Aanwijzing handhaving Arbeidstijdenwet

Op 1 oktober 2004 is de Wet bestuurlijke boete Arbeidstijdenwet inwerking getreden waarmee de bestuurlijke boete in de handhaving van de Arbeidstijdenwet is geïntroduceerd.

Het strafrecht is nog slechts gereserveerd voor enkele in de Arbeidstijdenwet genoemde gevallen, te weten:

• a) gevallen van herhaalde recidive (het niet naleven van een bepaling, genoemd in art. 10:1 van de Arbeidstijdenwet) op grond van artikel 11:3, lid 1, van de Arbeidstijdenwet;

• b) gevallen van kinderarbeid indien het kind daarbij een ongeval overkomt dat ernstig lichamelijk of geestelijk letsel of de dood ten gevolge heeft of indien redelijkerwijs te verwachten is dat de hiervoor genoemde gevolgen aan het verrichten van arbeid zijn verbonden, op grond van artikel 11:3, lid 3, van de Arbeidstijdenwet;

• c) het negeren van het bevel tot staken van de arbeid, op grond van artikel 8:3, lid 1, van de Arbeidstijdenwet.

In de nieuwe Arbeidstijdenwet is gekozen voor invoering van de bestuurlijke boete. Sanctionering met een bestuurlijke boete staat voorop, terwijl het strafrecht nog slechts is gereserveerd voor enkele in de wet genoemde gevallen. Artikel 10:1 van de wet geeft het overzicht van bepalingen die bestuurlijk beboetbaar zijn.

De wet kent twee boetecategorieën, waarin de maximumboetebedragen zijn vastgelegd, te weten de eerste categorie met een maximum van € 11.250,– voor een natuurlijke persoon en de tweede categorie met een maximum van € 45.000,– voor een rechtspersoon.

Als vervolg op de onderverdeling van artikel(leden) naar hoge of lage boetecategorie is door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in samenspraak met het OM een ‘Tarieflijst Boetenormbedragen’ opgesteld, waarin aan de beboetbare feiten in de Arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit boetenormbedragen zijn toegekend.

Voor wat betreft de termijn van verjaring is aangehaakt bij hetgeen in artikel 70, onder 1°, van het Wetboek van Strafrecht (WvSr) ten aanzien van overtredingen is bepaald, namelijk twee jaren.

Het opleggen van een bestuurlijke boete is een beschikking in de zin van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Tegen deze boeteoplegging kan de beboete natuurlijke of rechtspersoon door middel van de procedure van de Awb in bezwaar en in beroep komen.

De handhaving van de Arbeidstijdenwet is in hoofdzaak opgedragen aan de Arbeidsinspectie (AI). De AI is een dienst van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), die toezichthoudende buitengewone opsporingsambtenaren in dienst heeft.

Preventief toezicht wordt gerealiseerd door het bezoeken van bedrijven met het oog op inspectie van de arbeidstijdenwet en het Arbeidstijdenbesluit. Daarbij is het noodzakelijk prioriteiten te stellen ten aanzien van de te inspecteren bedrijven en de daarbij te hanteren frequentie. In alle branches zal er sprake zijn van preventief toezicht door de Arbeidsinspectie, omdat alleen dan een adequate invulling van de monitoring- en signaalfunctie kan plaatsvinden. Een deel van de branches zal steekproefsgewijs worden geïnspecteerd, terwijl voor een ander deel van de branches, dat met grotere arbeidstijdenproblematiek, een relatief hogere inspectiefrequentie zal worden vastgesteld. Daarnaast onderzoekt de AI klachten die iedere werknemer of burger bij de AI kan indienen.

Voor het toezicht op de naleving van de Arbeidstijdenwet, zijn naast de AI respectievelijk ook de ambtenaren, waaronder buitengewone opsporingsambtenaren, van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), en de Inspectie Verkeer en Waterstaat aangewezen, voor zover het de aan hen toegewezen categorieën van arbeid betreft.

Deze aanwijzing heeft betrekking op de vervolging van verdachten die de strafrechtelijke bepalingen van de Arbeidstijdenwet hebben overtreden.