Regeling inzake kredietverlening

Van verleend uitstel van betaling door de leverancier of dienstverrichter is sprake wanneer de leverancier of dienstverrichter bij een op zichzelf staande contractuele regeling krediet verleent voor de gehele, voor de levering of dienst, overeengekomen vergoeding, of van een gedeelte daarvan, voor een bepaalde tijd en tegen een gespecificeerd rentepercentage. Het vereiste dat sprake is van een op zichzelf staande contractuele kredietregeling betekent niet dat er, naast de overeenkomst tot levering of dienstverrichting, een afzonderlijke kredietverleningsovereenkomst wordt gesloten. In zijn algemeenheid zal sprake zijn van door de leverancier verleend uitstel tot betaling wanneer bijvoorbeeld een overeenkomst tot levering van goederen één of meer specifieke bepalingen bevat die de koper een kredietfaciliteit bieden en precies de voorwaarden vermelden waaronder het krediet wordt verleend, met inbegrip van het rentepercentage (vergelijk § 12 van de conclusie van de Advocaat-Generaal bij het arrest van het Hof van Justitie). Voor het onderkennen van vrijgestelde kredietverlening is het niet noodzakelijk dat het krediet wordt verleend door een ander dan de leverancier of dienstverrichter (rechtsoverweging 13 van het Hof van Justitie).

Het oordeel van het Hof van Justitie is gebaseerd op het uitgangspunt dat de financieringskosten die de leverancier of dienstverrichter moet maken tot het tijdstip van de levering of dienstverrichting, aan de afnemer van de prestatie worden doorberekend als onderdeel van de voor de levering of dienst overeengekomen vergoeding. Zoals de Advocaat-Generaal in de conclusie bij het arrest van het Hof van Justitie heeft aangegeven, kan de leverancier of dienstverrichter BTW-heffing over een gedeelte van de vergoeding voor goederen of diensten niet ontgaan door van de afnemer vooruitbetalingen te vragen en vervolgens deze betalingen, tegen vergoeding van rente, op te schuiven tot het tijdstip van de levering of van de dienstverrichting.

Voor de toepassing van het arrest van het Hof van Justitie heeft als uitgangspunt te gelden dat leveringen worden verricht op het tijdstip waarop de vervreemder de feitelijke macht om als eigenaar over dat goed te beschikken, overdraagt aan de verkrijger of, wanneer het gaat om huurkoop, op het tijdstip waarop de huurverkoper het huurkoopgoed afgeeft. Voor diensten heeft als uitgangspunt te gelden dat deze worden verricht op het tijdstip waarop de met de dienst gemoeide werkzaamheden zijn voltooid, of, in het geval van het achtereenvolgens verrichten van verschillende diensten (doorlopende diensten), telkens wanneer de met de te onderscheiden diensten gemoeide werkzaamheden zijn voltooid.

Bij de levering van goederen op basis van een overeenkomst tot koop en verkoop op afbetaling en tot huurkoop, komen partijen overeen dat de koopprijs in termijnen wordt betaald nadat de verkochte zaak aan de koper ter beschikking is gesteld. Naast de contantprijs voor de goederen moet de (huur)koper een bepaald bedrag aan rente betalen in verband met de gekozen betalingswijze. Voor zover deze rente afzonderlijk in rekening wordt gebracht en is berekend over een bepaalde periode en op grond van een specifiek overeengekomen rentepercentage, wordt de rente aangemerkt als de vergoeding voor vrijgestelde kredietverlening. Hieraan doet niet af de omstandigheid dat het (huur)verkoper de ter zake van de levering verschuldigde omzetbelasting op basis van het kasstelsel voldoet.

Voor zover de terbeschikkingstelling van goederen aan de lessee op basis van een finance lease-overeenkomst voor de heffing van omzetbelasting wordt aangemerkt als een op dat tijdstip plaatsvindende levering van goederen, kan de rente die de lessor aan de lessee in rekening brengt in verband met de uit de lease-overeenkomst voortvloeiende betalingswijze onder dezelfde voorwaarden als de rente bij koop en verkoop op afbetaling en huurkoop worden aangemerkt als de vergoeding voor vrijgestelde kredietverlening.

Bij de levering van artikelen door postorder- en dergelijke bedrijven wordt volgens de op de verkoop betrekking hebbende betalingsvoorwaarden aan de koper de keus gelaten de aan hem geleverde artikelen contant te betalen dan wel achteraf in termijnen. In het geval dat de koper van de mogelijkheid tot het betalen in termijnen gebruik wenst te maken, verbindt hij zich tot het naast de contantprijs betalen van een bepaald bedrag aan rente in verband met deze betalingswijze. Voor zover deze rente afzonderlijk in rekening wordt gebracht en is berekend over een bepaalde periode en op grond van een specifiek overeengekomen rentepercentage, wordt de rente aangemerkt als de vergoeding voor vrijgestelde kredietverlening. Hieraan doet niet af de omstandigheid dat het postorderbedrijf de ter zake van de levering verschuldigde omzetbelasting op basis van het kasstelsel voldoet.

Bij koop-/aannemingsovereenkomsten behoren alle bedragen die de leverancier/aannemer aan de afnemer in rekening brengt tot de vergoeding voor de levering van de grond of de bouw van de opstal. In het geval dat tussen de betrokken partijen is overeengekomen dat de koop-/aanneemsom niet contant wordt betaald, doch in termijnen, die vervallen naarmate het werk vordert, terwijl aan de afnemer uitstel van betaling van de overeengekomen bouwtermijnen wordt verleend tot het tijdstip van oplevering, zijn ook de bedragen die de leverancier/aannemer in verband met dat uitstel aan de afnemer als ‘rente’ in rekening brengt, onderdeel van de koop-/aanneemsom. Dit geldt eveneens voor het als ‘rente’ in rekening gebrachte bedrag dat betrekking heeft op het uitstel van betaling van de zogenoemde grondtermijn (de koopprijs van de grond) tot de transportdatum. In dit laatste opzicht is geen verschil met het tot nu gevoerde beleid; in de aanschrijving van 17 augustus 1987, nr. VB 87/888 (BTW/R-299) was aangegeven dat het op de transportdatum ter zake van de grond betaalde of verschuldigde bedrag in zijn geheel, dus met inbegrip van de tot de transportdatum berekende rente, werd aangemerkt als de vergoeding voor de levering van de grond.

Van vrijgestelde kredietverlening is eveneens sprake in gevallen waarin een uit een levering of dienst voortvloeiende schuld wordt omgezet in een lening. In dit verband wordt onder meer verwezen naar de uitspraak van het Gerechtshof ’s-Gravenhage van 12 april 1989, nr. 912/88, VN 1990, blz. 3323.