Beleidsregel deskundigheid 2011

Het doel van deze beleidsregel is te verduidelijken welke eisen DNB en de AFM stellen aan deskundigheid van beleidsbepalers van ondernemingen die onder hun toezicht vallen en welke aspecten zij bij de toetsing daarvan in aanmerking nemen. Daarnaast verschaft deze beleidsregelinzicht in de samenwerking tussen de toezichthouders bij de toetsing van deskundigheid.

Het beleid op het gebied van deskundigheid zoals uiteengezet in deze beleidsregel is van toepassing op alle beleidsbepalers van ondernemingen die op grond van de Wet op het financieel toezicht, de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling of de Wet toezicht trustkantoren onder toezicht staan van DNB en/of de AFM.

De beleidsregel bestaat uit drie hoofdstukken, een bijlage en een toelichting.

Hoofdstuk 1 bevat de vereisten voor deskundigheid van beleidsbepalers en de informatie die de toezichthouder gebruikt bij de toetsing. Deze vereisten gelden voor elke onderneming en elke beleidsbepaler, zowel voorafgaand aan het aantreden van een beleidsbepaler als daarna, wanneer een beleidsbepaler in functie is. Het uitgangspunt van deze beleidsregel is dat beleidsbepalers doorlopend voldoen aan de vereisten van deskundigheid en dit in hun optreden laten zien.

Om een proportionele toepassing van de deskundigheidsvereisten mogelijk te maken, hebben de toezichthouders de onder toezichtstaande ondernemingen ingedeeld in drie groepen: A, B en C. Dit doet recht aan de uiteenlopende activiteiten, risico’s, omvang en complexiteit van de ondernemingen. Het uitgangspunt is dat alle beleidsbepalers, ongeacht de groep waarvan zij deel uitmaken, voldoen aan het eerste hoofdstuk van de beleidsregel.

Hoofdstuk 2 bevat bepalingen voor de toetsing van deskundigheid voorafgaand aan het aantreden van een beleidsbepaler van ondernemingen die tot groep B of C behoren en is een nadere uitwerking van onderdeel 1.2.1.

Groep A omvat aanbieders van beleggingsobjecten; banken; clearinginstellingen; entiteiten voor risicoacceptatie; financiële instellingen; financiële holdings; gemengde financiële holdings of verzekeringsholdings met zetel in Nederland; herverzekeraars; levensverzekeraars; marktexploitanten; pensioenfondsen; beroepspensioenfondsen; premiepensioeninstellingen, schadeverzekeraars (vergunninghoudend).

• • Voor groep A geldt alleen hoofdstuk 1.

Groep B omvat aanbieders van krediet; beleggingsondernemingen; beheerders van beleggingsinstellingen; beleggingsmaatschappijen; bewaarders.

• • Voor groep B geldt hoofdstuk 1 en hoofdstuk 2, onderdelen 2.1 tot en met 2.6.

Groep C omvat financiëledienstverleners met uitzondering van de financiëledienstverleners in groep A en B; betaalinstellingen; elektronischgeldinstellingen; natura-uitvaart-verzekeraars; onderlinge waarborgmaatschappijen met een verklaring; trustkantoren.

• • Voor groep C geldt hoofdstuk 1 en hoofdstuk 2, onderdelen 2.1 tot en met 2.3, 2.7 en 2.8

Hoofdstuk 3 bevat bepalingen over de evaluatie van de beleidsregel, de intrekking van de huidige beleidsregel deskundigheid van de AFM, de inwerkingtreding van deze beleidsregel en de citeertitel.

Na hoofdstuk 3 is een bijlage met competenties opgenomen, gevolgd door een algemene toelichting en een toelichting op de hoofdstukken 1, 2 en 3.

De begrippen in deze beleidsregel hebben dezelfde betekenis als in de Wet op het financieel toezicht, de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling, Wet toezicht trustkantoren en de daarop gebaseerde regelgeving, tenzij deze begrippen uitdrukkelijk anders worden gedefinieerd in deze beleidsregel.

In deze beleidsregel wordt verstaan onder:

• a) beleidsbepaler: een persoon die op grond van de Wet op het financieel toezicht, de Pensioenwet, de Wet verplichte beroepspensioenregeling, de Wet toezicht trustkantoren en de daarop gebaseerde regelgeving getoetst moet worden op deskundigheid;

• b) collectief: meer dan één beleidsbepaler, waarbij de beleidsbepalers gezamenlijk het (dagelijks) beleid van de onderneming (mede)bepalen;

• c) onderneming: een financiële onderneming, gemengde financiële holding, financiële holding of verzekeringsholding met zetel in Nederland, pensioenfonds, beroepspensioenfonds en trustkantoor;

• d) toezichthouder: DNB, de AFM of DNB en de AFM gezamenlijk;

• e) klanten: consumenten, cliënten, deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en andere aanspraakgerechtigden en beleggers;

• f) ondernemingen in groep A: aanbieders van beleggingsobjecten; banken; clearinginstellingen; entiteiten voor risicoacceptatie; financiële instellingen; financiële holdings; gemengde financiële holdings of verzekeringsholdings met zetel in Nederland; herverzekeraars; levensverzekeraars; marktexploitanten; pensioenfondsen; beroepspensioenfondsen; premiepensioeninstellingen, schadeverzekeraars (vergunninghoudend);

• g) ondernemingen in groep B: aanbieders van krediet; beleggingsondernemingen; beheerders van beleggingsinstellingen; beleggingsmaatschappijen; bewaarders;

• h) ondernemingen in groep C: financiëledienstverleners met uitzondering van de financiëledienstverleners in groep A en B; betaalinstellingen; elektronischgeldinstellingen; natura-uitvaartverzekeraars; onderlinge waarborgmaatschappijen met een verklaring; trustkantoren.

• 1. Deskundigheid bestaat uit kennis, vaardigheden en professioneel gedrag. De deskundigheid van een beleidsbepaler blijkt in ieder geval uit de opleiding, werkervaring en competenties van de beleidsbepaler en de doorlopende toepassing hiervan. In de bijlage bij deze beleidsregel zijn relevante competenties om deskundigheid aan te tonen opgenomen.

  Beleidsbepalers zijn deskundig met betrekking tot de volgende onderwerpen:

  • A. Bestuur, organisatie en communicatie, waaronder het aansturen van processen, taakgebieden en medewerkers, het naleven en handhaven van algemeen aanvaarde sociale, ethische en professionele normen, waaronder het tijdig, juist en duidelijk informeren van klanten en de toezichthouder;

  • B. Producten, diensten en markten waarop de onderneming actief is, inclusief relevante wet- en regelgeving en financiële (en actuariële) aspecten;

  • C. Beheerste en integere bedrijfsvoering, waaronder de administratieve organisatie en interne controle, de waarborging van deskundigheid en vakbekwaamheid binnen een onderneming, de zorgvuldige behandeling van klanten, het risicomanagement, compliance en de uitbesteding van werkzaamheden; en

  • D. Evenwichtige en consistente besluitvorming, waarbij onder meer de belangen van klanten en andere stakeholders een centrale positie innemen.

• 2. In afwijking van de onderwerpen A tot en met D van onderdeel 1.2.1 zijn voor beleidsbepalers bij pensioenfondsen en beroepspensioenfondsen de in artikel 30, derde lid, van het Besluit uitvoering Pw en Wvb genoemde deskundigheidsgebieden (a tot en met f) en de in artikel 14, derde lid, van het Besluit uitvoering Pw en Wvb genoemde deskundigheidseis met betrekking tot uitbesteding (g) van toepassing:

  • a) het besturen van een organisatie;

  • b) relevante wet- en regelgeving;

  • c) pensioenregelingen en pensioensoorten;

  • d) financieel technische en actuariële aspecten, waaronder financiering, beleggingen, actuariële principes en herverzekering;

  • e) administratieve organisatie en interne controle;

  • f) communicatie; en

  • g) uitbesteding.

• 3. Voor de toetsing voorafgaand aan het aantreden van een beleidsbepaler van de in hoofdstuk 2 genoemde ondernemingen is deskundigheid als omschreven in onderdeel 1.2.1, nader uitgewerkt in hoofdstuk 2.

De toetsing van deskundigheid van een beleidsbepaler geschiedt met inachtneming van:

• a) de functie van een beleidsbepaler; en

• b) het soort, de omvang, de complexiteit en het risicoprofiel van de onderneming.

Indien sprake is van een collectief geschiedt de toetsing van deskundigheid met inachtneming van de samenstelling en het functioneren van het collectief.

De toezichthouder toetst deskundigheid van een beleidsbepaler:

• a) vóór het aantreden van een beleidsbepaler, bij vergunningaanvraag of registratie, of bij het voornemen tot aantreden als nieuwe beleidsbepaler bij een onderneming die beschikt over een vergunning, dan wel geregistreerd is; en

• b) na het aantreden van een beleidsbepaler, indien feiten en/of omstandigheden hiertoe redelijke aanleiding geven.

• 1. Bij het toetsen van deskundigheid van een beleidsbepaler neemt de toezichthouder informatie en antecedenten met betrekking tot deskundigheid in aanmerking.

• 2. Onder informatie en antecedenten als bedoeld in onderdeel 1.6.1 worden in ieder geval verstaan:

  • a) het volledig ingevulde en ondertekende Meldingsformulier voorgenomen benoeming;

  • b) toezichtinformatie- en antecedenten, zoals formele en informele toezichtmaatregelen;

  • c) het door een onderneming gehanteerde beleid, en de uitkomsten daarvan, voor werving en selectie en voor periodieke beoordeling van beleidsbepalers. Hieronder valt:

    • i) het door de onderneming gedocumenteerde beleid waarin rekening is gehouden met onderdelen 1.2.1, 1.3 en 1.4 en voor pensioenfondsen en beroepspensioenfondsen onderdelen 1.2.1 aanhef, 1.2.2, 1.3 en 1.4;

    • ii) het door de onderneming opgestelde functieprofiel voor de functie waarvoor een beleidsbepaler getoetst wordt en de (schriftelijk vastgelegde) besluitvorming over de selectie van een beleidsbepaler waarbij ook de overwegingen die tot deze uitkomst hebben geleid worden weergegeven; en

    • iii) voor zover van toepassing, de periodieke (schriftelijk vastgelegde) beoordeling van een beleidsbepaler op basis van het functieprofiel en de uitgeoefende functie, inclusief de overwegingen die tot deze beoordeling hebben geleid;

  • d) overige door de onderneming aan te leveren informatie voor zover dit van belang kan zijn bij de toetsing van deskundigheid van een beleidsbepaler;

  • e) overige informatie, waaronder betrokkenheid van een beleidsbepaler bij surséance van betaling of faillissement; en

  • f) openbare informatie.

Bij de weging van de in onderdeel 1.6 genoemde informatie en antecedenten betrekt de toezichthouder de volgende factoren:

• a) het onderlinge verband tussen de aan informatie of een antecedent ten grondslag liggende gedraging of gedragingen en de overige omstandigheden van het geval;

• b) de belangen die de wet beoogt te beschermen;

• c) de overige belangen van een onderneming en een betrokken beleidsbepaler;

• d) de zwaarte van de informatie en het antecedent;

• e) de ouderdom van de informatie of het antecedent;

• f) de houding en/of motivering van een betrokken beleidsbepaler ten aanzien van de informatie of het antecedent;

• g) De combinatie van beschikbare informatie en antecedenten.

• 1. Onverminderd de artikelen 1:49 en 1:90 van de Wet of het financieel toezicht, artikel 205 van de Pensioenwet, artikel 199 van de Wet verplichte beroepspensioenregeling, artikel 38 Besluit uitvoering Pw en Wvb en de artikelen 13 en 15 van de Wet toezicht trustkantoren, maken de AFM en DNB (de toezichthouders) in concrete gevallen afspraken over hun samenwerking bij de toetsing van deskundigheid en het uitwisselen van informatie en antecedenten wanneer het een onderneming betreft die onder toezicht van beide toezichthouders staat.

• 2. Met het oog op de consistente toepassing door de toezichthouders van deze beleidsregel wordt een gezamenlijk panel samengesteld. Dit gezamenlijke panel beoordeelt periodiek toetsingen op basis van deze beleidsregel. De bevindingen van het gezamenlijke panel worden gebruikt in de periodieke evaluatie van de beleidsregel, bedoeld in onderdeel 3.1.

Deze beleidsregel wordt periodiek geëvalueerd, voor het eerst één jaar na inwerkingtreding.

Met de inwerkingtreding van deze beleidsregel worden de Beleidsregel deskundigheid dagelijks beleidsbepalers artikel 4:9 en 5:29 Wft, van de Autoriteit Financiële Markten van 24 maart 2008 (Staatscourant 2008, nr. 69, pag. 21) en de Beleidsregel Deskundigheid dagelijks beleidsbepalers 4:9 Wft, van de Autoriteit Financiële Markten van 12 december 2006 (Staatscourant 2006, 251, pag. 44) ingetrokken.

Deze beleidsregel treedt in werking op 1 januari 2011. Indien de Staatscourant waarin deze beleidsregel wordt geplaatst, verschijnt na 31 december 2010, treedt deze beleidsregel in werking met ingang van de tweede dag na de dagtekening van de Staatscourant waarin zij wordt geplaatst en werkt zij terug tot en met 1 januari 2011.Beleidsbepalers die aantreden na de inwerkingtreding van deze beleidsregel, worden in het kader van vergunningaanvraag of registratie dan wel voorgenomen benoeming getoetst op basis van deze beleidsregel. Beleidsbepalers waarvan de deskundigheid reeds is vastgesteld voor inwerkingtreding van deze beleidsregel worden niet opnieuw getoetst tenzij hiertoe redelijke aanleiding, bedoeld in onderdeel 1.5.b, bestaat.

Deze beleidsregel wordt aangehaald als: Beleidsregel deskundigheid 2011.