Omzetbelasting, besluit Landbouw

Van diensten die bijdragen tot de agrarische productie is slechts sprake indien bedoelde bijkomende diensten worden bewezen jegens andere landbouwers, die deze diensten afnemen in hun hoedanigheid van landbouwer. Worden die diensten bewezen ten behoeve van anderen dan zal terzake heffing van omzetbelasting dienen plaats te vinden. Als voorbeelden van gevallen waarin geen sprake is van diensten die bijdragen tot de agrarische productie kunnen worden genoemd:

• – het maaien van gras op sportvelden, vliegvelden en dergelijke (ook al mag de presterende landbouwer het gemaaide gras behouden);

• – het vernietigen van schadelijke dieren in bedrijfsgebouwen van anderen dan landbouwers;

• – het seksen van kuikens;

• – het verlenen van een jachtrecht door een landbouwer dat betrekking heeft op een tot diens landbouwbedrijf behorend perceel landbouwgrond3;

• – het door een landbouwer tegen vergoeding toestaan aan agrarische loonbedrijven mest of reststoffen van kaarsenfabrieken op zijn land uit te rijden/te injecteren;

• – het door een landbouwer tegen vergoeding afnemen van gemaaid gras van anderen dan landbouwers.

Er bestaat overigens geen bezwaar tegen dat landbouwers voor de door hen bewezen (bijkomende) diensten jegens anderen dan landbouwers onder bepaalde voorwaarden buiten de heffing van omzetbelasting blijven. Terzake wordt verwezen naar onderdeel 7.5.2.

Onder normale uitrusting en personeel in de hier bedoelde zin dient te worden verstaan die uitrusting en dat personeel, welke de landbouwer gewoonlijk voor het voeren van zijn eigen landbouwbedrijf gebruikt. Wordt derhalve door een landbouwer uitrusting aangeschaft en/of personeel aangetrokken om aan de bij anderen bestaande vraag naar agrarische diensten te kunnen voldoen, dan vallen deze diensten die met behulp van die uitrusting of dat personeel worden verricht, niet onder artikel 27, eerste lid, onderdeel b, van de wet. Ditzelfde geldt indien een landbouwer substantiële bestanddelen van zijn bedrijf, zoals gronden, eventueel in combinatie met rechten, en/of gebouwen, die hij tot dan toe gewoonlijk voor de uitoefening van zijn landbouwbedrijf gebruikte, ter beschikking stelt aan derden. De landbouwer heeft in dat geval niet langer de mogelijkheid deze goederen en rechten voor het voeren van zijn eigen landbouwbedrijf te gebruiken4.

De levering van gebruikte bedrijfsmiddelen en andere in het bedrijf gebruikte goederen binnen de voor die bedrijfsmiddelen genoemde herzieningstermijn kan in bepaalde gevallen leiden tot een herziening van eerder in aftrek gebrachte omzetbelasting (artikel 13a van de uitvoeringsbeschikking).

Bij de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig deel daarvan is sprake van een samenstel van leveringen en diensten. Indien dat samenstel van leveringen en diensten is aan te merken als een geheel of een gedeelte van een algemeenheid van goederen, is artikel 31 van de wet van toepassing. Dit betekent dat heffing van belasting achterwege blijft, mits de overgenomen onderneming of het overgenomen gedeelte daarvan door de koper op gelijksoortige wijze wordt geëxploiteerd5. Het in artikel 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet bepaalde blijft in deze gevallen buiten toepassing. Evenmin is sprake van de in het vorige onderdeel genoemde herziening van eerder in aftrek gebrachte omzetbelasting. In hoofdstuk 4 zijn de gevolgen welke zijn verbonden aan de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig deel daarvan nader aangegeven.

Ingeval een onder de landbouwregeling vallende landbouwer terzake van de levering van een onroerende zaak een verzoek doet als bedoeld in artikel 11, eerste lid, onderdeel a, 2°, van de wet – optie voor belaste levering van die onroerende zaak – zal dat verzoek, ook al komt het in beginsel voor inwilliging in aanmerking, niet het gewenste effect sorteren. De reden hiervoor is dat een dergelijk verzoek alleen de hoofdregel van artikel 11, eerste lid, onderdeel a, van de wet – de levering van een onroerende zaak is vrijgesteld – buiten werking stelt. Het in artikel 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet alsook – indien de levering deel uitmaakt van de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig deel daarvan – het in artikel 31 van de wet bepaalde blijft gelden.

Teneinde artikel 27, achtste lid, van de wet uitvoerbaar te maken en onzekerheid terzake zo veel mogelijk te vermijden, kan om praktische redenen steeds samenhang tussen veehouderij en de exploitatie van de bodem worden aangenomen ingeval de veehouder tenminste één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik heeft. Indien de veehouder aannemelijk maakt dat bedoelde samenhang, ondanks het bedrijfsmatig in gebruik hebben van tenminste één hectare cultuurgrond niet aanwezig is, kan hij uiteraard artikel 27, achtste lid, van de wet onverkort toepassen. Vanzelfsprekend zal die bepaling alsdan van toepassing zijn ten aanzien van al zijn activiteiten op het gebied van de intensieve veehouderij. Het toepassen van de landbouwregeling is voor een zodanige veehouder slechts weer mogelijk indien door wijziging in de bedrijfsuitoefening de in artikel 27, achtste lid, van de wet bedoelde samenhang weer ontstaat.

Indien een veehouder die tenminste één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik heeft, met betrekking tot het deel van zijn onderneming dat bestaat uit intensieve veehouderij op de normale wijze in de heffing wordt betrokken, maar voor het overige deel van zijn bedrijf de landbouwregeling wil toepassen, bestaat daartoe de mogelijkheid.

Heeft de veehouder minder dan één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik, dan dient het desbetreffende bedrijf op de normale wijze in de heffing te worden betrokken, tenzij de veehouder aantoont dat zijn vee in betekenende mate wordt gevoerd of verzorgd met producten welke afkomstig zijn van de bij hem bedrijfsmatig in gebruik zijnde cultuurgrond.

Onder het in rekening gebrachte bedrag in de zin van artikel 27, vierde lid, van de wet dient te worden verstaan het bedrag zoals dat zou zijn aan te merken als belaste vergoeding in de zin van artikel 8, tweede lid, van de wet.

Voorbeeld I

Een melkveehouder die valt onder de toepassing van artikel 27 van de wet levert melk aan een zuivelfabrikant. Met de zuivelfabrikant wordt overeengekomen dat de kosten van transport van de melk tot het moment van aflevering van de melk bij de fabriek van de zuivelfabrikant, voor rekening komen van de melkveehouder (franco zuivelfabriek).

Op grond van de Regeling Superheffing en melkpremie 2004, is een melkveehouder terzake van de levering van melk, voor zover deze in een bepaalde periode een bepaalde hoeveelheid te boven gaat, een heffing verschuldigd (de zgn. Superheffing). Deze heffing moet door de ondernemer die de melk van de melkveehouder koopt – de zuivelfabrikant – aan het Productschap Zuivel worden afgedragen. Hiertoe houden de zuivelfabrikanten de verschuldigde heffing in op de door hen aan de melkveehouders te betalen vergoedingen voor de geleverde melk.

De melkveehouder is in verband met de levering van de melk genoemde superheffing verschuldigd. De door de zuivelfabrikant opgemaakte afrekening ziet er als volgt uit (de bedragen zijn gefingeerd):

Uitwerking

De transportkosten komen voor rekening van de melkveehouder; zij zijn begrepen in de prijs van de geleverde melk (de brutoprijs) en vormen een onderdeel van de vergoeding. De heffing, verschuldigd aan het Productschap Zuivel, komt op basis van de vigerende regelgeving voor rekening van de melkveehouder. Deze brengt de zuivelfabrikant een prijs in rekening waarin deze heffing is begrepen (de brutoprijs). De heffing vormt eveneens een onderdeel van de vergoeding. Hieraan doet niet af dat de zuivelfabrikant de door de melkveehouder verschuldigde heffing int en aan het Productschap Zuivel afdraagt. Een en ander betekent dat het forfait over de brutoprijs kan worden geclaimd.

Voorbeeld II

Een veehouder die valt onder de toepassing van artikel 27 van de wet levert vee aan een slachthuis. In de vleessector is het gebruikelijk dat de afnemer (het slachthuis) de factuur opstelt. Op de afrekening wordt dan de brutoprijs vermeld waarop de afnemer bepaalde door hem verschuldigde kosten in mindering brengt. Het gaat dan bijvoorbeeld om heffingen, die de afnemer verschuldigd is aan het Productschap voor Vee, Vlees en Eieren of door de afnemer verschuldigde premies voor de verzekering van het slachtrisico.

Uitwerking

De bedoelde heffing en premie zijn verschuldigd door de afnemer en vormen kosten die opkomen in de normale bedrijfsuitoefening van de afnemer. Dat de afnemer de kosten van bedoelde heffing en premie op de leverancier afwentelt, laat onverlet dat de heffing en de premie een kostenpost vormt die opkomt in de bedrijfsuitoefening van de afnemer. De heffing en premie vormen dan ook geen onderdeel van de vergoeding die de leverancier ter zake van het slachtvee in rekening brengt. Voor de heffing van omzetbelasting vormt de nettoprijs (de brutoprijs verminderd met vorenbedoelde heffing en premie) de basis voor de door de afnemer toe te passen forfaitaire aftrek als bedoeld in artikel 27, vierde lid, van de wet.

Ingeval een niet op de normale wijze in de heffing betrokken landbouwer door hem voortgebrachte en/of geteelde landbouwproducten bezigt ten behoeve van belaste prestaties – bijvoorbeeld in het kader van de exploitatie van een café, een pension of een bakkerij – dan mag die landbouwer als exploitant van dat (neven)bedrijf het forfait in aftrek brengen van het bedrag dat de desbetreffende producten bij verkoop over de veiling per saldo zouden opbrengen.

In andere gevallen waarin vorenbedoelde landbouwproducten aan derden worden geleverd, behoort de levering van die producten rechtstreeks aan het landbouwbedrijf te worden toegerekend. Het is derhalve niet toegestaan om de levering te leiden via een eventueel mede door de landbouwer uitgeoefend bedrijf, dat als een afzonderlijke onderneming wordt behandeld. Een ander standpunt zou er namelijk toe leiden dat in voorkomende gevallen met fictieve verkoopprijzen en interne facturen zou moeten worden gewerkt, hetgeen gezien de wettelijke bepalingen niet mogelijk is.

De door coöperatieve verenigingen gedane (slot)uitkeringen, welke direct dan wel indirect zijn gerelateerd aan de door de leden jegens de coöperatieve verenigingen verrichte leveringen van goederen, maken deel uit van de bedragen die terzake van die leveringen in rekening zijn gebracht. Daarbij is niet van belang of een dergelijke uitkering in contanten geschiedt dan wel door middel van een bijschrijving op een, eventueel geblokkeerde, (tegoed)rekening. Verwezen wordt onder meer naar het arrest van de Hoge Raad van 20 december 2000, nr. 35 278 en de uitspraak van het Gerechtshof te Leeuwarden van 29 april 2005, nr. BK 706/03.

Ingevolge het bepaalde in artikel 3, vierde lid, van de wet worden goederen welke over een veiling worden verhandeld, geacht aan en vervolgens door de houder van de veiling te zijn geleverd.

Indien landbouwers door hen als zodanig voortgebrachte, in tabel I, letter a, van de wet genoemde goederen over een veiling leveren, is de veilinghouder terzake van de levering aan de koper derhalve belasting verschuldigd en brengt de veilinghouder op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet het forfait van het aan hem in rekening gebrachte bedrag in aftrek.

Onder het aan de veilinghouder in rekening gebrachte bedrag moet worden verstaan het bedrag dat de veilinghouder per saldo voor de geveilde goederen aan de landbouwer uitbetaalt. De veilinghouder betaalt aan de landbouwer een bedrag uit dat gelijk is aan de klokprijs verminderd met de voor rekening van de veilinghouder komende kosten (vergelijk onderdeel 3.1.1), het geheel verhoogd met de forfaitaire opslag van omzetbelasting.

Voorbeeld:

De totale klokprijs van een door een landbouwer ter veiling aangevoerde partij groenten bedraagt exclusief belasting € 1.100. De veilinghouder brengt ter zake van die partij geveilde groenten aan de landbouwer € 100 aan veilingkosten in rekening. De landbouwer krijgt derhalve uitbetaald € 1.000 (exclusief belasting). De afrekening voor de landbouwer zal er dan als volgt uitzien:

De veilinghouder kan met betrekking tot deze geveilde partij groenten in aftrek brengen 5,1%6 van € 1.053,70 = € 53,70 (afgerond). De netto aankoopprijs bedraagt voor de veilinghouder mitsdien € 1.000. Volledigheidshalve zij opgemerkt dat bovenstaand voorbeeld betrekking heeft op een partij groenten geleverd door een niet op de normale wijze in de heffing betrokken landbouwer.

Indien de meerbedoelde partij groenten ter veiling zou zijn aangevoerd door een landbouwer die op zijn verzoek op de normale wijze in de heffing is betrokken, dan zou de afrekening van de veilinghouder er als volgt uitzien:

Ook in deze situatie is de netto-aankoopprijs voor de veilinghouder € 1.000. De op de afrekening vermelde belasting ad € 60 kan de veilinghouder immers op grond van artikel 15 van de wet in aftrek brengen.

Het hiervoor bedoelde verschil tussen de zgn. klokprijs van de geveilde goederen en het bedrag dat terzake per saldo aan de landbouwer wordt uitbetaald, ontstaat doordat de veilinghouder bepaalde bedragen in mindering brengt op de klokprijs. Die bedragen vormen in het algemeen vergoedingen voor door de veilinghouder verrichte nevenprestaties. Deze prestaties zijn in een aantal gevallen belast naar het verlaagde tarief en in andere gevallen naar het algemene tarief. Er bestaat geen bezwaar tegen dat de veilinghouder terzake van deze prestaties als zodanig geen belasting voldoet, doch de vergoeding voor deze prestaties in mindering brengt op de zgn. klokprijs en op basis van de aldus verminderde klokprijs door de landbouwer omzetbelasting wordt voldaan c.q. door de veilinghouder forfaitaire aftrek wordt toegepast.

Voorwaarde voor toepassing van deze praktische regeling is, dat de veilinghouder deze regeling toepast ten aanzien van al de volgende bedragen:

• a. veilingprovisie.

  Bij restitutie aan de landbouwer van door de veilinghouder aanvankelijk te veel in rekening gebrachte veilingprovisie, heeft de veilinghouder ter zake alsnog recht op een aanvullende aftrek op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet;

• b. fusthuur, koelloon, sorteerloon en dergelijke, voor zover deze betrekking hebben op te veilen goederen. Te veilen goederen zijn in dit verband goederen die over de veiling zullen worden verhandeld. Zo behoeft de omstandigheid dat landbouwproducten gedurende langere tijd worden gekoeld zonder dat de landbouwer met betrekking tot die goederen een opdracht tot veilen heeft gegeven, op zichzelf niet te leiden tot de gevolgtrekking dat de veilinghouder de betreffende goederen niet ter veiling onder zich heeft.

  Indien de veilinghouder fusthuur, koelloon, sorteerloon, en dergelijke in rekening brengt terzake van prestaties die geen betrekking hebben op te veilen goederen, dan zal hij met betrekking tot die prestaties op de normale wijze belasting zijn verschuldigd. Het verminderen van de zgn. klokprijs met bedoelde bedragen blijft dan achterwege.

• c. de kosten van het vervoer van te veilen goederen.

  Het betreft hier kosten die door de veilinghouder aan de landbouwer worden (door)berekend.

• d. de vergoeding voor het verstrekken van zgn. veilingbrieven.

• e. bijdragen in minimumprijzenfondsen (productenfondsen) en in garantiefondsen.

  Wordt vervolgens wegens het doordraaien van producten aan een landbouwer een vergoeding uit een minimumprijzenfonds toegekend of wordt uit zo’n fonds dan wel een garantiefonds aan landbouwers een gedeelte van hun bijdrage gerestitueerd, dan kan de veilinghouder, voor zover die bedragen door zijn tussenkomst worden uitbetaald, terzake aanspraak maken op het recht van aftrek van voorbelasting en wel op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet.

Met betrekking tot landbouwproducten die over een veiling worden verhandeld, brengt de veilinghouder in veel gevallen aan de landbouwer een vergoeding in rekening terzake van verstrekt(e) verpakkingsmateriaal en/of emballage. In deze dient een onderscheid te worden gemaakt in:

• – eenmalig verpakkingsmateriaal

• – meermalige emballage

• – eenmalige emballage

Eenmalig verpakkingsmateriaal

De levering van eenmalig verpakkingsmateriaal van onder meer papier en (golf)karton is in beginsel op de normale wijze aan de heffing onderworpen en wel naar het algemene tarief. De vergoeding die de veilinghouder terzake aan de landbouwer in rekening brengt kan dan ook niet zonder meer op de eerdergenoemde zgn. klokprijs in mindering worden gebracht. Desalniettemin wordt tot nader order goedgekeurd, dat veilinghouders desgewenst – en zolang de landbouwer daartegen geen bezwaar heeft – de bedragen die betrekking hebben op het door hen geleverde eenmalige verpakkingsmateriaal op de klokprijs in mindering brengen. Aan deze goedkeuring is de voorwaarde verbonden, dat de veilinghouder terzake van het betrekken van bedoeld verpakkingsmateriaal slechts 6%7 van de in rekening gebrachte vergoeding op de voet van artikel 15 van de wet in aftrek brengt (onder vergoeding in evenbedoelde zin dient te worden verstaan de vergoeding als bedoeld in artikel 8, tweede lid, van de wet).

Meermalige emballage

Het statiegeld dat aan landbouwer in rekening wordt gebracht c.q. aan hem wordt gerestitueerd terzake van onderscheidenlijk de verstrekking dan wel de teruggave van meermalige emballage dient niet met de klokprijs te worden verrekend, aangezien van die kosten geen omzetbelasting wordt geheven. Dit geldt ook in gevallen waarin de verpakkingsmiddelen leeg door de veilinghouder worden verstrekt en door de landbouwer vervolgens gevuld met te veilen goederen, worden terugbezorgd.

Eenmalige emballage

Het gaat hierbij om in het algemeen spoedig onbruikbaar geworden verpakkingsmaterialen welke uitsluitend via een veiling ter beschikking van de landbouwer komen. Als voorbeelden kunnen worden genoemd:

• – aardbeiendoosjes of -bakjes (van kunststof of karton);

• – champignondoosjes of -bakjes (van kunststof of ribkarton);

• – tomaten- of druivenbakjes (van karton, kunststof of van hout);

• – komkommerdozen (van styropor);

• – fruitdozen (van karton of kunststof);

• – slakratten (van spaanderhout);

• – sladozen (van karton).

De financiële afwikkeling tussen de veilinghouder en de landbouwer geschiedt aldus dat eerstgenoemde op de afrekening met de landbouwer op de klokprijs een bedrag in mindering brengt wegens leeg verstrekte verpakkingsmiddelen van de hier bedoelde soort en daarna wegens gevuld ter veiling aangevoerde verpakkingsmiddelen een bedrag bijtelt hetwelk per exemplaar (bakje, doosje) meestal iets lager is dan het in mindering gebrachte bedrag per exemplaar. Met deze handelwijze kan, voor de berekening van de forfaitaire aftrek, worden ingestemd. Tevens kan deze handelwijze worden toegepast ten aanzien van de verstrekking van zgn. polyzakjes (zakjes waarin per zakje één krop sla is verpakt). Zo lang niet blijkt van verstoring van concurrentieverhoudingen kan ten aanzien van bedoelde zakjes het hiervoor onder ‘eenmalig verpakkingsmateriaal’ gestelde buiten toepassing blijven.

Tot de terzake van de geveilde goederen – groente, fruit en/of sierteeltproducten – aan de afnemer in rekening gebrachte bedragen behoren de bedragen welke een veilinghouder in rekening brengt ter zake van:

• a. fusthuur;

• b. uitslagkosten;

• c. eenmalige emballage (zie voor het begrip ‘eenmalige emballage’ onderdeel 3.2.2);

• d. kosten van ompakken;

• e. bundelkosten.

Dit betekent, dat deze kosten het tarief van de geveilde goederen – veelal het verlaagde tarief – volgen. Het vorenstaande blijft van toepassing indien de desbetreffende kosten op een afzonderlijke factuur aan de afnemer in rekening worden gebracht, mits die kosten betrekking hebben op door de afnemer via dezelfde veiling betrokken goederen. Dat verband moet blijken uit een verwijzing op de (afzonderlijke) factuur naar de factuur voor de levering van groente, het fruit of de sierteeltproducten.

Hebben de hiervoor onder de letters a tot en met e bedoelde, al dan niet afzonderlijk gefactureerde kosten geen betrekking op via de desbetreffende veiling betrokken groente, fruit of sierteeltproducten, dan zal steeds heffing naar het algemene tarief plaats moeten vinden.

De door de veilinghouder aan de afnemer in rekening te brengen kosten van verpakking, andere dan de hiervoor bedoelde, ten opzichte waarvan bij terugzending van de verpakking aanspraak op terugbetaling bestaat, behoren niet tot de vergoeding waarover omzetbelasting verschuldigd is. Bij levering door de koper ter veiling aan diens afnemer alsmede bij de eventueel daarop volgende levering(en) dienen de kosten van verpakking, ook die van de zgn. eenmalige verpakking als eerder bedoeld niet tot de vergoeding te worden gerekend voor zover bij terugzending van die verpakking aanspraak bestaat op terugbetaling van de desbetreffende kosten.

Terzake van de terugzending van verpakking via de verschillende handelsschakels naar (uiteindelijk) de veilinghouder, blijft heffing van belasting eveneens achterwege.

De door de veilinghouder aan de afnemers in rekening te brengen bedragen voor koelen, sorteren, vracht en telefoongebruik zijn steeds aan de heffing naar het algemene tarief onderworpen.

Heffingen van Productschappen, welke door veilingexploitanten worden (door)berekend aan afnemers, blijven buiten de heffing.

Het komt voor dat vleesgrossiers geslacht vee betrekken van een Provinciale Voedselcommissaris, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van een door voornoemde functionaris ingeschakelde tussenpersoon. Het gaat daarbij om vee, dat ten gevolge van een heersende besmettelijke ziekte moet worden afgemaakt, doch waarvan het vlees nog geschikt is voor consumptie.

Goedgekeurd wordt dat vleesgrossiers die geslacht vee op een van de bovenomschreven wijzen betrekken, artikel 27, vierde lid, van de wet toepassen. Uiteraard dient de belanghebbende aan de hand van boeken en bescheiden aannemelijk te kunnen maken dat sprake is van een geval als hiervoor is bedoeld.

Hoewel het slachten van het desbetreffende vee in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende Provinciale Voedselcommissaris geschiedt, kunnen de vleesgrossiers ook de aan hen door het abattoir wegens het slachten in rekening gebrachte belasting op de voet van artikel 15 van de wet in aftrek brengen.

Ingeval van het verrichten van leveringen en/of diensten jegens vaste afnemers, zoals veilingen, melkfabrieken, landbouwcoöperaties, conservenfabrieken en dergelijke, kan worden volstaan met een eenmaal per kalenderjaar af te geven verklaring waaruit blijkt dat de goederen binnen het kader van artikel 27, vierde lid, van de wet zijn geleverd. Alsdan dient de ondernemer aan wie de goederen worden geleverd van iedere levering op zodanige wijze aantekening te houden, dat daaruit de in artikel 28, eerste lid, van de uitvoeringsbeschikking bedoelde gegevens blijken.

De ondernemer die de prestatie verricht, is verplicht er voor te zorgen dat een factuur wordt uitgereikt. Hij kan dit zelf doen, maar hij kan dit ook in zijn naam en voor zijn rekening door zijn afnemer laten doen (‘selfbilling’) of door een derde (‘outsourcing’) laten doen. Voor een overzicht van de voorwaarden waaraan in dat geval moet worden voldaan, verwijs ik naar het Voorschrift administratieve en factureringsverplichtingen omzetbelasting.

In gevallen waarin de afnemer of opdrachtgever een (af)rekening opmaakt van de aan hem verrichte leveringen of diensten, vormt deze (af)rekening een factuur van de landbouwer die deze leveringen of diensten heeft verricht. Er zijn twee situaties te onderscheiden:

1. De landbouwer verricht prestaties als bedoeld in artikel 27, eerste en/of tweede lid van de wet

Indien de afnemer of opdrachtgever ten behoeve van een niet in de heffing betrokken landbouwer een factuur opmaakt, mag op die factuur in beginsel geen (afzonderlijke) vermelding van belasting plaatsvinden. In een aantal gevallen maakt de veilinghouder of andere afnemer c.q. opdrachtgever een factuur op, uitgaande van prijzen exclusief belasting en vermeerdert hij vervolgens die prijzen met 5,37% (tekst 2005). Er bestaat geen bezwaar tegen dat in evenbedoelde gevallen de belasting op de factuur als onderdeel van de berekening van het aan de landbouwer toekomende bedrag wordt vermeld.

2. De landbouwer is op de normale wijze in de heffing betrokken

Anders dan de afnemers of opdrachtgevers van landbouwers die prestaties verrichten als bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de wet, kunnen de afnemers of opdrachtgevers terzake van de prestaties die door in de heffing betrokken landbouwers worden verricht, geen aanspraak maken op de in artikel 27, vierde lid, van de wet bedoelde aftrek. In deze gevallen ontleent de afnemer of opdrachtgever het eventuele recht op aftrek van belasting aan artikel 15 van de wet.

Indien de afnemer of opdrachtgever ten behoeve van een in de heffing betrokken landbouwer een factuur opmaakt, moet deze factuur voldoen aan de in de wet gestelde voorwaarden.

Op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet kan een landbouwer op zijn verzoek op de normale wijze in de heffing worden betrokken (zie onderdeel 4). Alsdan zal de aftrek van voorbelasting bij de afnemer van een zodanige landbouwer geschieden overeenkomstig de algemeen geldende bepalingen zoals die zijn neergelegd in artikel 15 van de wet. Ingeval de afnemer van een op de normale wijze in de heffing betrokken landbouwer desalniettemin voorbelasting in aftrek brengt op de voet van artikel 27, vierde lid, van de wet (het landbouwforfait), zal die aftrek moeten worden gecorrigeerd en wel bij:

• a. de afnemer indien deze niet beschikt over een verklaring als bedoeld in artikel 28 van de uitvoeringsbeschikking;

• b. bij de landbouwer indien deze een verklaring heeft afgegeven c.q. getekend als welke hiervoor onder letter a is bedoeld. Alsdan is immers sprake van een situatie als bedoeld in artikel 20, tweede lid, van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Door het niet naleven van de bepalingen van de wet – de hier bedoelde landbouwer mag de onderwerpelijke verklaringen niet afgeven – is er bij diens afnemer te weinig belasting geheven (in casu te veel belasting in aftrek gebracht). De correctie zal in dit geval beperkt dienen te blijven tot het verschil tussen het door de afnemer in aftrek gebrachte bedrag en hetgeen de landbouwer ter zake op aangifte heeft voldaan.

Op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet kunnen landbouwers aan de inspecteur schriftelijk verzoeken om, in afwijking van artikel 27, eerste lid en tweede lid, van de wet, op de normale wijze in de heffing te worden betrokken. De inspecteur beslist op het verzoek bij voor bezwaar vatbare beschikking. De landbouwer wordt vanaf de datum van inwilliging van het verzoek (de optiedatum) op de normale wijze in de belastingheffing betrokken. Dit kan dus ook in de loop van een kalenderjaar geschieden. Belanghebbende kan in het verzoek een andere datum van ingang opgeven, mits niet eerder dan de dag van indiening van het verzoek. Bij inwilliging van het verzoek geldt zulks tot wederopzegging door belanghebbende doch voor ten minste 5 jaren. Een hernieuwd verzoek kan eerst vijf jaren na die wederopzegging worden ingewilligd.

Na de termijn van 5 jaren kan de landbouwer middels wederopzegging terugkeren naar de regeling zoals bedoeld in artikel 27, eerste lid en tweede lid, van de wet. Een dergelijke wederopzegging geschiedt schriftelijk (artikel 29 van de uitvoeringsbeschikking) en kan op elk willekeurig tijdstip ingaan, maar niet eerder dan na eerdergenoemde termijn van vijf jaren. Een (rechtsgeldige) opzegging is niet afhankelijk van de goedkeuring van de inspecteur.

Een verzoek, respectievelijk een wederopzegging heeft betrekking op alle in artikel 27, eerste lid, van de wet bedoelde prestaties welke door de verzoeker worden verricht. Het is daarom niet mogelijk dat een landbouwer voor een deel van evenbedoelde prestaties wel en voor het andere deel niet in de belastingheffing is betrokken.

De landbouwer die op zijn verzoek op de normale wijze in de heffing wordt betrokken, is gehouden terzake van al zijn prestaties te voldoen aan de bij of krachtens de artikelen 34, 35 en 35a van de wet gestelde administratieve verplichtingen.

De landbouwer die op de normale wijze in de heffing wordt betrokken, kan vanaf de optiedatum op de voet van artikel 15 van de wet belasting in aftrek brengen, mits uiteraard aan de terzake gestelde voorwaarden wordt voldaan. Dit betekent onder andere dat de belasting die betrekking heeft op goederen en diensten die vóór de optiedatum aan de landbouwer zijn geleverd c.q. jegens hem zijn verricht – behoudens het hierna gestelde – niet voor aftrek in aanmerking komt, ook al wordt die belasting aan de landbouwer in rekening gebracht nadat hij op de normale wijze in de heffing is betrokken.

Nog niet daadwerkelijk aangewende goederen en/of diensten

De belasting die aan de landbouwer in rekening is of wordt gebracht en die betrekking heeft op goederen en/of diensten die vóór de optiedatum aan hem zijn geleverd maar op die datum nog niet daadwerkelijk zijn aangewend, komt alsnog op de voet van artikel 15, lid 4, van de wet voor aftrek in aanmerking.

Op de optiedatum reeds in gebruik zijnde bedrijfsmiddelen

De belasting die drukt op de bedrijfsmiddelen die op de optiedatum als zodanig bij de landbouwer in gebruik zijn, komt in voorkomende gevallen alsnog deels voor aftrek in aanmerking en wel op de voet van de artikelen 11 tot en met 14 van de uitvoeringsbeschikking.

In de productie opgegane, niet meer als zodanig aanwezige, goederen en/of diensten

Een bijzonder geval vormen de goederen en/of diensten die als zodanig op de optiedatum niet meer aanwezig zijn doch welke vóór die datum zijn aangewend ten behoeve van het telen of voortbrengen van landbouwproducten, welke landbouwproducten na de optiedatum zullen worden geleverd. Voorbeelden zijn zaden, meststoffen, dieren bestemd voor de productie van vlees en veevoeder dat aan evenbedoelde dieren is verstrekt. Goedgekeurd wordt dat de belasting die aan de landbouwer terzake van de aanschaf van deze goederen en/of diensten in rekening is gebracht, alsnog voor aftrek in aanmerking komt, omdat deze goederen en/of diensten blijken te worden aangewend ten behoeve van aan belasting onderworpen leveringen van de desbetreffende landbouwproducten (vergelijk artikel 15, eerste lid, van de wet in samenhang met artikel 27, tweede lid, 2e volzin van de wet).

Het bij de overdracht van een landbouwbedrijf van toepassing zijn van de hiervoor in paragraaf 5.1 genoemde bepalingen betekent onder meer dat het door de overdragende landbouwer toegepaste belastingregime – landbouwregeling of normale regeling – door de overnemende landbouwer in beginsel moet worden voortgezet voor zover het dit bedrijf betreft. Dit houdt in, dat de overnemende landbouwer met betrekking tot evenbedoeld bedrijf op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet in beginsel eerst van belastingregime kan wijzigen indien 5 jaren zijn verstreken sedert het tijdstip waarop de overdragende landbouwer op zijn verzoek op de normale wijze in de heffing is betrokken c.q. weer gebruik is gaan maken van de landbouwregeling.

Voorbeeld:

Landbouwer A die sedert 1 september 2001 op de normale wijze in de heffing is betrokken, draagt op 1 januari 2005 zijn bedrijf over aan B. Deze laatste zet het bedrijf voort, hetgeen voor hem tevens betekent dat hij voor het eerst als ondernemer in het maatschappelijk verkeer optreedt. Landbouwer B wordt, in verband met het in artikel 8 van de uitvoeringsbeschikking bepaalde, op de normale wijze in de heffing betrokken. Pas met ingang van 1 september 2006 – 5 jaar nadat landbouwer A op zijn verzoek op de normale wijze in de heffing werd betrokken – kan landbouwer B desgewenst weer gebruik gaan maken van de landbouwregeling. Indien landbouwer A reeds met ingang van 1 september 1999 op de normale wijze in de heffing zou zijn betrokken, had landbouwer B al op 1 januari 2005 – de datum waarop het bedrijf door hem werd overgenomen – van de landbouwregeling gebruik kunnen gaan maken.

Uit het hiervoor gestelde volgt dat bij overdracht van een landbouwbedrijf door een landbouwer die minder dan 5 jaren vóór het tijdstip van die overdracht de toepassing van de normale regeling heeft beëindigd, de overnemende landbouwer, die voor het eerst als zodanig gaat optreden, niet onmiddellijk na de overdracht gerechtigd is opnieuw voor toepassing van de normale regeling te opteren. Gelet evenwel op het feit dat de overname van een landbouwbedrijf voor de overnemende landbouwer aanleiding kan geven tot het doen van niet onaanzienlijke investeringen in dat bedrijf, ontmoet het geen bezwaar dat de overnemende landbouwer wordt toegestaan om – uiterlijk zes maanden na de datum van de overname – een hernieuwd verzoek om toepassing van de normale regeling te doen. Een dergelijk verzoek kan worden ingewilligd zo nodig met terugwerkende kracht tot de datum van overname van het landbouwbedrijf.

In een aantal gevallen zal de overname van een landbouwbedrijf geschieden door een landbouwer die zelf reeds een landbouwbedrijf exploiteert. Ook in dit geval zal de overnemende landbouwer het door de overdragende landbouwer toegepaste belastingregime – landbouwregeling of normale regeling – in beginsel moeten voortzetten voor zover dit het overgenomen landbouwbedrijf betreft, zulks ongeacht het voor het reeds bij de overnemende landbouwer in exploitatie zijnde bedrijf geldende belastingregime. In dit verband kunnen zich de volgende situaties voordoen:

• a. ten aanzien van zowel het overgenomen landbouwbedrijf als het reeds uitgeoefende bedrijf is de landbouwregeling van toepassing.

  Indien voor beide bedrijven sedert de eventuele periode van toepassing van de normale regeling op het tijdstip van de bedrijfsovername reeds meer dan 5 jaren zijn verstreken, kan op dat moment opnieuw worden gekozen voor toepassing van de normale regeling. Wellicht ten overvloede zij opgemerkt, dat een dergelijk verzoek uitsluitend betrekking kan hebben op het gehele bedrijf van de overnemende landbouwer, derhalve op het overgenomen bedrijf én het reeds uitgeoefende bedrijf, aangezien het bepaalde in artikel 8 van de uitvoeringsbeschikking niet met zich brengt dat een latere keuze voor een wijziging van belastingregime door de overnemende landbouwer zich zou kunnen beperken tot één van beide oorspronkelijke landbouwbedrijven. Nu de overname van een landbouwbedrijf in gevallen als de onderhavige aanleiding kan geven tot het doen van niet onaanzienlijke investeringen, bestaat er overigens geen bezwaar tegen, dat de overnemende landbouwer met betrekking tot zijn totale bedrijf op de normale wijze in de heffing wordt betrokken, ook indien voor het reeds bij die landbouwer in exploitatie zijnde bedrijf en/of het overgenomen bedrijf de daartoe vereiste termijn van 5 jaren nog niet is verstreken;

• b. ten aanzien van het overgenomen bedrijf geldt een ander belastingregime dan ten aanzien van het reeds uitgeoefende bedrijf.

  Zoals gezegd, dient de overnemende landbouwer ten aanzien van het overgenomen bedrijf het daarvoor geldende regime te blijven toepassen. Dit houdt in gevallen als de onderhavige in, dat de landbouwer aan de hand van zijn administratie zal moeten doen blijken welke prestaties onder de landbouwregeling vallen en welke niet. Toepassing van twee verschillende belastingregimes door één ondernemer zal, zeker wanneer beide bedrijven als één geheel worden geëxploiteerd, uiteraard op ernstige bezwaren van onder meer administratieve aard stuiten. Er bestaat om die reden dan ook geen bezwaar tegen dat, voor zover nodig, de overnemende landbouwer met betrekking tot alle door hem in zijn hoedanigheid van landbouwer te verrichten prestaties kiest voor toepassing van de landbouwregeling c.q. de normale regeling, ook indien voor het reeds bij die landbouwer in exploitatie zijnde bedrijf en/of het overgenomen bedrijf de in artikel 27, zesde lid, van de wet genoemde termijn van 5 jaren nog niet is verstreken;

• c. Met betrekking tot zowel het overgenomen landbouwbedrijf als het reeds bij de overnemende landbouwer in exploitatie zijnde bedrijf is de normale regeling van toepassing.

  Indien voor beide bedrijven op het moment van de overname de normale regeling reeds meer dan 5 jaren van toepassing is, kan op dat moment opnieuw worden gekozen voor toepassing van de landbouwregeling. Zoals onder a hiervoor is aangegeven, heeft die keuze alsdan betrekking op het gehele bedrijf van de overnemende landbouwer. In andere gevallen kan een keuze voor het toepassen van de landbouwregeling niet eerder worden gehonoreerd dan op het tijdstip waarop voor beide bedrijven meerbedoelde termijn van 5 jaren is verstreken.

Het verzoek om op grond van het hiervoor onder a en b gestelde eerder van belastingregime te wijzigen dan artikel 27, zesde lid, van de wet toestaat, moet zijn gedaan binnen 6 maanden na de overname van het landbouwbedrijf. Een dergelijk verzoek kan, indien wordt gekozen voor toepassing van de normale regeling, worden ingewilligd zo nodig met terugwerkende kracht tot de datum van overname van het bedrijf. Geeft de overnemende landbouwer te kennen dat hij op grond van het hiervoor onder b gestelde met betrekking tot zijn totale landbouwbedrijf – het overgenomen en het reeds door hem geëxploiteerde bedrijf – de landbouwregeling wenst toe te passen, dan geldt die regeling ten aanzien van die landbouwer in alle gevallen vanaf de datum van de bedrijfsovername.

De toepasselijkheid van artikel 8 van de uitvoeringsbeschikking houdt voorts in, dat de belasting die betrekking heeft op bedrijfsmiddelen die als onderdeel van de bedrijfsoverdracht in eigendom zijn overgedragen aan de overnemende landbouwer, in voorkomende gevallen voor een (gedeeltelijke) herrekening c.q. herziening in aanmerking komt bij de landbouwer die het landbouwbedrijf voortzet. Verwezen wordt naar de onderdelen 4.2.2 en 4.3.

De in artikel 27 van de wet neergelegde landbouwregeling mist toepassing ten aanzien van veehandelaren, zijnde ondernemers die er hun bedrijf van maken vee (runderen, schapen, geiten, varkens en paarden) te kopen en te verkopen. Deze dieren zijn voor de veehandelaren immers niet in de hoedanigheid van landbouwer voortgebracht of geteeld. Een en ander betekent dat veehandelaren, in beginsel, op de normale wijze in de heffing zijn betrokken.

Teneinde tegemoet te komen aan de administratieve bezwaren welke zijn verbonden aan een strikte toepassing van de wettelijke bepalingen ten aanzien van de veehandel, in het bijzonder waar het de handel op veemarkten betreft, wordt goedgekeurd dat veehandelaren de volgende regeling (verder te noemen: de veehandelregeling) toepassen.

Veehandelaren die gebruik willen maken van de veehandelregeling kunnen daartoe een verzoek doen bij de inspecteur. Bij inwilliging van het verzoek geldt de veehandelregeling tot wederopzegging door belanghebbende doch ten minste voor vijf jaren. Een hernieuwd verzoek tot toepassing van de veehandelregeling wordt eerst ingewilligd nadat de veehandelaar na die wederopzegging ten minste 5 jaren op de normale wijze in de heffing betrokken is geweest.

De veehandelaar kan de veehandelregeling toepassen vanaf de datum van inwilliging van het verzoek. Dit kan dus ook in de loop van een kalenderjaar geschieden. De veehandelaar kan in het verzoek ook een andere datum van ingang opgeven, mits niet eerder dan de dag van indiening voor het verzoek. Het verzoek en de wederopzegging dienen schriftelijk te geschieden. Bij wederopzegging geldt het hiervoor gestelde, voor zover mogelijk, op overeenkomstige wijze. Een (rechtsgeldige) opzegging is niet afhankelijk van de goedkeuring van de inspecteur.

Het tijdvak van aangifte voor de veehandelaren die gebruik maken van de veehandelregeling wordt vastgesteld op een kalenderjaar.

Na inwilliging door de inspecteur van het verzoek tot toepassing van de veehandelregeling handelt de betrokken veehandelaar als volgt:

• a. de veehandelaar voldoet geen belasting wegens de door hem verrichte leveringen van vee;

• b. de veehandelaar reikt terzake van zijn leveringen van vee aan andere ondernemers geen factuur uit;

• c. de veehandelaar geeft terzake van de levering van vee op verzoek een ondertekende verklaring af, welke verklaring aan nader vermelde voorwaarden moet voldoen;

• d. de verklaring wordt afgegeven vóór de vijftiende dag van de maand, volgende op die waarin het vee is geleverd;

• e. de veehandelaar bewaart gedurende 5 jaren een dubbel van de veehandelverklaring;

• f. de veehandelaar maakt geen aanspraak op aftrek van belasting op de voet van artikel 15 van de wet.

Ingeval leveringen door de veehandelaar plaatsvinden aan een vaste afnemer, kan de in onderdeel 6.1.3, letter d, bedoelde verklaring worden vervangen door een eenmaal per jaar door de veehandelaar aan die afnemer af te geven ondertekende verklaring dat alle leveringen van die veehandelaar geschieden binnen het kader van deze regeling.

De veehandelaar kan ter voldoening aan artikel 34 van de wet en artikel 31 van de uitvoeringsbeschikking volstaan met het regelmatig bijhouden van een in- en verkoopboek, waarin met betrekking tot zijn aankopen en verkopen van vee worden vermeld:

• a. de datum van aankoop en verkoop;

• b. naam en adres van de verkoper onderscheidenlijk koper;

• c. soort van het vee en aantal stuks van elke soort;

• d. de totale koopsom per soort vee.

Indien de veehandelaar in enig boekjaar niet dan wel slechts gedeeltelijk aan deze voorwaarden voldoet, kan de betrokken veehandelaar de veehandelregeling voor het desbetreffende boekjaar onderscheidenlijk de desbetreffende boekjaren niet toepassen. Alsdan zal hij voor het desbetreffende boekjaar casu quo boekjaren op de normale wijze in de heffing worden betrokken. Dit betekent dat de veehandelaar terzake van de door hem verrichte leveringen van vee belasting op aangifte zal moeten voldoen en wel naar het verlaagde tarief. Voorts kan de betrokken veehandelaar op grond van artikel 15 van de wet aanspraak maken op aftrek van voorbelasting. Daarbij geldt wel als voorwaarde dat de veehandelaar dient te beschikken over de voor de aftrek vereiste facturen onderscheidenlijk verklaringen als bedoeld in artikel 28 van de beschikking en/of verklaringen als bedoeld in onderdeel 6.1.3 letter c.

Het in enig jaar niet toepassen van de veehandelregeling heeft geen gevolgen voor de hiervoor in onderdeel 6.1.2 genoemde termijn van vijf jaren. Deze termijn loopt ook door in de jaren waarin de veehandelaar op de normale wijze in de heffing wordt betrokken in verband met hetgeen in dit punt is bepaald.

De ondernemer die, behalve leveringen van vee als veehandelaar, andere leveringen of diensten verricht, is voor die andere prestaties onverkort aan de wettelijke bepalingen onderworpen. Hij moet zijn administratie met betrekking tot die prestaties afzonderlijk houden en wel zodanig dat de gegevens, benodigd voor een juiste toerekening van de voorbelasting aan laatstbedoelde prestaties, daaruit duidelijk blijken.

De hiervoor bedoelde andere prestaties, niet zijnde leveringen van goederen als zijn bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de wet, worden geacht tezamen in een afzonderlijke onderneming te worden verricht. Ten aanzien van die afzonderlijke onderneming kan eventueel de kleine-ondernemersregeling toepassing vinden. Dit laatste – toepassing van de kleine-ondernemersregeling – is ook mogelijk indien de veehandelaar op de normale wijze in de heffing is betrokken. De kleine-ondernemersregeling kan echter geen toepassing vinden indien de veehandelaar tevens prestaties verricht als bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de wet en terzake in de heffing van omzetbelasting wordt betrokken.

Een veehandelaar die gebruik maakt van de veehandelregeling zal, voor wat betreft de intracommunautaire transacties alsmede de diensten als bedoeld in artikel 6a van de wet, zich volledig moeten gedragen als ware hij een landbouwer die gebruik maakt van de in artikel 27 van de wet neergelegde landbouwregeling. (In voorkomende gevallen zal ook artikel 37b van de wet toepassing vinden ten aanzien van veehandelaren).

Het nakomen van de in de vorige alinea neergelegde voorwaarde is een absoluut vereiste om de veehandelregeling te kunnen (blijven) toepassen. Als de betrokken veehandelaar deze voorwaarde niet naleeft, zal hij de veehandelregeling niet (meer) kunnen toepassen.

Ondernemers als zijn bedoeld in onderdeel 6.1.3, letter b, aan wie de veehandelaar levert, kunnen het in artikel 27, vierde lid, van de wet genoemde percentage van de koopsom op de voet van artikel 15 van de wet in aftrek brengen, mits wordt voldaan aan hetgeen is vermeld in onderdeel 3.1.1 en zij in het bezit zijn van op de leveringen betrekking hebbende verklaringen als bedoeld in onderdeel 6.1.3, letter c.

In beginsel vormt het in eigendom overdragen van een recht of de exploitatie van een recht voor de heffing van omzetbelasting een dienst. Deze dienst wordt verricht binnen het kader van de onderneming van een landbouwer maar is geen prestatie die onder artikel 27, eerste lid, van de wet is te rangschikken. Het in eigendom overdragen van een recht of de exploitatie van een recht is derhalve een dienst die in beginsel is onderworpen aan de heffing van omzetbelasting naar het algemene tarief. Dit algemene uitgangspunt behoeft met betrekking tot het melkquotum, de mestproductierechten en bedrijfsoverdracht (artikel 31 van de wet) de navolgende aanvulling en/of nuancering.

Melkquotum 11

De landbouwer die geen gebruik wenst te maken van zijn melkquotum (referentiehoeveelheid), kan dit overdragen aan een andere landbouwer. Deze overdracht geschiedt in samenhang met de overdracht van de voor de melkproductie gebruikte grond. De over te dragen referentiehoeveelheid bedraagt in dat geval niet meer dan 20.000 kg per hectare grond.

De levering van de voor de melkproductie gebruikte grond en de overdracht van het melkquotum vormen twee aparte prestaties, te weten de levering van een onroerende zaak en het verrichten van een dienst. Wat de levering betreft is geen omzetbelasting verschuldigd (artikel 11, eerste lid, onderdeel a, van de wet). Terzake van de dienst is overeenkomstig het hiervoor gegeven uitgangspunt omzetbelasting verschuldigd naar het algemene tarief.

Het komt echter voor dat een landbouwer meer dan 20.000 kg per hectare overdraagt en als gevolg daarvan een bedrag ontvangt van de Stichting Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de Landbouw. Dit bedrag vormt een onderdeel van de vergoeding als bedoeld in artikel 8, tweede lid, van de wet en is dus eveneens aan de heffing van omzetbelasting onderworpen naar het algemene tarief.

Mestproductierechten

Bij mestproductierechten kan sprake zijn van ‘grondgebonden mestproductierechten’ en ‘niet-grondgebonden mestproductierechten’.

De overdracht van niet-grondgebonden mestproductierechten is belast naar het algemene tarief, ook indien die overdracht plaatsvindt samen met de overdracht van landbouwgrond (vgl. Melkquotum).

Het grondgebonden mestproductierecht is onlosmakelijk met de landbouwgrond verbonden. De waarde van dit mestproductierecht is één van de waardebepalende factoren van de grond. Voor de toepassing van de artikelen 11, eerste lid, onderdeel a, en 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet wordt de overdracht van het grondgebonden mestproductierecht dan ook niet als een afzonderlijke prestatie aangemerkt. 12Het grondgebonden mestproductierecht gaat op in de levering van de landbouwgrond (vrijgesteld).

Overdracht van rechten in het kader van artikel 31 van de wet

Indien een of meer rechten worden overgedragen in het kader van de overdracht van (een deel van) een landbouwbedrijf, zal in het algemeen sprake zijn van de overgang van een geheel of een gedeelte van een algemeenheid van goederen zoals bedoeld in artikel 31 van de wet. Is dat het geval én zet de koper het bedrijf voort, dan blijft heffing van omzetbelasting, ook terzake van de overgedragen rechten, achterwege.

Indien de in dit hoofdstuk bedoelde rechten in eigendom worden overgedragen door een landbouwer die de landbouwregeling toepast, kan ik mij ermee verenigen dat heffing van omzetbelasting terzake in beginsel achterwege blijft13. Hetzelfde geldt voor het incidenteel verrichten van prestaties als bedoeld in onderdeel 1.4.1 (diensten verricht met gebruikmaking van de normale uitrusting en personeel aan anderen dan landbouwers). Ik neem daarbij in overweging dat een ander standpunt ertoe zou leiden dat de betrokken landbouwer uitsluitend met betrekking tot een eenmalige of incidenteel verrichte dienst in de heffing van omzetbelasting zou moeten worden betrokken. In deze overweging ligt ook een beperking besloten: indien een landbouwer één of een combinatie van de hiervoor bedoelde diensten onder zodanige omstandigheden verleent, dat die activiteit(en) op zichzelf beschouwd voldoet (voldoen) aan de criteria voor het ondernemerschap in de zin van de wet, blijft de hiervoor gegeven goedkeuring buiten toepassing. De goedkeuring kan evenmin toepassing vinden indien de landbouwer op andere gronden reeds in de heffing van omzetbelasting is betrokken (zie onderdeel 1.2 van dit besluit).

Volledigheidshalve wordt nog opgemerkt, dat degene die een hiervoor bedoeld recht verkrijgt zonder heffing van omzetbelasting, geen aanspraak kan maken op de aftrek als bedoeld in artikel 27, derde lid, van de wet. De (tijdelijke) overdracht van een dergelijk recht is immers geen prestatie die onder het eerste lid, onderdeel a of b, van dit artikel kan worden gerangschikt.

Indien een landbouwer, een in dit hoofdstuk bedoeld recht of het in onderdeel 1.4.1 vermelde jachtrecht exploiteert, is sprake van een doorlopende dienst die is onderworpen aan de heffing van omzetbelasting naar het algemene tarief, ook als op die landbouwer de landbouwregeling van toepassing is.

Tot de datum van inwerkingtreding van dit besluit ontmoette het geen bezwaar dat de heffing van omzetbelasting achterwege bleef met betrekking tot de exploitatie van een recht door een landbouwer die gebruik maakt van de landbouwregeling. Gelet op de jurisprudentie van het Hof van Justitie EG14 in dezen is deze goedkeuring vervallen. Voor de exploitatie van een recht is een landbouwer derhalve steeds omzetbelasting verschuldigd.

Teneinde de sector de gelegenheid te bieden ten tijde van de inwerkingtreding van dit besluit bestaande overeenkomsten met betrekking tot de exploitatie van melkquota aan te passen en mede gelet op de voorziene beëindiging van de Regeling superheffing en melkpremie 200415, kan ik mij ermee verenigen dat tot 1 april 2010 met betrekking tot de exploitatie van een melkquotum de heffing van omzetbelasting achterwege blijft.