014

De eerste inleidende hoofdstukken geven de lezer de context van dit nieuwe NFP2014 (H 1 & 2), het internationale kader voor frequentieordening (H3), de algemene principes en begrippen van het nationaal bestemmen van frequenties (H4) en de verschillende wijzen van verdelen van frequenties (H5). Hoofdstuk 6 behandelt het Frequentieregister.

Hoofdstuk 7 geeft een overzicht van punten waarop dit NFP2014 gewijzigd is ten opzichte van het vorige NFP. Hoofdstuk 8 beschrijft in welke gevallen frequentiegebruik kan worden toegestaan dat niet in overeenstemming is met de frequentietabel. Hoofdstuk 9 geeft een korte uitleg ten behoeve van interpretatie van de tabel-syntaxis.

Hoofdbestanddeel van het NFP is de frequentietabel (hoofdstuk 10).

Daarna volgen enkele bijlagen met onder andere betekenissen van in de tabel gebruikte afkortingen, voetnoten en begrippen.

Een nationale bestemming in een NFP-band is in principe één of meerdere van in de ITU-tabel (regio1) vermelde radiodiensten van die band. In sommige banden is in het NFP één op één sec een ITU-radiodienst vermeld (bijv. ‘omroep’, ‘vaste verbindingen’, ‘mobiele communicatie’, ‘landmobiel’, ‘radioplaatsbepaling’ enz). Soms is de NFP-bestemming verder verbijzonderd, met een systeem of een toepassing bijvoorbeeld ‘Omroep, DVB-T’ of ‘Mobiele communicatie, korteafstandstoepassingen’.

Het is mogelijk dat bepaalde frequentiebanden in Nederland specifiek worden bestemd voor een bepaalde toepassing of categorie randapparaten en radio-apparaten.

In zijn algemeenheid wordt in het Nederlandse frequentiebeleid en in het NFP naar algemene bestemmingen gestreefd, dat wil zeggen waar mogelijk bestemmingen die techniek-, merken- en dienstenneutraal zijn. Het voordeel hiervan is dat marktpartijen zelf bepalen welke techniek ze toepassen of dienst ze aanbieden, en dus ook of en wanneer ze overstappen naar modernere technieken. Daarbij moet er wel voldoende duidelijkheid zijn over de gebruiksmogelijkheden en beperkingen van een bepaalde frequentieband.

Wanneer een band specifiek is bestemd voor een bepaald systeem kan dat zijn als gevolg van internationale afspraken of een Europese richtlijn. Het is mogelijk dat in Nederland in een bepaalde band een bestemming is aangegeven die afwijkt van de ITU radiodiensten voor die band. In die gevallen mogen andere landen geen interferentie daarvan ondervinden.

Nederland hanteert soms afwijkende bandgrenzen ten opzichte van de ITU-bandgrenzen, dat wil zeggen Nederland deelt soms ITU-banden op in meerdere nationale banden met elk een eigen bestemming. Op deze manier kunnen die verschillende diensten functioneren zonder onderlinge storing.

De belangrijkste doelstellingen van de in de inleiding genoemde Tw-wijziging met betrekking tot het nieuwe frequentiebeleid zijn verruiming van de bestemmingen in het frequentieplan, stimuleren van medegebruik, in beginsel zonder vergunning en vergunningen alleen waar noodzakelijk, zo weinig mogelijk voorschriften en beperkingen verbinden aan vergunningen, vereenvoudiging en versnelling van bestemmings- en verdelingsprocedures, meer ruimte voor verhandelbaarheid van vergunningen en delen daarvan, een NFP dat meer inzicht biedt in het daadwerkelijk gebruik en vrije ruimte (transparantie). Dit beleid is met de in de inleiding genoemde wetswijziging en de daarop gebaseerde uitvoeringsregelgeving, waaronder dit frequentieplan, geïmplementeerd.

Algemene opzet van het Nationaal FrequentiePlan is om de nationale frequentietabel overzichtelijk, beknopt en eenvoudig interpreteerbaar te houden. Daarom worden soms afkortingen en voetnoten toegepast (die in een bijlage worden geduid). Getracht wordt zover mogelijk het aantal tussentijdse wijzigingen van het NFP beperkt te houden, om de tabel stabiel en de bestemmingstoestand op elk moment goed kenbaar te houden.

In de nota Frequentiebeleid 2005 is de keuze gemaakt om frequenties die nodig zijn voor uitvoering voor publieke taken vanuit een wettelijke voorkeurspositie toe te wijzen12. De overheid draagt van oudsher verantwoordelijkheid voor publieke taken, taken die van groot belang voor de samenleving. In artikel 2 van de Regeling behoefte-onderbouwingsplan zijn de zaken opgesomd die als publieke taken zijn aangewezen. Samengevat betreft het taken in het kader van defensie, veiligheid van de staat, handhaving van de rechtsorde (bijv. politie), verkeersveiligheid en verkeersbegeleiding (luchtvaart, scheepvaart, rail en wegen) wetenschappelijk gebruik, waaronder radio-astronomie, meteorologie en klimaatonderzoek.

Bij de uitoefening van deze taken is vaak frequentiegebruik vereist. Toegang tot toereikende frequentieruimte moet geregeld en gegarandeerd zijn. Frequenties hiervoor worden vanwege deze voorkeurspositie apart aan de beleidsverantwoordelijke departementen toegewezen, mits door hen in een behoefte-onderbouwingsplan is aangetoond dat het gebruik van deze frequenties noodzakelijk is voor de betrokken publieke taak.13 Over dit behoefte-onderbouwingsplan (BOP) kan het volgende worden opgemerkt.

In de Regeling behoefte-onderbouwingsplan14 zijn de ministeries van Defensie, Veiligheid & Justitie, Infrastructuur & Milieu en Onderwijs, Cultuur & Wetenschap vermeld als departementen met frequentiegebruik voor publieke taken. Om te bewaken dat het aan deze departementen toe te wijzen spectrum doelmatig wordt gebruikt zijn deze departementen met ingang van 2013 verplicht vooraf ten behoeve van de minister van EZ een behoefte-onderbouwingsplan op te stellen. (zie art. 3.2 Tw). Deze departementen zijn in het voorjaar 2013 aangeschreven om een eerste BOP aan te leveren.

De BOP’s worden door de minister van Economische Zaken, de coördinerend minister in deze, kritisch beoordeeld t.a.v. de vraag of de gemelde behoefte inderdaad is onderbouwd en of ten aanzien van de aangevraagde frequentieruimte doelmatig gebruik wordt aangetoond. Frequentiebanden waarvoor dat geldt kunnen door de minister van EZ ten behoeve van dat departement worden aangewezen.

In plaats van de vroegere gebruikte term ‘vergunningverlening bij voorrang’ zal voortaan in de tabel de term worden gebruikt ‘aangewezen voor [naam departement]’. Hiermee wordt de transparantie van het daadwerkelijk spectrumgebruik vergroot. (In enkele gevallen zal de term ‘aangewezen voor publieke taken’ worden gebruikt, bijvoorbeeld wanneer meerdere departementen eenzelfde frequentieband aangewezen krijgen en de opsomming erg lang zou worden.)

Daar waar een aanwijzing wordt gevolgd door de term ‘en overigens’ wordt wat daarop volgt pas verdeeld na eerst de toewijzing aan de publieke taak.

In banden waar geen of slechts verwaarloosbaar risico is dat betrokkenen elkaar storen is gedeeld gebruik en meervoudige aanwijzing zonder meer mogelijk.

Soms is medegebruik niet zonder meer mogelijk en is coördinatie tussen betrokkenen nodig, waarbij kan zijn vastgelegd dat de ene gebruiker eerste rechten heeft. In dat geval is voor de ander de term ‘beperkt aangewezen voor‘ weergegeven. In dat geval zorgt Agentschap Telecom voor de coördinatie en bepaalt, in overleg met de eerst rechthebbende, welke gebruiksvoorwaarden voor het beperkt gebruik gelden.

Voor de rest geeft de volgorde van vermelde ministeries geen aanduiding van hogere of lagere rechten.

In de komende jaren wordt door de Minister van Economische Zaken van het betreffend spectrum de mate van doelmatigheid van het gebruik verder gemonitord. Ten aanzien van frequentieruimte waar dit onvoldoende is aangetoond kan dat leiden tot beëindiging van een toewijzing aan dat departement dan wel kan er medegebruik worden opgelegd.

Frequentiegebruik door overheidsorganisaties dat niet betrekking heeft op een publieke taak valt buiten de BOP-plicht en buiten het regiem van NFP-aanwijzing. Een departement kan die frequenties op reguliere wijze verwerven, bijvoorbeeld door deze via ‘aanvraag op volgorde van binnenkomst’ te verkrijgen of enig ander verdelingsregiem dat voor die betreffende band geldt. Een alternatief voor de overheidsgebruiker kan ook zijn om de functie als dienst bij een commerciële aanbieder in te kopen, (waarbij de laatste de frequentiegebruiker en vergunninghouder is).

In artikel 3.1, tweede lid van de Tw is bepaald dat in het NFP frequentiebanden worden aangewezen ten behoeve van het verzorgen van taken op het gebied van de publieke mediadienst bedoeld in de Mediawet 2008, kort gezegd: publieke omroep15; voor deze categorie blijft het regime van vergunningverlening bij voorrang gehandhaafd.

In art 3.6 Tw is bepaald dat op aanvraag vergunningen worden verleend aan de Stichting Nederlandse Publieke Omroep indien het landelijke publieke omroep betreft, en aan regionale en lokale omroepen indien het regionale of lokale publieke omroep betreft. Vergunningen kunnen alleen worden verleend als in het NFP frequentieruimte is aangewezen voor dit doel. Verder gelden voor deze vergunningverlening de beperkingen genoemd in artikel 3.7 Tw.

Deze formulering houdt in dat deze ruimte vrij beschikbaar is om te gebruiken, dat wil zeggen, deze banden zijn niet aan een bepaalde gebruikersgroep aangewezen en er is geen verdeling of vergunningverlening aan de orde. Dit verdeelmechanisme wordt doorgaans gebruikt in geval van banden bestemd voor toepassingen met een laag of zeer laag vermogen (en dus minder kans om anderen te storen), bijvoorbeeld short range devices (SRD’s, korteafstandtoepassingen), Ultra Wideband-toepassingen of voor eindapparatuur. ‘Zonder vergunning’ is niet hetzelfde als ‘zonder regels of beperkingen’. De verplichte radio-interfaces voor deze banden zijn gepubliceerd in de Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning 2008 wat in de tabel wordt aangeduid met ‘Zonder vergunning, onder voorwaarden’. Ditzelfde is ook eenvoudig na te zoeken in het frequentieregister.

Voor deze vorm is gekozen wanneer er beperkt risico op interferentie is doch waarbij enige waarborgen zijn vereist. Interferentierisico’s kunnen worden beperkt door van de gebruikers bekwaamheid in het gebruik van radiotechniek te eisen. Radiozendamateurs en marifoon-gebruikers vallen in deze categorie. Deze groepen moeten een examen met goed gevolg hebben afgelegd. Ook kan als eis worden opgelegd dat alvorens men bepaalde frequentiebanden mag gebruiken, men zich moet laten registreren. Ook voor de in deze paragraaf besproken categorieën zijn de betreffende voorschriften gepubliceerd in de Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning 2008.

Voor de aanwijzing in het NFP van frequentiebanden welke via een veiling of een vergelijkende toets worden verdeeld is gekozen omdat, mede op basis van gegevens uit het verleden, redelijkerwijs te verwachten is dat de voor de verdeling beschikbare frequentieruimte niet voldoende is om aan de vraag te voldoen en de frequenties in deze banden dus schaars zijn. De keuze voor een van de verdelingsinstrumenten, te weten veiling of een vergelijkende toets, is een discretionaire bevoegdheid van de minister.’

Met de wijziging van de Telecommunicatiewet in maart 2013 is een nieuw verdeelinstrument geïntroduceerd, namelijk de ‘Verdeling op Afroep’ (VoA). Dit verdeelinstrument kan worden ingezet als het op voorhand onduidelijk is of er al dan niet schaarste te verwachten is bij frequentieruimte die men voornemens is te verdelen. Het belangrijkste kenmerk van deze verdelingswijze is dat niet de overheid, maar de markt de verdeling initieert. Deze verdeelwijze begint ermee dat, indien bepaalde frequentiebanden daarvoor geschikt worden geacht, het Ministerie van EZ in het frequentieplan die band voor VoA aanwijst. Vervolgens wordt gewacht tot de eerste belangstellende zich meldt voor die band. Die melding c.q. aanvraag wordt dan officieel bekendgemaakt.16 Indien er geen andere belangstellenden zijn krijgt die eerste aanvrager die frequentieruimte om niet. In het geval er meerdere belangstellenden zijn wordt overgegaan tot een (eenvoudige) veilingprocedure.

In dit NFP 2014 worden nog geen VoA-banden aangewezen. Na publicatie van het NFP 2014 zullen via een tussentijdse NFP-wijziging de eerste VoA-banden worden aangewezen.

Deze verdeelwijze wordt toegepast voor banden waarvoor geen schaarste aan de orde is.

De voorwaarden waaronder de frequentieband kan worden gebruikt worden vastgelegd in een vergunning.

Een variant hiervan is: ‘Beperkt vergunningverlening op volgorde van binnenkomst van de aanvraag.’ Dit komt voor bij medegebruiksituaties, bijvoorbeeld wanneer er verschillende gebruikers in een band zijn, beide met in principe dezelfde status, maar waarbij het ene gebruik voorrang heeft op het andere gebruik. ‘Beperkt’ houdt hierbij in dat het gebruik met deze vermelding nauw wordt afgestemd met de andere primaire gebruiker in deze band, en dat deze laatste zijn toestemming moet geven voor het medegebruik.

Een frequentieband kan worden aangewezen voor uitsluitend de ontvangst van radiosignalen; hierin mag dus niet worden uitgezonden. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om frequentieruimte die wordt gebruikt voor wetenschappelijk gebruik zoals radio-astronomie. Deze aanwijzing is mogelijk op grond van art 3.1, tweede lid, onder f.

Een dergelijke bestemming is soms niet voor heel Nederland nodig; in dat geval zal een dergelijke aanwijzing een bepaald c.q. beperkt geografisch gebied van Nederland betreffen.

In diezelfde frequentieband kunnen meer primaire bestemmingen voorkomen, anders dan passieve, die wel radiosignalen mogen uitzenden. Het passieve gebruik in dezelfde frequentieband is mogelijk naast het actieve gebruik omdat ze zich in verschillende gebieden bevinden. In de vergunning van de primaire actieve frequentiegebruiker wordt dan aangegeven welke voorwaarden en beperkingen aan de orde zijn, die in dit geval met name op te beschermen ontvangst betrekking hebben (i.v.m. de rechten aldaar van de primaire passieve gebruiker).

Banden met deze vermelding vallen in verschillende rubrieken. Bijvoorbeeld betreft dit de categorie banden die zijn bestemd om signalen vanuit ruimtesatellieten naar de aarde te zenden17 of om op aarde naar verschijnselen te luisteren zoals meteowaarneming van onweer. Anderzijds kan het gaan om communicatie, observatie en navigatie; ten aanzien van de categorie communicatie zijn de varianten: ontvangstbanden voor vaste satellietverbindingen, ontvangstbanden voor mobiele satellietcommunicatie en banden voor satellietomroep. En een nog weer andere rubriek is die van de zogenaamde guard bands, dat wil zeggen stukjes frequentieruimte die leeg worden gehouden om verstoring tussen banden onderling te vermijden.

Er zijn frequentiebanden die qua beschikbaarstelling tot nader order worden aangehouden. Dat kan zijn omdat er nog een studie plaatsvindt ten aanzien van geschikte toekomstige diensten/bestemmingen in deze frequentieband en/of ten aanzien van passende parameters voor bescherming van andere diensten, en/of men het bestaand gebruik in die band wil uitfaseren. De vermelding ‘Geen nieuwe vergunningen voor [...]’ heeft betrekking op deze laatste categorie.

• a. De kolommen van de tabel zijn aangepast, namelijk als volgt:

  • a.1. De eerste kolom (de ITU-frequentieband) en de tweede kolom (Frequentie-bandtoewijzingsgrens) zijn samengevoegd in één kolom, waarbij de ITU bandgrenzen vet zijn aangegeven en de specifiek Nederlandse bandgrenzen niet-vet.

  • a.2. De kolom ‘Hoofdcategorie’ is geschrapt. Deze kolom gaf dezelfde informatie als de laatste kolom (beleid/verdeelmechanisme) en was daarmee overbodig.

  • a.3. De kolomtitels zijn als volgt aangepast:

    WAS
    Frequentie-band	Frequentie-bandtoewijzingsgrens	ITU Radiodienst verkort	Hoofd-categorie	Bestemming	Beleid
    WORDT
    -	Bandgrens	ITU Radiodienst	-	Bestemming	Verdeelmechanisme

• b. In banden waar meerdere bestemmingen of statussen in één regel stonden – dit kwam in veel banden voor, bijv 29,7 MHz, 44 MHz – hebben de verschillende bestemmingen nu elk een eigen regel gekregen. De opdeling van één bestemming per regel geeft een helderder combinatie van bestemming met verdeelmechanisme.

• c. In de kolom bestemming is de syntaxtoepassing van punten, komma’s en haakjes (opsommingen en onderschikking) eenduidiger gemaakt en meer in overeenstemming gebracht met de bedoeling (bijv. 459-460 MHz). Daar waar eerder in de bestemmingskolom in geval van meerdere verbijzonderingen deze tussen haakjes werden gezet, worden ze nu gescheiden met het teken ‘&’. Haakjes in deze kolom worden voortaan specifiek en alleen voor bijzondere informatie over de bestemming toegepast. In de kolom ‘bestemming’ is de eindpunt verwijderd, omdat dit niet consequent was binnen de aangegeven notatie syntaxis.

• d. De verwijzingen naar de afgekorte ITU-radiodiensten zijn in lijn gebracht met de officiële ITU-notatie, dat wil zeggen bijna algemeen is de ‘S’ van services toegevoegd dus bijvoorbeeld ‘F’ (vaste verbindingen) is geworden ‘FS’, Hiermee is de Nederlandse tabel makkelijker te interpreteren voor wie gewend is met de ITU-tabel te werken en voor de niet-Nederlandstaligen.

• e. De vermeldingen qua overgangen van kHz‘en, naar MHz‘en en naar GHz‘en is (precies) in lijn gebracht met de conventie zoals in de ITU-RR. Zie tabel in artikel 5 en conform voetnoot 2.1.1. bij artikel 2.1

• f. Vanaf 9 kHz tot 148 kHz is in de tweede kolom de vermelding ITU-dienst ‘lm’ (landmobiel) omgezet naar ‘ms’ (mobiel), omdat we in Nederland korteafstandcommunicatie indelen als mobiele communicatie.

• g. De term ‘SRD’ is vervangen door ‘korteafstandapparatuur’ omdat dit de gebruikelijke term is in de betreffende beschikking van de Europese Commissie en in betreffende Regeling (artikel 2, lid 2.m). Van deze categorie ‘korteafstandapparatuur’ zijn de ondercategorieën in het NFP geschrapt, omdat dit op basis van art 3.9 Tw niet meer nodig is en om het aantal noodzakelijke tussentijdse NFP-wijzigingen verder te kunnen beperken. In zijn algemeenheid is tussen het NFP en de Regeling gebruik frequentieruimte zonder vergunning 2008 een sterkere aansluiting aangebracht qua verwijzing naar de categorieën (de lijst onder artikel 2.2. van de regeling) door over en weer dezelfde termen te gebruiken.

• a. Wijzigingen naar aanleiding van de WRC12. 20 De belangrijkste daarvan zijn:

  • a.1. de frequentietabel is met enige ruimte naar beneden verlengd, dat wil zeggen van 9 kHz naar 8,3 kHz. Dit deel is bestemd voor meteorologische waarnemingen. De frequentietabel is naar boven verlengd en eindigt nu bij 3000 GHz.

  • a.2. Band 9305 kHz tot 9355 kHz is bestemd voor Radioplaatsbepaling, c.q. voor oceaanradar in de korte golf.

  • a.3. In de VHF-band is in 4 bandjes tussen 156.7625 en 162,0375 MHz maritiemmobiel toegevoegd, voor de ontvangst van AIS-signalen door satellieten (Automatic Identification System).

  • a.4. In de band 5.03 GHz – 5.091 GHz is luchtvaarmobiele satellietverbindingen (route) beschikbaar gemaakt voor onbemande vliegtuigen.

  • a.5. In de band 7.75 GHz – 7.9 GHz is meteorologische satelliet waarnemingen (ruimte naar aarde) toegevoegd.

  • a.6. In onderdelen van 15.4 GHz tot 15.7 GHz is radioplaatsbepaling toegevoegd.

  • a.7. In de 81 GHz band is ITU footnote 5.338A toegevoegd.

• b. In de band 1452 MHz tot 1492 MHz is in verband met enerzijds ECC beschikking (13)03 en anderzijds een EC onderzoeksmandaat de bestemming mobiele communicatie co-primair toegevoegd, en de verdeel-vermelding omgezet naar ‘is aangehouden’ (Te zijner tijd zal dit laatste in principe worden omgezet naar ‘Verdeling via veiling of vergelijkende toets’).

• c. Herziening in zijn algemeenheid van de ITU-voetnoten, dat wil zeggen er is opnieuw kritisch bekeken in welke banden een ITU-voetnoot relevant voor Nederland is, en in die gevallen is vermelding ervan opgenomen. Dit heeft geresulteerd in een per saldo toename van het aantal ITU-voetnoten vermeldingen in dit NFP2014. Ten aanzien van de gehanteerde regels hiervoor, zie bovenaan Annex 2, Betekenis ITU voetnoten

• a. In de laatste kolom is m.b.t. overheidsgebruik c.q. vitale taken explicitering geïntroduceerd voor welk departement, met een publieke taak, bepaalde banden aangewezen. (Zie hierover meer uitgebreid paragraaf 5.1) Voorheen werd hier de vermelding gebruikt ‘vergunning bij voorrang’, waarmee werd bedoeld dat één of meer overheidspartijen hiervoor in aanmerking konden komen, wat niet gespecificeerd was. Het NFP geeft nu meer inzicht qua specifieke overheidsgebruiker.

• b. Beschermde status van passief gebruik in banden zoals voor radio-astronomie, aarde- en atmosfeeronderzoek (passief) en ruimteonderzoek (passief) wordt voortaan meer volledig vermeld (art. 3.2.f Tw).

• c. Banden die voor overheidsgebruik beschikbaar waren (bijv. 141 GHz, Radioplaatsbepaling), en waarvoor door departementen geen behoefte is gemeld, zijn overgezet naar ‘Vergunningverlening op volgorde van binnenkomst van de aanvraag.’

• d. Vermeldingen zoals ‘Uitgangspunten voor vergunningverlening vormen onderwerp van studie’ zijn omgezet naar de wat algemenere benaming ‘Verdeling is aangehouden’, immers vergunningen zijn niet meer de standaardwijze van beschikbaarstelling, en studie is niet per definitie nodig.

• a. Verlopen eindjaren zijn gewist. (bijv. 7,4 MHz, en 470 MHz c.q. de DVB-T clausule);.

• b. Bestemmingen zijn gewist als die overbodig zijn geworden (Bijv. in band 3155 kHz is SRD, inductieve systemen’ geschrapt want voetnoot HOL001 dekt dit al).

• c. Overbodige bandgrenzen zijn verwijderd (bijvoorbeeld bandgrens 136 MHz);

• d. Bestemmingen zijn, waar aan de orde, technologieneutraal gesteld: bijvoorbeeld ‘Digitale omroep’ is ‘Omroep’ geworden (zie band III). Daarbij is ook neutraliteit van merken/exploitanten gecreëerd, zoals bijvoorbeeld ten aanzien van Glonass, Galileo en GPS, wat is veralgemeniseerd naar ‘radionavigatie met satellieten’, zie bijvoorbeeld 1215 MHz. Voor de verbijzondering ‘meteosat’ geldt hetzelfde: Dit is beperkt tot meteorologische satellietwaarnemingen, bijvoorbeeld in 7450 MHz band.

• e. Het wissen van vermelding in de kolom beleid/verdeelmechanisme: ‘Gebruik van deze band ligt vast in de GSM- en/of landelijk infrastructuur-vergunningen’, bijvoorbeeld in 17,7 GHz.

• f. In het UHF-digitale radio-omroepband is de voorheen gedetailleerde tussenbanden- en kanaalinformatie herschikt, details zijn van de tabel naar nationale voetnoten gebracht. Hierdoor kon de tabel in dit deel aanzienlijk worden verkort en vereenvoudigd. De oude HOL002 is vervallen. Om resterende punten te regelen zijn enkele nieuwe voetnoten gecreëerd, te weten HOL002A, HOL005A, HOL006A, en HOL007A.

• a. In hoofdstuk 8 waarin het frequentiegebruik afwijkend van het NFP2014, wordt besproken zijn de onderdelen experimenten en evenementen inhoudelijk aangepast aan de situatie zoals deze zaken tegenwoordig zijn geregeld. Testinstellingen en de afspraken ten behoeve van bezoekende en oefenende strijdkrachten zijn hier als nieuwe categorieën toegevoegd.

• b. Annex 3, de ITU voetnoten in het NFP: deze lijst is aangepast naar aanleiding van de besluiten van WRC-12.

• c. Annex 4 van het NFP2005 is in het NFP-2014 komen te vervallen, dat wil zeggen de lijst van geïmplementeerde ECC- en EC decisions. De lijst zoals weergegeven had niet voldoende aantoonbaar nut. 21

• d. Het NFP is in zijn algemeenheid beter toegankelijk gemaakt voor Engelstaligen, bijvoorbeeld door toepassing originele afkortingen van ITU-diensten, door Engelse vertaling aan te bieden van afkortingen en begrippen, en door een Engelse samenvatting. Dit kan een positief effect hebben op (internationale) toegankelijkheid van frequentieruimte in Nederland, en daarmee toegang van buitenlandse spelers op de Nederlandse telecommunicatiemarkten.

De procedure voor wijziging van een NFP is door middel van de wijziging van hoofdstuk 3 Tw vereenvoudigd c.q. verkort. Het Nationaal Frequentie Plan en NFP-wijzigingen wordt niet langer ‘in overeenstemming met het gevoelen van de ministerraad’ vastgesteld, doch door de minister van EZ met de betrokken ministeries bilateraal en direct voorbereid, waarna de minister van EZ het NFP-wijzigingsbesluit direct kan vaststellen. Op deze wijze hoeft niet meer de hele ministerraadprocedure voor de veelal technische wijzigingen te worden doorlopen. Door deze verandering kunnen nieuwe mogelijkheden sneller voor de markt beschikbaar worden gemaakt, wat innovatieve diensten en toepassingen faciliteert.

Bij de totstandkoming van het besluit zijn belanghebbenden betrokken via de openbare voorbereidingsprocedure als bedoeld in afdeling 3.4. van de Algemene wet bestuursrecht (zie artikel 3.3, van de Telecommunicatiewet). Hieraan is invulling gegeven door de publicatie van een ontwerpbesluit NFP van 1 augustus 2014 tot en met 12 september 2014. Hierop zijn vijf reacties ontvangen.

De naar aanleiding van de terinzagelegging ingediende reacties hebben er toe geleid dat het ontwerpbesluit op de volgende punten is aangepast:

• a. De eerste alinea van hoofdstuk 5.1 waar de publieke taken worden opgesomd is nauwkeuriger geformuleerd, in lijn met Regeling BOP art 2.

• b. Enkele zienswijzen betroffen verzoeken om bestemmingen en/of verdeelmechanismen te veranderen, buiten het kader van NFP2014 zoals dit in de eerste alinea van de inleiding (hoofdstuk één) is beschreven. Om duidelijk te zijn over doel en inhoud van dit NFP 2014 is in het begin van dit hoofdstuk 7 scherper benadrukt voor welke wijzigingen dit NFP2014 wel en niet is bedoeld. Aanpassingen die beleidswijzigingen betreffen en waarvoor voorafgaand onderzoek en beleidsafweging is vereist, zijn geen onderdeel van de wijzigingen in dit NFP2014; dergelijke zaken zouden in de toekomst als tussentijdse wijzigingsbesluiten kunnen volgen.

• c. Verzocht is bijvoorbeeld om de nationale voetnoot HOL004 in bepaalde banden te schrappen. Deze voetnoot legt tot 1 september 2017 het geldende digitaliseringsbeleid vast. Betreffende wens is bij het ministerie van Economische Zaken bekend. Deze zal bij de beleidsvorming ten aanzien van de toekomst van radio worden betrokken.

• d. Een ander voorbeeld is een verzoek om het verdeelbeleid voor langegolfomroep, kortegolfomroep en middengolfomroep te veranderen, zoals naar Verdeling op Afroep (VoA). Deze wens wordt nu niet in dit NFP2014 overgenomen, maar dit neemt niet weg dat selectie van kandidaatbanden voor Verdeling op Afroep de komende periode gepland staat, waarbij gebruik zal worden gemaakt van deze zienswijze.

• e. De wens is ingediend om ook bij korte golf- en middengolf-omroepbanden de nationale voetnoot HOL003 toe te voegen betreffende evenementenomroep. Gezien de in voorbereiding zijnde wetswijziging om evenementen wettelijk vast te leggen (de zgn. verzamelwet) is het niet zinvol om voor de resterende tijd de betreffende vermelding nog toe te voegen; immers na inwerkingtreding zal het nieuwe artikel ook voor genoemde omroepbanden gelden.

• f. De opmerking is gemaakt dat de bovengrens van de middengolfomroepband (1606,5 kHz) in het NFP verhoogd zou moeten worden omdat dergelijke omroepzenders tegenwoordig bredere kanalen mogen toepassen. Deze suggestie is niet overgenomen. In 2013 heeft Agentschap Telecom met de sector een gedragslijn afgesproken op basis waarvan dergelijke vergunningen kunnen worden aangepast. Indien de rechthebbende van het hoogste kanaal in deze band voor een aanpassing van zijn vergunning opteert, zal ervoor gezorgd worden dat zijn aangepaste kanaal niet boven 1606,5 kHz hoeft uit te komen.

• g. Ten aanzien van de banden 876-880 MHz en 921-925 MHz, betreffende GSM-R, is het verdeelmechanisme aangepast, te weten: ´Aangewezen voor Infrastructuur en Milieu. Geen nieuwe vergunningen´.

• h. De banddelen tussen 1164 MHz – 1300 MHz en de band 1559 MHz – 1610 MHz zijn mede-aangewezen voor het ministerie van Veiligheid en Justitie met betrekking tot de dienst /rns/ (Radionavigatiedienst, GNSS repeaters, op non-interference basis). Dit was een omissie in de geconsulteerde versie.

• i. In de band 1785 MHz – 1805 MHz is het verdeelmechanisme ‘Vergunningverlening op volgorde van binnenkomst van de aanvraag’ geschrapt. Dit is gedaan in verband met uitvoeringsbesluit van de commissie van 1 september 2014 betreffende geharmoniseerde technische voorwaarden voor gebruik in de Unie van radiospectrum door draadloze apparatuur voor programmaproductie en speciale evenementen (2014/641/EU). Nederland is verplicht dit besluit te implementeren.

• j. In de band 1800–1805 MHz en in de band 21,2–21,4 GHz is voor de dienst MS een aanwijzing primair voor Defensie toegevoegd.

• k. Enkele typefouten zijn hersteld, en lay-out in enkele banden is aangepast.

In afwijking van de tabel is het mogelijk om voor een beperkte duur en, in het algemeen, voor een beperkt geografisch gebied een vergunning aan te vragen voor het doen van technische experimenten. Dit is geregeld is art. 3.12 Tw.

Een dergelijke vergunning is niet bedoeld voor het ontplooien van commerciële activiteiten.

Ultra Wideband-toepassingen voor radiocommunicatie worden vergunningvrij toegelaten op interferentievrije en onbeschermde basis, zgn. non-interference basis (NIB), voor zover ze voldoen aan de uitgestraalde vermogenslimieten en andere voorwaarden genoemd in de Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning 2008.

In afwijking van de NFP-tabel kunnen, indien inpasbaar, naar beschikbaarheid en in coördinatie met de rechthebbende(n), voor bezoekende strijdkrachten, conform afspraken in het vigerend NJFA (NATO Joint Civil/Military Frequency Agreement), op verzoek van de minister van Defensie en voor de duur van het bezoek, door Agentschap Telecom frequenties beschikbaar worden gesteld.

Evenementen zijn gebeurtenissen als bezoeken van buitenlandse staatshoofden, (inter)nationale happenings zoals wieler- en voetbalwedstrijden en grote popconcerten. Gebruikelijk bij deze evenementen is dat buitenlandse delegaties, journalisten, reportageploegen en beveiligers vaak gebruik maken van radio-apparatuur waarvoor een Nederlandse vergunning noodzakelijk is. Afwijken van het NFP kan dan aan de orde zijn. Dergelijk gebruik wordt afgestemd met de rechthebbenden.

Een evenement is in principe kortdurend en vindt doorgaans lokaal plaats. Hierbij wel de kanttekening dat bijvoorbeeld een kampioenschap meerdere weken kan duren, en een wielerwedstrijd meer dan lokaal kan zijn.

Een vergunning wordt verleend voor maximaal de duur van het evenement in ruime zin. (Hieronder valt ook het opbouwen en testen voorafgaand aan het evenement en eventueel nawerk).

Evenementenomroep (in de FM band) is geregeld door middel van voetnoot HOL003.

Apparatuur, voordat deze op de markt wordt gebracht, moet worden getest om te bezien of ze bestand is tegen elektromagnetische velden. Daartoe wordt de apparatuur blootgesteld aan signalen over een breed radiospectrum.

Het is gebruikelijk dat deze testen worden uitgevoerd in een speciaal aangepaste afgeschermde ruimte. Buiten deze ruimte is niets meer van het signaal te merken en interferenties of verstoringen kunnen hier bij niet optreden. Het is echter niet mogelijk om apparatuur die vast is geïnstalleerd of die te groot is, in een afgeschermde ruimte te testen. Voor deze testen moeten dus frequenties worden gebruikt waarvoor in beginsel een vergunning vereist is. Het gaat naar verwachting slechts om enkele vergunningen per jaar, met name ten behoeve van zogenaamde Notified Bodies die zijn aangemeld onder de EMC-richtlijn (richtlijn 2004/108/EG van het Europees parlement en de Raad van 15 december 2004 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake elektromagnetische compatibiliteit en tot intrekking van Richtlijn 89/336/EEG, Pb EU L 390/24)22 of door de Raad van Accreditatie voor EMC geaccrediteerde testinstellingen. Deze vergunningen zullen naar verwachting worden verleend voor een periode van 5 jaar. In een enkel geval zal ook aan een ander een vergunning kunnen worden afgegeven voor de duur van de test, meestal voor een korte periode en hooguit een paar dagen. In de vergunningsvoorschriften zal worden opgenomen dat geen ontoelaatbare storingen of belemmeringen mogen worden veroorzaakt.

In buitengewone omstandigheden – dat wil zeggen bij grote rampen, in tijden van oorlog of in andere crisissituaties waarin een (beperkte of algemene) noodtoestand is afgekondigd – kan de minister aanwijzingen geven aan gebruikers van frequentieruimte ten aanzien van beperking of beëindiging hiervan. Andere gebruikers kunnen juist meer frequentieruimte toegewezen krijgen. In hst 14 Tw zijn de regels hiervoor beschreven. Het Agentschap Telecom ziet toe op de naleving hiervan.

Onder deze kop staat de frequentiebandindeling zoals van toepassing in Nederland. Wanneer de bandgrens vet is aangegeven komt deze overeen met een ITU-bandgrens op dit punt. Indien niet vet betreft het een ingevoegde Nederlandse bandgrens.

Onder deze kop staat de ITU-radiodienst (afkorting) waarvoor Nederland de betreffende frequentieband heeft bestemd. Annex 1 geeft de volledige lijst betekenissen van deze afkortingen.

In deze kolom wordt een primaire status aangegeven in hoofdletters als [RADIODIENST]. Een secundaire status wordt aangegeven met kleine letters dus als [radiodienst].

Non Interference -bestemming wordt aangegeven in kleine letters tussen schuine strepen, dus [/radiodienst/]

Deze kolom vermeldt voor welke radiodienst de frequentieband in Nederland is bestemd Dat kan een simpele en algemene bestemming zijn, bijvoorbeeld [Maritiemmobiele communicatie].

Meerdere nevengeschikte bestemmingen (co-bestemming) worden gescheiden door een punt, bijvoorbeeld [Mobiele communicatie. ENG/OB]

Indien na een bestemming een komma staat volgt een verbijzondering van die bestemming, met een toepassing of een systeem, bijvoorbeeld [Mobiele communicatie, korteafstandapparatuur]. Dan mag alleen het vermelde soort systeem of toepassing worden toegepast, en niet andere mobiele communicatiesystemen.

Tussen meerdere verbijzonderingen wordt het teken ‘&’ gebruikt (ampersand). Bijvoorbeeld [Radioplaatsbepaling, bewegingsdetectie & snelheidsmetingen]

Haakjes worden gebruikt voor nadere aanduiding of informatie over die bestemming of verbijzondering. Bijvoorbeeld [Vaste satellietverbindingen (ruimte naar aarde)]

Achter de (tekstuele) bestemmingen staan soms nummers vermeld. Dat zijn ITU-voetnoten (meestal een viercijferig getal beginnend met een ‘5.’, bijvoorbeeld 5.372)). In Annex 2, wordt de betekenis van de ITU-voetnoten gegeven.

Aanduidingen die beginnen met ‘ HOLxxx’ zijn nationale voetnoten waarvan de betekenis staat vermeld in Annex 3.

Annex 4 bevat een betekenislijst van gebruikte afkortingen en begrippen.

‘Verdelen’ wordt hier in de bredere betekenis bedoeld, dus de wijze waarop de band beschikbaar wordt gemaakt. Deze kolom geeft ook aan door wie en/of hoe de band verkregen kan worden. Beschikbaarstelling kan vergunninggebonden zijn of zonder vergunning. ‘Zonder vergunning onder voorwaarden’ betekent dat de Regeling gebruik van frequentieruimte zonder vergunning 2008 dient te worden geraadpleegd.

‘Aangewezen voor’ houdt in dat de band in de eerste plaats beschikbaar is voor een publieke taak. Hoofdstuk 5 geeft de uitgebreide toelichting bij de verschillende soorten verdeelwijzen.