Beleidsregel Deskundigheid dagelijks beleidsbepalers artikel 4:9 Wft

Ingevolge artikel 4:9, eerste lid, van de Wet op het financieel toezicht (Wft) dient het dagelijks beleid van een beheerder, beleggingsmaatschappij, beleggingsonderneming, bewaarder of financiële dienstverlener te worden bepaald door personen die deskundig zijn in verband met de uitoefening van het bedrijf van de financiële onderneming.

Artikel 4:9, eerste lid, Wft bepaalt tevens dat het dagelijks beleid van een beheerder, beleggingsmaatschappij met een aparte beheerder en een bewaarder wordt bepaald door personen die deskundig zijn in verband met de uitoefening van het bedrijf van de beheerder, de beleggingsmaatschappij onderscheidenlijk de bewaarder.

Personen als bedoeld in artikel 4:9 Wft zullen hierna worden aangeduid als ‘dagelijks beleidsbepaler’.

Op grond van artikel 1:102, eerste lid, Wft kunnen aan een vergunning beperkingen worden gesteld en voorschiften worden verbonden met het oog op de belangen die het desbetreffende deel van de Wft beoogt te beschermen.

Ten aanzien van deskundigheid is het beleid van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) reeds in een eerder stadium bekend gemaakt1. Deze beleidsregel kan worden aangemerkt als een technische en beleidsneutrale omzetting in het kader van de Wft en is vastgesteld door middel van het Besluit tot vaststelling van beleidsregels in het kader van de Wet op het financieel toezicht van 12 december 2006.

Dit is een beleidsregel als bedoeld in artikel 1:3, vierde lid, van de Algemene wet bestuursrecht. De bevoegdheid van de AFM tot het vaststellen van deze beleidsregel is gebaseerd op artikel 4:81, eerste lid, Awb.

Omtrent de tweehoofdige leiding van beleggingsondernemingen is een aparte beleidsregel gepubliceerd2.

Deze beleidsregel bepaalt op basis van welke criteria de AFM tot het oordeel komt of een dagelijks beleidsbepaler over voldoende deskundigheid beschikt. Hierbij zal ook aandacht worden besteed aan de deskundigheid van dagelijks beleidsbepalers van kleine plaatselijke ondernemingen als bedoeld in artikel 1:1 Wft en de deskundigheid van dagelijks beleidsbepalers van andere kleine instellingen die bestaan uit minimaal twee en maximaal zes personen.

De onderhavige beleidsregel vereist dat een dagelijks beleidsbepaler relevante werkervaring moet hebben opgedaan in de vijf jaar voorafgaand aan de beoordeling. Hierbij wordt afgeweken van de tien jaar zoals genoemd in de Beleidsnotitie 99-00043. De reden voor deze wijziging is gelegen in het feit dat de deskundigheid van een dagelijks beleidsbepaler actueel dient te zijn. De AFM is van mening dat indien een dagelijks beleidsbepaler langer dan vijf jaar geleden voor het laatst de vereiste werkervaring heeft opgedaan deze, door de vele veranderingen waaraan de markt en de toepasselijke regelgeving onderhevig zijn, niet langer voldoet aan de gestelde deskundigheidseisen.

Bij de toetsing van de deskundigheid van individuele dagelijks beleidsbepalers is het uitgangspunt van de AFM dat de personen die het dagelijks beleid bepalen gezamenlijk deskundig dienen te zijn. Derhalve dient de te toetsen dagelijks beleidsbepaler naar het oordeel van de AFM over voldoende deskundigheid te beschikken, gegeven de reeds bij de overige dagelijks beleidsbepalers aanwezige deskundigheid. Dit betekent dat indien één van de dagelijks beleidsbepalers wegvalt, de overgebleven dagelijks beleidsbepalers de weggevallen deskundigheid dienen op te vangen. Dit heeft tot gevolg dat de deskundigheid van de overgebleven dagelijks beleidsbepalers opnieuw bezien moet worden, om na te gaan of de dagelijks beleidsbepalers gezamenlijk nog steeds over voldoende deskundigheid beschikken. Indien blijkt dat de dagelijks beleidsbepalers gezamenlijk niet meer beschikken over voldoende deskundigheid, zal dit tot gevolg hebben dat de betreffende dagelijks beleidsbepalers niet langer voldoende deskundig zijn. Deze situatie kan ondervangen worden door de benoeming van een nieuwe dagelijks beleidsbepaler die beschikt over de weggevallen deskundigheid. Wanneer slechts één dagelijks beleidsbepaler overblijft, vereist de hoofdregel van artikel 4:83 Wft dat in ieder geval een tweede dagelijks beleidsbepaler wordt aangesteld. De nieuwe dagelijks beleidsbepaler moet gezamenlijk met de overgebleven dagelijks beleidsbepaler over voldoende deskundigheid beschikken.

Dagelijks beleidsbepalers dienen over de volgende deskundigheid te beschikken:

Voor plaatselijke ondernemingen bestaande uit:

• a. één persoon, geldt dat die persoon, tevens dagelijks beleidsbepaler van de beleggingsonderneming, dient te beschikken over voldoende deskundigheid als genoemd onder B, C en D en over een relevante werkervaring van ten minste zes maanden. De werkervaring dient te zijn opgedaan in een aaneengesloten periode. Algemene deskundigheid als genoemd onder A is niet vereist;

• b. maximaal zes personen6, geldt dat de dagelijks beleidsbepalers dienen te beschikken over voldoende deskundigheid als genoemd onder A, B, C en D, en over een relevante werkervaring van ten minste één vol jaar. De werkervaring dient te zijn opgedaan in een aaneengesloten periode. Onder vereiste bestuurlijke vaardigheden als genoemd onder A wordt in dit kader niet begrepen het beschikken over leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding.

De overweging voor deze afwijkende regels voor kleine plaatselijke ondernemingen, is mede bepaald door het gegeven dat zij uitsluitend mogen handelen met andere beleggingsondernemingen die zijn toegelaten tot de betreffende (in een lidstaat van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling gevestigde en onder toezicht staande) markt in financiële instrumenten. Voorts is van belang dat de clearinginstellingen ter beurze hun (uit hun handel voortvloeiende) verplichtingen overnemen en de afwikkeling van transacties daarmee garanderen, waardoor de adequate werking van de markten in financiële instrumenten niet in het geding is. Daarnaast spelen de overwegingen die hieronder worden gegeven met betrekking tot andere kleine instellingen een rol. Voor de grotere plaatselijke ondernemingen (die buiten de onder a en b genoemde categorieën vallen), wordt het belang dat zij vanwege hun omvang vertegenwoordigen voor de adequate werking van de effectenmarkten, en het belang van leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding, dermate zwaar gewogen, dat voor die instellingen de algemene deskundigheidseisen in deze beleidsregel onverkort van toepassing zijn.

Voor beleggingsondernemingen en beleggingsinstellingen bestaande uit minimaal twee en maximaal zes personen geldt dat de dagelijks beleidsbepalers, op dezelfde wijze als hierboven weergegeven voor kleine plaatselijke ondernemingen, dienen te beschikken over voldoende deskundigheid als genoemd onder A, B, C en D, en over een relevante werkervaring van ten minste één vol jaar. De werkervaring dient te zijn opgedaan in een aaneengesloten periode. Onder de vereiste bestuurlijke vaardigheden als genoemd onder A wordt in dit kader niet begrepen het beschikken over leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding.

In de Beleidsnotitie 99-0004 gold als eis dat de dagelijks beleidsbepalers van een beleggingsonderneming dienden te beschikken over de voor het bepalen van het dagelijks beleid van de beleggingsonderneming vereiste bestuurlijke vaardigheden. In aanmerking genomen dat het leiden van een instelling met zich mee kan brengen dat de dagelijks beleidsbepalers aan personen hiërarchisch leiding (moeten) geven, werd onder bestuurlijke vaardigheden in dit verband mede begrepen leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding. In de praktijk is gebleken dat de eis van leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding te restrictief kan werken voor kleine instellingen. In de onderhavige beleidsregel wordt voor die instellingen op dat punt een uitzondering gemaakt. De AFM kan op de groei van kleine instellingen controle uitoefenen door in de vergunning van die instellingen, zoals hieronder is aangegeven, een goedkeuringseis op te nemen voor uitbreiding boven de zes personen. De afwijkende regel biedt dagelijks beleidsbepalers van kleine instellingen de mogelijkheid om leidinggevende vaardigheden in een hiërarchische verhouding op te doen. Daarmee wordt aan hen de mogelijkheid geboden om na verloop van tijd aan de algemene deskundigheidseisen in deze beleidsregel te voldoen.

In het geval dat een kleine plaatselijke onderneming of een kleine instelling waarvan de dagelijks bestuurders bij vergunningverlening nog niet aan de algemene deskundigheidseisen in deze beleidsregel voldeden, voornemens is om het aantal personen dat werkzaam is voor de instelling zodanig uit te breiden dat de kleine plaatselijke onderneming niet langer een instelling is als bedoeld onder a respectievelijk b, of voor de kleine instelling meer dan zes personen werkzaam zouden zijn, dan is deze uitbreiding slechts toegestaan na voorafgaande goedkeuring van de AFM. Een daartoe strekkend voorschrift zal worden opgenomen in de vergunning van de betreffende instelling. De AFM verleent haar goedkeuring indien zij van oordeel is dat de instelling voldoet aan artikel 4:9, eerste lid, Wft, en aan deze beleidsregel.

De bekendmaking van deze beleidsregel geschiedt door publicatie in de Staatscourant.

De beleidsregel treedt in werking op 1 januari 2007.