Hoofdstuk I. De verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie
[Regeling vervallen per 01-03-2013]
Artikel 553 Sv bepaalt dat de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen geschiedt door het
Openbaar Ministerie, dan wel op voordracht van het OM door de Minister van Justitie.
Ingevolge artkel 78b Sr geldt dit eveneens voor de tenuitvoerlegging van strafbeschikkingen.
Het artikel 553 Sv geeft sinds de laatste wijziging aan (in werking getreden in 1999), dat naast het
Openbaar Ministerie ook landelijke diensten die vallen onder de verantwoordelijkheid
van het Ministerie van Justitie, belast zijn met de tenuitvoerlegging van rechterlijke
beslissingen.
Het OM is verplicht de door de rechter opgelegde straffen te executeren. Dit betekent
dat het OM in geen enkel geval de bevoegdheid heeft straffen te compenseren anders
dan van rechtswege of krachtens een rechterlijke uitspraak ex artikel 90 lid 4 Sv.
Het OM neemt krachtens artkel 15a, lid 5 Sr de beslissing omtrent het stellen van de bijzondere voorwaarden verbonden aan de
voorwaardelijke invrijheidstelling. Organisatorisch is dit ondergebracht bij de Centrale
Voorziening voorwaardelijke invrijheidstelling bij het ressortparket Arnhem. Na het
verlenen van de voorwaardelijke invrijheidsstelling is het OM op grond van artkel 15b, lid 1 Sr belast met het toezicht op de naleving van de voorwaarden verbonden aan de voorwaardelijke
invrijheidsstelling.
Op grond van artkel 257a Sv kan de officier van justitie een strafbeschikking uitvaardigen. Verder kan op grond
van artikel 511c Sv de officier van justitie een ontnemingschikking treffen.
Het CJIB is de uitvoeringsinstantie die in opdracht van het OM feitelijk de tenuitvoerlegging
verzorgt van het overgrote deel van de rechterlijke beslissingen en strafbeschikkingen.
De executie van de ISD-maatregel, de PIJ-maatregel en de TBS-maatregel geschiedt door
de Dienst Justitiële Inrichtingen. De executie van taakstraffen van meerderjarigen
en het toezicht op de naleving van de bijzondere voorwaarden in het kader van de voorwaardelijke
invrijheidsstelling geschiedt door de Reclassering, het CJIB bewaakt de voortgang
en de termijnen van tenuitvoerlegging. Indien de aard van de bijzondere voorwaarde
verbonden aan de voorwaardelijke invrijheidsstelling dit noodzakelijk maakt, wordt
de politie bij het toezicht betrokken. De executie van jeugdtaakstraffen geschiedt
in eerste instantie door de Raad voor de Kinderbescherming. Het OM levert met uitzondering
van geldboetevonnissen en strafbeschikkingen alleen onherroepelijke uitspraken aan
het CJIB aan. De Dienst Justitiële Inrichtingen levert de zaken die voor voorwaardelijke
invrijheidsstelling in aanmerking komen aan het CJIB aan Ook indien een parket wil
overgaan tot signalering van een persoon in verband met het betekenen van een gerechtelijk
schrijven, biedt het parket de signaleringstekst aan het CJIB aan ter verdere verwerking.
Het OM is op de volgende onderdelen actief bij het executieproces betrokken.
Alle vonnissen, arresten en (straf)beschikkingen en beslissingen in het kader van
voorwaardelijke invrijheidsstellingen die door of via het CJIB ten uitvoer worden
gelegd, moeten zo snel mogelijk aan het CJIB worden aangeboden. Tussen datum onherroepelijk
van vonnissen/arresten waarin een taakstraf, een schadevergoedings- of ontnemingsmaatregel
dan wel een vrijheidsstraf is opgelegd en aanlevering van de betreffende uitspraak
bij het CJIB mogen – als streefnorm – niet meer dan 6 weken verstrijken. Ook tussen
de datum van de schikkingsovereenkomst en de aanlevering van deze schikking aan het
CJIB mag niet meer dan 6 weken verstrijken. De termijnbewaking maakt deel uit van
de jaarlijkse AO/IC door het parket-generaal.
Het OM is verantwoordelijk voor een volledige, correcte en tijdige overdracht en dient
beheersmaatregelen getroffen te hebben om deze volledige, correcte en tijdige overdracht
te waarborgen. Deze beheersmaatregelen worden jaarlijks gecontroleerd door het Parket-Generaal
(AO/IC). Dat geldt onder meer voor de snelheid waarmee rechterlijke uitspraken onherroepelijk
worden (eventueel vereiste betekening in persoon). Daartoe is een aantal prestatie-indicatoren
geformuleerd in de meerjarenplanningsbrief voor de parketten (2007 e.v.).
Indien blijkt dat er onjuistheden in de overdracht zitten, dan kan het OM dit door
middel van een apart bericht – onder vermelding van het parketnummer – melden aan
het CJIB.
Het CJIB beoordeelt in hoeverre de fout onmiddellijk hersteld dient te worden dan
wel of het voor veroordeelde/bestrafte desondanks voldoende duidelijk heeft kunnen
zijn dat de executie hem betrof. Zo mogelijk terstond en anders uiterlijk in een volgende
fase wordt de fout hersteld. Wanneer het herstellen van de fout(en) aanleiding geeft
tot een gewijzigde strafbeschikking, draagt het CJIB zorg voor de verzending of uitreiking
hiervan.
Wanneer door de bestrafte verzet is gedaan tegen de strafbeschikking, dient het OM
zodra het in het bezit is van alle benodigde stukken een beslissing te nemen omtrent
intrekking, wijziging of instandhouding van de strafbeschikking. Wanneer het OM van
mening is dat de strafbeschikking terecht is uitgevaardigd, brengt het de zaak aan
bij de rechtbank. Het verzet schort de executie van de strafbeschikking op, tenzij
naar het oordeel van het OM vaststaat dat het verzet na het verstrijken van de termijn
is gedaan. In dat geval mag de executie van de strafbeschikking worden hervat.
Wanneer door het OM een vordering tot herroeping is gedaan naar aanleiding van de
overtreding van een voorwaarde verbonden aan de voorwaardelijke invrijheidstelling
en hierop door de rechter is beslist, dient deze beslissing met voorrang geëxecuteerd
te worden. Tegen deze beslissing staat geen beroep open (tenzij zij deel uitmaakt
van een uitspraak terzake van andere strafbare feiten).
Voorwaardelijke invrijheidstelling
[Regeling vervallen per 01-03-2013]
De regeling voorwaardelijke invrijheidstelling is alleen van toepassing op geheel
onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen met een duur van meer dan één jaar. Indien een
veroordeelde meerdere onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen heeft te ondergaan, worden
deze zo mogelijk aaneensluitend ten uitvoer gelegd, waarbij de voorwaardelijke invrijheidstelling
wordt verleend over het totaal van de bij elkaar opgetelde straffen (mits dit totaal
langer is dan één jaar). De regeling voorwaardelijke invrijheidsstelling is niet van
toepassing op vervangende vrijheidsstraffen en de tenuitvoerlegging van voorwaardelijke
straffen noch op jeugddetentie. In artkel 15 lid 3 Sr is bepaald dat de voorwaardelijke invrijheidsstelling hierop niet van toepassing
is. Het onvoorwaardelijk deel van de straf dient geheel te worden ondergaan.
Het verlenen van de voorwaardelijke invrijheidsstelling kan in bepaalde gevallen door
een vordering daartoe door het OM uitgesteld of achterwege gelaten worden. Na het
verlenen van de voorwaardelijke invrijheidstelling is het OM belast met het toezicht
op de naleving van de voorwaarden die aan de voorwaardelijke invrijheidstelling zijn
verbonden. Als er bijzondere voorwaarden aan de voorwaardelijke invrijheidstelling
zijn verbonden, geeft het OM door tussenkomst van het CJIB opdracht aan de reclasseringsinstelling
om toezicht te houden op de naleving van de bijzondere voorwaarden. Indien de aard
van de bijzondere voorwaarden dit noodzakelijk maakt, wordt de politie bij het toezicht
betrokken.
Bij niet naleving van de algemene voorwaarde of een bijzondere voorwaarde kan het
OM een vordering tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling indienen
bij de rechtbank. Voorafgaand aan het indienen van een vordering tot herroeping van
de voorwaardelijke invrijheidstelling wordt overwogen of aanhouding van degene die
voorwaardelijk in vrijheid is gesteld noodzakelijk is. Indien aanhouding noodzakelijk
wordt geacht, wordt via het CJIB een arrestatiebevel uitgezet en/of wordt de voorwaardelijk
in vrijheid gestelde ter signalering in het OPS opgenomen, en wordt gelijktijding
met indiening van de vordering tot herroeping van de voorwaardelijke invrijheidstelling
bij de rechtbank, een vordering tot schorsing van de voorwaardelijke invrijheidstelling
ingediend bij de rechter-commissaris.
Het CJIB biedt het OM bij de toepassing van de voorwaardelijke invrijheidsstelling
logistieke ondersteuning in het berichtenverkeer tussen de verschillende ketenpartners.