[Regeling vervallen per 20-08-2014]
Achtergrond
[Regeling vervallen per 20-08-2014]
Diverse workshops en consultaties met de grootbedrijven, MKB bedrijven, brancheorganisaties
en onderzoeksorganisaties vonden plaats om het Innovatieprogramma FND inhoudelijk
vorm en focus te geven. Dit is eerst voor fase 1 en daarna voor fase 2 gedaan. Ten
behoeve van het opzetten van de onderzoeksprogramma’s van fase 1, het TTI WCFS+, is
een zorgvuldig proces doorlopen van het identificeren van consumentenbehoeften, via
functionele en wetenschappelijke doelen tot het ontwikkelen van innovatiethema’s en
-projecten. De consumentenbehoeften die zijn geïdentificeerd als belangrijke marktgebieden
voor de toekomst zijn:
-
– Lichaamsvorm
mensen willen in alle fasen van hun leven een gezond lichaam. Dit varieert bijvoorbeeld
van goede bot- en spieropbouw tijdens de groeifase tot het er goed uitzien.
-
– Resistentie tegen ziektes
het verhogen van de resistentie tegen ziektes is gericht op het verhogen van de kwaliteit
van leven en het gezond opgroeien van kinderen.
-
– Gevoel van welbevinden
deze behoefte varieert van het gezond en vitaal voelen tot het bestrijden van depressies.
-
– Kwaliteit van leven van ouderen
dit is met name gericht op het verlengen van de levensduur en het verhogen van de
kwaliteit van leven in de laatste levensjaren. Specifieke voorbeelden zijn het behouden
van mentale vermogens en het behouden van een goede spierfunctie bij ouderen.
-
– Gezondheid van kinderen
voor gezond opgroeien is het van belang dat kinderen een gevarieerd en gezond eetpatroon
hebben. In westerse landen wordt overgewicht van kinderen een steeds groter probleem.
-
– Voorkomen van chronische ziektes
diverse ziektes zijn gerelateerd aan voeding. Voorbeelden zijn hart- en vaatziektes,
diabetes en obesitas. Functionele voeding kan bijdragen aan het verminderen van deze
voedingsgerelateerde ziektes.
-
– Smaak en gemak
dit zijn belangrijke aspecten bij voeding. Dit hangt onder andere samen met het feit
dat de westerse mens steeds minder tijd besteed aan het bereiden van zijn eten. Ook
ten aanzien van gezonde voeding zijn deze aspecten van essentieel belang.
-
– Voedselveiligheid
dit is een basisvoorwaarde bij voeding. Aspecten die hier aan de orde zijn, zijn integrale
controle in de keten, gedeelde verantwoordelijkheid bij ketenpartijen en heldere communicatie.
-
– Beschikbaarheid en betaalbaarheid van voeding
Het WCFS+ onderzoek is precompetitief van aard en omvat vijf innovatiethema ’s: Voeding
en Gezondheid, Sensoriek en Structuur, Bio-ingrediënten en Functionaliteit, Consumentengedrag,
en Veiligheid en Conservering.Tijdens de interactie met het MKB over de vormgeving
van fase 2 van hetInnovatieprogramma FND bleek dat de wensen en behoeften van MKB
bedrijven inhoudelijk grotendeels aansluiten bij de thema’s van de WCFS+-onderzoeksagenda.
Echter er zijn ook een aantal aanvullende kennisbehoeftes geïdentificeerd die voor
een belangrijk deel gericht zijn op aanpalende technologie die ondersteunend is voor
procesinnovaties in Food & Nutrition. Deze betreffen: processing, ICT, logistiek.
Innovatiethema’s
[Regeling vervallen per 20-08-2014]
Binnen fase 2 van het Innovatieprogramma FND worden de volgende innovatiethema’s onderscheiden:
Er ontstaat steeds meer bewustzijn omtrent de rol van voeding en gezondheid van mensen.
Dit leidt allereerst tot behoefte aan nieuwe kennis omtrent de relatie tussen voedingsmiddelen
en gezondheid en de identificatie van gezondheidsbevorderende voedingsmiddelen en
voedingscomponenten. Daarnaast leidt dit tot de vraag naar methoden en technologie
om niet-invasief gezondheid, het ontstaan van ziekten in relatie tot voeding en het
effect van gezondheidsbevorderende stoffen te monitoren. Verder zijn van belang methoden
en technieken om de intrinsieke gezondheidswaarde van voedingsmiddelen te monitoren
en behouden in de keten en deze gezondheidswaarde van producten actief te verhogen
zonder dat dit ten koste gaat van andere gewenste eigenschappen.
Innovatieprioriteiten die in dit kader relevant zijn, zijn onder andere:
-
– onderbouwing van gezondheid van inhoudsstoffen bijv. gericht op het voorkomen van
hart en vaatziekten, het bevorderen van darmgezondheid, het ondersteunen mentale prestaties
en het voorkomen van obesitas en diabetes,
-
– de selectie en identificatie van gezondheidsbevorderende stoffen en methoden en technieken
voor de selectie en ontwikkeling van gezondheidsbevorderende voedingsmiddelen en voedingscomponenten,
-
– methoden, technieken en biomarkers om bijv. gezondheid, het ontstaan van ziekten in
relatie tot voeding en het effect van gezondheidsbevorderende stoffen te monitoren.
Dit is mede van belang om gepersonificeerd voedingsadvies mogelijk te maken,
-
– (multi)analyse technieken ter identificatie/monitoring van inhoudstoffen in de keten,
-
– beïnvloeden van niveaus van inhoudsstoffen middels innovatie en optimalisatie van
uitgangsniveaus en behoud gedurende verdere schakels in de keten,
-
– (multi)analyse/in-line technieken ten behoeve van tracking en tracing in de keten
van componenten die gerelateerd zijn aan gezondheid.
Naast gezondheid zijn structuur en sensoriek van voedingsmiddelen belangrijke kwaliteitsaspecten
die de keuze van de consument bepalen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan
de invloed van structuur van voedingsmiddelen op het mondgevoel en vrijkomen van geur-
en smaakstoffen tijdens consumptie. Een goede controle over beide aspecten is een
belangrijke vereiste om de beoogde producten met hoge toegevoegde waarde te kunnen
realiseren.
Innovatieprioriteiten die in dit kader relevant zijn, zijn onder andere:
-
– onderbouwing van effect van inhoudsstoffen of processing op structuur en sensoriek,
-
– beïnvloeding/optimalisatie/behoud van structuur/sensoriek door middel van innovatie
en of optimalisatie van processing, bijvoorbeeld om op maat gezonde voedingsproducten
te kunnen maken die zijn gericht op specifieke doelgroepen als kinderen of ouderen,
-
– (multi) analyse technieken ter identificatie/monitoring van structuur en sensoriek
gedurende processing in de keten.
Zowel de selectie, de winning en exploitatie van functionele bio-ingrediënten, als
de selectie en exploitatie van enzymen en micro-organismen die betrokken zijn bij
het verkrijgen van bioactieve moleculen, als het borgen van de gewenste bio-activiteit
op het moment van gebruik zijn belangrijke uitdagingen in de ontwikkeling van gezonde
en functionele voedingsmiddelen.
Innovatieprioriteiten die in dit kader relevant zijn, zijn onder andere:
-
– De selectie, winning en toepassing van functionele bio-ingrediënten,
-
– Enzymatische en microbiële conversie van grondstoffen om te komen tot functionele
bio-ingrediënten en een optimale kwaliteit van voedingsmiddelen,
-
– De selectie en optimalisatie van micro-organismen die een specifiek gezondheidsbevorderend
effect hebben,
-
– Methodes voor een optimale productie van functionele bio-ingrediënten.
Gegarandeerde beschikbaarheid van veilig voedsel is een van de eerste vereisten waaraan
de sector moet kunnen voldoen. Om gezonde voedingsmiddelen te produceren met een optimale
kwaliteit (smaak, geur en structuur) en veiligheid zijn verbeterde (minimal processing)
conserveringstechnieken nodig. Veranderende consumentenbehoeften en de in het kader
van deze behoeften ontwikkelde nieuwe producten en productieprocessen vereisen technologie
om de veiligheid, kwaliteit en functionaliteit van voedingsmiddelen gedurende processing
en in de keten te kunnen borgen.
Innovatieprioriteiten die in dit kader relevant zijn, zijn onder andere:
-
– (multi)analyse/in-line technieken ten behoeve van tracking en tracing in de keten
van componenten die gerelateerd zijn aan veiligheid, kwaliteit en functionaliteit,
-
– methoden en technieken voor het verbeteren van houdbaarheid en conservering van voedingsmiddelen,
-
– intelligente verpakkingen voor o.a. versproducten.
De ontwikkeling van onderscheidende nieuwe processen en producten vergt dermate veel
geld en de terugverdientijd is zodanig lang dat het van groot belang is om de behoefte
en het gedrag van de consument van morgen goed te kunnen voorspellen.
Onderzoeksprioriteiten die in dit kader relevant zijn, zijn onder andere:
Vooral voor MKB bedrijven zijn niet food gerelateerde technologische innovaties van
groot belang om op het gebied van Food & Nutrition te komen tot nieuwe producten,
processen en diensten.
Voorbeelden zijn technologie op het gebied van ICT, scheidingen, in line analyse voor
processen, miniaturisering van productietechnologie, producttracering en intelligente
verpakkingen.