Omzetbelasting, fondswerving en kantines

wet Wet: op de omzetbelasting 1968

vrijstellingsbepaling: artikel 11, eerste lid, onderdeel v, van de wet

beschikking: Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968

btw-richtlijn: Richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijk stelsel van belasting over de toegevoegde waarde (PbEU L 347/1, 11 december 2006)

De fondswerving door organisaties is te onderscheiden in leveringen en diensten.

Over de uitleg van het begrip fondswervende diensten blijkt in de praktijk onduidelijkheid te bestaan. Om dit begrip te verduidelijken volgen hier een aantal voorbeelden van fondswervende diensten:

• – entreegelden voor uitvoeringen, wedstrijden, toertochten of fancy-fairs;

• – het tegen vergoeding reclame maken voor een boekleverancier en het bieden van ondersteuning bij distributie van de boeken door scholen;

• – het tegen vergoeding toestaan van plaatsing van een zendmast op het terrein van de organisatie;

• – het maken van reclame voor ondernemers, veelal als tegenprestatie voor sponsoring (hierbij maakt het niet uit of de sponsoring uit geld of goederen –zoals schoenen en trainingspakken- bestaat);

• – kantine-activiteiten (zoals het verstrekken van spijzen, dranken, rookwaren en dergelijke artikelen, exploitatie van speelautomaten);

• – de verhuur van lig- en bergplaatsen aan passanten van een watersportvereniging2. Hieronder is ook begrepen het daarmee samenhangende gelegenheid geven tot parkeren van voertuigen.

Tot de hierboven bedoelde kantine-activiteiten worden alleen die activiteiten aangemerkt die als ‘normale bijkomstige activiteit’ van de betreffende organisatie kunnen worden gerekend. Tot de kantine-activiteiten in de zin van de vrijstellingsbepaling worden daarom niet gerekend de verstrekking van spijzen en dranken ter gelegenheid van in de persoonlijke sfeer van derden of individuele leden gelegen evenementen, zoals bruiloften, feesten en jubilea. Voor kantine-activiteiten bestaat overigens ook een bijzondere regeling, zie onderdeel 6 van dit besluit.

Het uitlenen/detacheren van personeel kan nimmer als een fondswervende dienst worden aangemerkt.

Ook het verstrekken van bladen ter informatie van de leden of aangeslotenen over de eigen activiteiten van een organisatie zoals bedoeld in de vrijstellingsbepaling wordt niet aangemerkt als fondswerving.

Indien het verstrekken van de informatie een bijkomstige activiteit is in de totaliteit van de aan de leden verleende diensten keur ik echter het volgende goed.

Goedkeuring ledenbladen

Ik keur goed dat de verstrekking van bladen aan de leden ter informatie van de leden of de aangeslotenen over de eigen activiteiten van de vereniging of instelling waarvan de primaire activiteiten zijn vrijgesteld of niet belast zijn, buiten de belastingheffing blijft.

De grensbedragen voor leveringen en diensten gelden onafhankelijk van elkaar. Dit betekent dat indien één van deze grensbedragen wordt overschreden, slechts die ontvangsten in de heffing van de omzetbelasting worden betrokken.

Goedkeuring bij overschrijding

Overschrijdt een organisatie één of beide grenzen als gevolg van bijzondere eenmalige omstandigheden dan kan heffing in dat jaar achterwege blijven. Dit geldt ook wanneer sprake is van een overschrijding die redelijkerwijs voor een bepaald jaar niet was te voorzien. Als dan echter het volgende jaar zich opnieuw een overschrijding voordoet, moet in dat jaar in elk geval heffing plaatsvinden.

Een organisatie die ten onrechte fondswervende prestaties in de heffing heeft betrokken kan teruggaaf van omzetbelasting verzoeken volgens de daarvoor geldende procedure. Dat is het geval als een of beide grensbedragen niet zijn overschreden.

Als een grensbedrag gedurende een boekjaar wordt gewijzigd, moet het grensbedrag voor dat boekjaar worden berekend op basis van beide in het boekjaar geldende bedragen naar tijdsgelang.

Goedkeuring

Ik keur goed dat organisaties niet in de heffing van omzetbelasting worden betrokken voor de wederverkoop van lotto, toto en loten voor de Grote Clubactie, ongeacht de hiermee behaalde opbrengst. Hierbij stel ik de voorwaarde dat terzake geen voorbelasting in aftrek wordt gebracht. De opbrengst van deze (weder)verkoop blijft buiten beschouwing bij de beoordeling of de grensbedragen voor fondswervende prestaties door de desbetreffende vereniging wordt overschreden.

Giften, donaties en contributies (zonder expliciete tegenprestatie) hoeven voor de grensbedragen evenmin te worden meegerekend.

Goedkeuring

Ik keur goed dat de navolgende organisaties, voor zover hun primaire activiteiten niet zijn belast, ook voor hun kantine-activiteiten buiten de heffing van omzetbelasting blijven:

• – sportverenigingen;

• – muziekverenigingen;

• – speeltuinverenigingen;

• – instellingen voor jeugdwerk;

• – bejaardensociëteiten;

• – hobbyclubs;

• – buurtverenigingen;

• – dorpshuizen en wijkcentra;

• – scholen voor basisonderwijs, lager en middelbaar beroepsonderwijs en algemeen voortgezet en voorbereidend wetenschappelijk onderwijs.

Voorwaarden

Voor deze goedkeuring gelden de volgende voorwaarden:

• a. In de kantine mogen uitsluitend activiteiten plaatsvinden die als normale nevenactiviteit van de organisatie zijn aan te merken (zie ook onderdeel 2). De kantine-regeling mist dan ook ten aanzien van alle kantine-activiteiten toepassing in de gevallen waarin de kantine mede wordt gebruikt voor niet-normale nevenactiviteiten. Tot de niet-normale nevenactiviteiten worden gerekend het openstellen c.q. het ter beschikking stellen van de kantine voor activiteiten die geen direct verband houden met de eigenlijke activiteiten van de vereniging. In het bijzonder zijn daaronder te begrijpen de in de persoonlijke sfeer van derden c.q. individuele leden gelegen evenementen, zoals bruiloften, feesten en jubilea.

  Voor sportverenigingen kunnen tot de normale nevenactiviteiten ook worden gerekend de activiteiten die in rechtstreeks verband staan (ook qua tijdsduur) met sportieve activiteiten van derden. Hierbij gelden de volgende beperkingen:

  • – de sportieve activiteiten van derden komen overeen met de sport die wordt beoefend door de vereniging c.q. de sportaccommodatie is voor die sportieve activiteiten ingericht;

  • – de openstelling vloeit rechtstreeks voort uit de tussen de vereniging en de eigenaar/verhuurder van de accommodatie aangegane verplichtingen.

  • – de openstelling vindt op ten hoogste 12 dagen per kalenderjaar plaats.

• b. De kantine-ontvangsten, met inbegrip van de ontvangsten die verband houden met de sportieve activiteiten van derden, mogen niet meer bedragen dan € 68.067 per jaar. De kantine-ontvangsten worden gevormd door alle opbrengsten voor leveringen en diensten welke in direct verband met de kantine-exploitatie worden gerealiseerd. Dit betekent dat niet alleen de opbrengst voor verstrekte spijzen en dranken maar ook de opbrengst van de verkoop van tabaksproducten en de opbrengst uit de exploitatie van speelautomaten e.d. tot de kantine-ontvangsten behoren.

• c. Eventuele exploitatie-overschotten van de kantine moeten worden aangewend voor de primaire activiteiten van de organisatie.

• d. Met betrekking tot kantine-activiteiten die op grond van de kantineregeling buiten de heffing van omzetbelasting blijven, kan geen aanspraak op aftrek van voorbelasting worden gemaakt. In samenhang daarmee zijn de artikelen 11 tot en met 14 van de Uitvoeringsbeschikking omzetbelasting 1968 (hierna: de Beschikking) van overeenkomstige toepassing. Zo is dit laatste van belang als de kantine-activiteiten voor het eerst in de heffing worden betrokken (bijvoorbeeld omdat het grensbedrag wordt overschreden). Ook in het omgekeerde geval (de kantine-ontvangsten dalen tot onder het grensbedrag) spelen deze bepalingen een rol.

Voor de toepassing van de kantineregeling wordt onder ‘kantine’ verstaan de vaste plaats waar of van waaruit de desbetreffende organisatie de kantine-activiteiten als normale nevenactiviteit verricht.

Het komt voor dat de organisatie haar normale nevenactiviteiten incidenteel elders verricht (bijvoorbeeld in een gehuurde zaal). De daarmee verkregen ontvangsten voor de verstrekking van spijzen en dranken, worden voor de toepassing van het grensbedrag samengenomen met de kantine-ontvangsten vanuit de eigen kantine.

Wanneer een organisatie op verschillende plaatsen een accommodatie met een kantine heeft kan het grensbedrag per accommodatie worden toegepast (bijvoorbeeld een stichting die in verschillende delen van een stad wijkcentra beheert).

Wanneer de kantine-ontvangsten van een organisatie in enig jaar het grensbedrag overschrijden moeten de ontvangsten in de heffing van omzetbelasting worden betrokken.

Goedkeuring

Ik keur goed dat in gevallen waarin deze overschrijding redelijkerwijs niet was te voorzien de kantine-activiteiten eerst met ingang van het daarop volgende boekjaar (verenigingsjaar) in de heffing van omzetbelasting worden betrokken.

Indien een organisatie voor haar kantine-activiteiten in de heffing van omzetbelasting wil worden betrokken staat het de organisatie vrij de wettelijke bepalingen toe te passen. Als een organisatie ervoor kiest de kantineregeling niet toe te passen betekent dit niet zonder meer dat voor de kantine-activiteiten steeds omzetbelasting is verschuldigd. Zoals in onderdeel 2 is aangegeven, zijn kantine-activiteiten in de regel aan te merken als fondswervende activiteiten in de zin van de vrijstellingsbepaling en is pas omzetbelasting verschuldigd indien de daarin genoemde grensbedragen voor leveringen en/of diensten worden overschreden.

Wanneer een organisatie ervoor kiest de kantineregeling niet toe te passen, brengt doel en strekking van de kantineregeling met zich mee dat op deze regeling naderhand geen beroep meer kan worden gedaan.

Het komt voor dat sportverenigingen waarvan de primaire activiteiten zijn vrijgesteld voor de exploitatie van de kantine als normale nevenactiviteit in de heffing van omzetbelasting worden betrokken (bijvoorbeeld omdat het grensbedrag van de kantineregeling wordt overschreden).

Goedkeuring

Ik keur goed dat de hier bedoelde sportverenigingen, met betrekking tot de kantine-ontvangsten omzetbelasting voldoen naar een forfaitair percentage. Dit percentage bedraagt met ingang van 1 januari 2001: 11. De totale kantine-ontvangsten vormen dan de grondslag van de heffing (11/100). Dat wil zeggen niet alleen de opbrengst voor het verstrekken van spijzen en dranken, maar ook de opbrengst van de verkoop van tabaksproducten, de opbrengst uit de exploitatie van speelautomaten e.d.