Omzetbelasting, landbouw

De opkweek- en opfokdiensten van contracttelers, contractmesters, vetweiders en dergelijke landbouwers vallen onder de landbouwregeling als de levering van de goederen die als dienst in de zin van de wet worden opgefokt of opgekweekt, vallen onder het verlaagde tarief van Tabel I, behorende bij de wet (zie onderdeel 2.2).

Vanaf 1 januari 2014 geldt het verlaagde tarief alleen nog voor de levering van slachtpaarden, paarden die primair en daadwerkelijk worden gebruikt in de landbouw en dekhengsten en fokmerries (zie ook onderdeel 2.3). De opfok valt alleen onder de landbouwregeling als voor de levering van het betreffende opgefokte paard het verlaagde tarief zou gelden.

Goedkeuring

Ik keur echter vooralsnog onder de volgende voorwaarden goed dat (op)fokbedrijven de landbouwregeling toepassen op de opfok van alle paarden. Afnemers van de hiervoor bedoelde opfokdienst, kunnen op grond van artikel 27, vierde en vijfde lid, van de wet het in dat artikel genoemde percentage aan btw met inachtneming van artikel 15 van de wet in aftrek brengen.

Voorwaarden

Voor toepassing van deze goedkeuring gelden de volgende drie voorwaarden.

• 1. De opfok hangt samen met de exploitatie van de bodem. Dit is het geval bij 1 ha of meer grond, zie ook onderdeel 2.6.1;

• 2. Het opfokbedrijf voldoet aan alle verplichtingen die gelden voor toepassing van de landbouwregeling;

• 3. Voor de uitoefening van het recht op aftrek voldoet de afnemer aan de voorwaarden die zijn gesteld in artikel 28 van de uitvoeringsbeschikking (zie ook onderdeel 4.3).

Onder de in artikel 27, eerste lid, onderdeel b, van de wet bedoelde agrarische diensten vallen ook door landbouwers verrichte diensten die naar hun aard bijdragen tot de agrarische productie en die zij met gebruikmaking van hun normale uitrusting en personeel verrichten. Het betreft hier bijvoorbeeld de volgende agrarische diensten:

• – bewerking van de grond, maaien, dorsen, persen, verzamelen en oogsten, inclusief het inzaaien en poten;

• – verpakken en marktklaar maken, zoals drogen, schonen, kneuzen, desinfecteren en ensileren van landbouwproducten;

• – opslag van landbouwproducten;

• – inscharen, fokken, houden of mesten van dieren;

• – verhuur, voor landbouwdoeleinden, van middelen die normaliter in de landbouw- of bosbouwbedrijven worden gebruikt;

• – technische bijstand;

• – vernietiging van schadelijke planten en dieren, behandelen van planten en grond door bespuiting;

• – exploitatie van irrigatie- en draineerinstallaties;

• – snoeien van bomen, kappen van hout en andere diensten in de bosbouw;

• – het melken van koeien.

Van diensten die bijdragen tot de agrarische productie is sprake als de in 2.4.2 bedoelde bijkomende diensten worden verleend aan andere landbouwers die deze diensten afnemen in hun hoedanigheid van landbouwer. Worden die diensten verleend aan anderen dan zal heffing van btw moeten plaatsvinden. Voorbeelden van gevallen waarin geen sprake is van diensten die bijdragen tot de agrarische productie zijn:

• – het maaien van gras op sportvelden, vliegvelden en dergelijke (ook al mag de presterende landbouwer het gemaaide gras houden);

• – het vernietigen van schadelijke dieren in bedrijfsgebouwen van anderen dan landbouwers;

• – het seksen van kuikens;

• – het verlenen van een jachtrecht door een landbouwer dat betrekking heeft op een tot diens landbouwbedrijf behorend perceel landbouwgrond;

• – het door een landbouwer tegen vergoeding toestaan aan agrarische loonbedrijven mest of reststoffen van kaarsenfabrieken op zijn land uit te rijden/te injecteren;

• – het door een landbouwer tegen vergoeding afnemen van gemaaid gras van anderen dan landbouwers.

In onderdeel 8.3.2 is overigens goedgekeurd dat landbouwers voor de door hen bewezen (bijkomende) diensten aan anderen dan landbouwers onder bepaalde voorwaarden buiten de heffing van btw blijven. Zie voor de exploitatie van (landbouw)rechten onderdeel 8.3.3.

Onder normale uitrusting en personeel in de hier bedoelde zin moet worden verstaan de uitrusting en het personeel, dat de landbouwer gewoonlijk voor het voeren van zijn eigen landbouwbedrijf gebruikt. Als een landbouwer uitrusting aanschaft en/of personeel aantrekt om aan de bij anderen bestaande vraag naar agrarische diensten te kunnen voldoen, vallen deze diensten die met behulp van die uitrusting of dat personeel worden verricht dus niet onder artikel 27, eerste lid, onderdeel b, van de wet. Dit geldt ook als een landbouwer substantiële bestanddelen van zijn bedrijf (bijvoorbeeld gronden, eventueel in combinatie met rechten en/of gebouwen), die hij tot dan toe gewoonlijk voor de uitoefening van zijn landbouwbedrijf gebruikte, ter beschikking stelt aan derden. De landbouwer heeft in dat geval niet langer de mogelijkheid deze goederen en rechten voor het voeren van zijn eigen landbouwbedrijf te gebruiken.

De levering van gebruikte bedrijfsmiddelen en andere in het bedrijf gebruikte goederen binnen de voor die bedrijfsmiddelen genoemde herzieningstermijn kan in bepaalde gevallen leiden tot een herziening van eerder in aftrek gebrachte btw (artikel 13a van de uitvoeringsbeschikking).

Bij de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig deel daarvan is sprake van een samenstel van leveringen en diensten. Als dat samenstel van leveringen en diensten is aan te merken als een geheel of een gedeelte van een algemeenheid van goederen, is artikel 37d van de wet van toepassing. Dit betekent dat heffing van btw achterwege blijft als aan de voorwaarden voor toepassing van artikel 37d is voldaan. Het in artikel 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet bepaalde blijft in deze gevallen buiten toepassing. Ook hoeft de in het onderdeel 2.5.1 genoemde herziening van eerder in aftrek gebrachte btw niet plaats te vinden. In hoofdstuk 5 zijn de gevolgen die zijn verbonden aan de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig deel daarvan nader aangegeven.

Als een onder de landbouwregeling vallende landbouwer voor de levering van een onroerende zaak een verzoek doet als bedoeld in artikel 11, eerste lid, onderdeel a, 2°, van de wet – optie voor belaste levering van die onroerende zaak – zal dat verzoek, ook al komt het in beginsel voor inwilliging in aanmerking, niet het gewenste effect sorteren. De reden hiervoor is dat een dergelijk verzoek alleen de hoofdregel van artikel 11, eerste lid, onderdeel a, van de wet – de levering van een onroerende zaak is vrijgesteld – buiten werking stelt. Het in artikel 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet en artikel 37d van de wet (als de levering deel uitmaakt van de overdracht van een landbouwbedrijf of een zelfstandig gedeelte daarvan) bepaalde, blijft gelden.

Om artikel 27, achtste lid, van de wet uitvoerbaar te maken en onzekerheid over de toepassing zo veel mogelijk te vermijden, kan om praktische redenen steeds samenhang tussen veehouderij en de exploitatie van de bodem worden aangenomen als de veehouder tenminste één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik heeft. Als de veehouder aannemelijk maakt dat bedoelde samenhang, ondanks het bedrijfsmatig in gebruik hebben van tenminste één hectare cultuurgrond niet aanwezig is, blijft de landbouwregeling uiteraard buiten toepassing. Vanzelfsprekend zal het buiten toepassing blijven van de landbouwregeling gelden voor al zijn activiteiten op het gebied van de intensieve veehouderij. Het toepassen van de landbouwregeling is voor een zodanige veehouder pas weer mogelijk als door wijziging in de bedrijfsuitoefening de in artikel 27, achtste lid, van de wet bedoelde samenhang weer ontstaat.

Een veehouder die tenminste één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik heeft maar voor het deel van zijn onderneming dat bestaat uit intensieve veehouderij op de normale wijze in de btw-heffing wordt betrokken, kan als hij dit wil, voor het overige deel van zijn bedrijf de landbouwregeling toepassen.

Als de veehouder minder dan één hectare cultuurgrond bedrijfsmatig in gebruik heeft, wordt het bedrijf op de normale wijze in de btw-heffing betrokken. Echter, als de veehouder aantoont dat zijn vee in betekenende mate wordt gevoerd of verzorgd met producten die afkomstig zijn van de cultuurgrond die bij hem bedrijfsmatig in gebruik is, kan hij de landbouwregeling toch toepassen.

Onder het in rekening gebrachte bedrag in de zin van artikel 27, vierde lid, van de wet dient te worden verstaan het bedrag dat zou zijn aan te merken als belaste vergoeding in de zin van artikel 8, tweede lid, van de wet.

Voorbeeld I

Een melkveehouder die valt onder de toepassing van artikel 27 van de wet levert melk aan een zuivelfabrikant. Met de zuivelfabrikant wordt overeengekomen dat de kosten van transport van de melk tot het moment van aflevering van de melk bij de fabriek van de zuivelfabrikant, voor rekening komen van de melkveehouder (franco zuivelfabriek).

Op grond van de Regeling Superheffing 2008, is een melkveehouder voor de levering van melk, voor zover deze in een bepaalde periode een bepaalde hoeveelheid te boven gaat, een heffing verschuldigd, de superheffing). Deze heffing moet door de ondernemer die de melk van de melkveehouder koopt – de zuivelfabrikant – aan het Productschap Zuivel worden afgedragen. De zuivelfabrikanten houden de verschuldigde heffing in op de door hen aan de melkveehouders te betalen vergoedingen voor de geleverde melk.

De melkveehouder is in verband met de levering van de melk genoemde superheffing verschuldigd. De door de zuivelfabrikant opgemaakte afrekening ziet er als volgt uit (de bedragen zijn gefingeerd):

Uitwerking

De transportkosten komen voor rekening van de melkveehouder; zij zijn begrepen in de prijs van de geleverde melk (de brutoprijs) en vormen een onderdeel van de vergoeding. De heffing, verschuldigd aan het Productschap Zuivel, komt op basis van de geldende regelgeving voor rekening van de melkveehouder. Deze brengt de zuivelfabrikant een prijs in rekening waarin deze heffing is begrepen (de brutoprijs). De heffing vormt ook een onderdeel van de vergoeding. Hieraan doet niet af dat de zuivelfabrikant de door de melkveehouder verschuldigde heffing int en aan het Productschap Zuivel afdraagt. Een en ander betekent dat het forfait over de brutoprijs kan worden geclaimd.

Voorbeeld II

Een veehouder die valt onder de toepassing van artikel 27 van de wet levert vee aan een slachthuis. In de vleessector is het gebruikelijk dat de afnemer (het slachthuis) de factuur opstelt. Op de afrekening wordt dan de brutoprijs vermeld waarop de afnemer bepaalde door hem verschuldigde kosten in mindering brengt. Het gaat dan bijvoorbeeld om heffingen, die de afnemer verschuldigd is aan het Productschap voor Vee, Vlees en Eieren of door de afnemer verschuldigde premies voor de verzekering van het slachtrisico.

Uitwerking

De bedoelde heffing en premie zijn verschuldigd door de afnemer en vormen kosten die opkomen in de normale bedrijfsuitoefening van de afnemer. Dat de afnemer de kosten van bedoelde heffing en premie op de leverancier afwentelt, neemt niet weg dat de heffing en de premie kostenposten vormen die opkomen in de bedrijfsuitoefening van de afnemer. De heffing en premie vormen dan ook geen onderdeel van de vergoeding die de leverancier ter zake van het slachtvee in rekening brengt. Voor de heffing van btw vormt de nettoprijs (de brutoprijs verminderd met de heffing en premie) de basis voor de door de afnemer toe te passen forfaitaire aftrek als bedoeld in artikel 27, vierde lid, van de wet.

Als een niet op de normale wijze in de btw-heffing betrokken landbouwer door hem voortgebrachte en/of geteelde landbouwproducten gebruikt voor belaste prestaties – bijvoorbeeld in het kader van de exploitatie van een café, een pension of een bakkerij – dan mag die landbouwer als exploitant van dat (neven)bedrijf het forfait in aftrek brengen van het bedrag dat de betreffende producten bij verkoop over de veiling per saldo zouden opbrengen.

In andere gevallen waarin de hiervoor bedoelde landbouwproducten aan derden worden geleverd, moet de levering van die producten rechtstreeks aan het landbouwbedrijf worden toegerekend. Het is niet toegestaan om de levering te leiden via een eventueel mede door de landbouwer uitgeoefend bedrijf, dat als een afzonderlijke onderneming wordt behandeld. Een ander standpunt zou er namelijk toe leiden dat in de betreffende gevallen met fictieve verkoopprijzen en interne facturen zou moeten worden gewerkt. Dit is met toepassing van de wettelijke bepalingen niet mogelijk.

De door coöperatieve verenigingen gedane (slot)uitkeringen, die direct dan wel indirect zijn gerelateerd aan de door leden aan de coöperatieve verenigingen verrichte leveringen van goederen, maken deel uit van de bedragen die voor die leveringen in rekening zijn gebracht. Daarbij is niet van belang of de uitkering in contanten geschiedt of door een bijschrijving op een, eventueel geblokkeerde, (tegoed)rekening. Zie onder meer het arrest van de Hoge Raad van 20 december 2000, nr. 35278, de uitspraak van het Gerechtshof te Leeuwarden van 29 april 2005, nr. BK 706/03 en het arrest van de Hoge Raad van 11 januari 2008, nr. 42 742.

In artikel 3, vijfde lid, van de wet is bepaald dat goederen die over een veiling worden verhandeld, geacht worden aan en vervolgens door de houder van de veiling zijn geleverd.

Dit heeft tot gevolg dat als landbouwers door hen als zodanig voortgebrachte, in onderdeel a van de bij de wet behorende Tabel I genoemde goederen over een veiling leveren, de veilinghouder voor de levering aan de koper btw is verschuldigd en dat de veilinghouder op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet het forfait van het aan hem in rekening gebrachte bedrag in aftrek kan brengen.

Onder het aan de veilinghouder in rekening gebrachte bedrag moet worden verstaan het bedrag dat de veilinghouder per saldo voor de geveilde goederen aan de landbouwer uitbetaalt. De veilinghouder betaalt aan de landbouwer een bedrag uit dat gelijk is aan de klokprijs verminderd met de voor rekening van de veilinghouder komende kosten (vergelijk onderdeel 4.1.1), het geheel verhoogd met de forfaitaire opslag van btw.

Voorbeeld:

De totale klokprijs van een door een landbouwer ter veiling aangevoerde partij groenten bedraagt exclusief btw € 1.100. De veilinghouder brengt voor die partij geveilde groenten aan de landbouwer € 100 aan veilingkosten in rekening. De landbouwer krijgt per saldo uitbetaald € 1.000 (exclusief btw). De afrekening voor de landbouwer zal er dan als volgt uitzien:

De veilinghouder kan met betrekking tot deze geveilde partij groenten in aftrek brengen 5,4% van € 1.057,10 = € 57,10 (afgerond). De netto aankoopprijs bedraagt voor de veilinghouder dan € 1.000.

Dit voorbeeld heeft betrekking op een partij groenten geleverd door een niet op de normale wijze in de btw-heffing betrokken landbouwer.

Als de partij groenten ter veiling zou zijn aangevoerd door een landbouwer die op zijn verzoek op de normale wijze in de btw-heffing is betrokken, dan zou de afrekening van de veilinghouder er als volgt uitzien:

Ook in deze situatie is de netto-aankoopprijs voor de veilinghouder € 1.000. Het op de afrekening vermelde bedrag aan btw van € 60 kan de veilinghouder immers op grond van artikel 15 van de wet in aftrek brengen.

Het hiervoor bedoelde verschil tussen de klokprijs van de geveilde goederen en het bedrag dat per saldo aan de landbouwer wordt uitbetaald, ontstaat doordat de veilinghouder bepaalde bedragen in mindering brengt op de klokprijs. Die bedragen vormen in het algemeen vergoedingen voor door de veilinghouder verrichte nevenprestaties. Deze prestaties zijn in een aantal gevallen belast naar het verlaagde tarief en in andere gevallen naar het algemene tarief. Met toepassing van artikel 63 (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat de veilinghouder de vergoeding voor de door de veilinghouder aan de landbouwer verrichte nevenprestaties in mindering brengt op de klokprijs. Vervolgens voldoet de landbouwer btw op basis van de met de vergoeding voor de nevenprestaties verminderde klokprijs en past de veilinghouder op dit bedrag de forfaitaire aftrek toe.

Voorwaarde

Voor toepassing van deze goedkeuring geldt de volgende voorwaarde:

De veilinghouder past deze regeling toe bij al de volgende bedragen:

• a. veilingprovisie.

  Bij teruggaaf aan de landbouwer van door de veilinghouder aanvankelijk te veel in rekening gebrachte veilingprovisie, heeft de veilinghouder alsnog recht op een aanvullende aftrek op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet;

• b. fusthuur, koelloon, sorteerloon en dergelijke, voor zover deze betrekking hebben op te veilen goederen. Te veilen goederen zijn in dit verband goederen die over de veiling zullen worden verhandeld. Zo hoeft de omstandigheid dat landbouwproducten gedurende langere tijd worden gekoeld zonder dat de landbouwer met betrekking tot die goederen een opdracht tot veilen heeft gegeven, op zichzelf niet te betekenen dat de veilinghouder de betreffende goederen niet ter veiling onder zich heeft.

  Wanneer de veilinghouder fusthuur, koelloon, sorteerloon, en dergelijke in rekening brengt voor prestaties die geen betrekking hebben op te veilen goederen, zal hij met betrekking tot die prestaties op de normale wijze btw zijn verschuldigd. Het verminderen van de klokprijs met bedoelde bedragen blijft dan achterwege.

• c. de kosten van het vervoer van te veilen goederen.

  Het betreft hier kosten die door de veilinghouder aan de landbouwer worden (door)berekend.

• d. de vergoeding voor het verstrekken van zogenoemde veilingbrieven.

• e. bijdragen in minimumprijzenfondsen (productenfondsen) en in garantiefondsen.

Als wegens het doordraaien van producten aan een landbouwer een vergoeding uit een minimumprijzenfonds wordt toegekend of als uit zo’n fonds dan wel een garantiefonds aan landbouwers een gedeelte van hun bijdrage wordt teruggegeven, kan de veilinghouder aanspraak maken op aftrek van voorbelasting op grond van artikel 27, vierde lid, van de wet. Dit geldt uiteraard alleen voor zover die bedragen door zijn tussenkomst worden uitbetaald.

Bij landbouwproducten die over een veiling worden verhandeld, brengt de veilinghouder in veel gevallen aan de landbouwer een vergoeding in rekening voor verstrekt verpakkingsmateriaal en/of emballage. Daarbij moet onderscheid worden gemaakt in:

• – eenmalig verpakkingsmateriaal

• – meermalige emballage

• – eenmalige emballage

Eenmalig verpakkingsmateriaal

De levering van eenmalig verpakkingsmateriaal van onder meer papier en (golf)karton is in beginsel op de normale wijze aan de btw-heffing onderworpen tegen het algemene tarief. De vergoeding die de veilinghouder voor het eenmalig verpakkingsmateriaal aan de landbouwer in rekening brengt, kan dan ook niet zonder meer op de klokprijs in mindering worden gebracht. Met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarden goed dat veilinghouders de bedragen die betrekking hebben op het door hen geleverde eenmalige verpakkingsmateriaal op de klokprijs in mindering brengen.

Voorwaarden:

Voor toepassing van deze goedkeuring gelden de volgende twee voorwaarden:

• 1. De veilinghouder brengt slechts 6% van de voor de levering van het bedoelde verpakkingsmateriaal in rekening gebrachte vergoeding op de voet van artikel 15 van de wet in aftrek (onder vergoeding in deze zin moet worden verstaan de vergoeding als bedoeld in artikel 8, tweede lid, van de wet);

• 2. De landbouwer heeft geen bezwaar tegen deze handelwijze.

Meermalige emballage

Het statiegeld dat aan de landbouwer in rekening wordt gebracht of aan hem wordt gerestitueerd voor de verstrekking dan wel de teruggave van meermalige emballage mag niet met de klokprijs worden verrekend, omdat over die kosten geen btw wordt geheven. Dit geldt ook in gevallen waarin de verpakkingsmiddelen leeg door de veilinghouder worden verstrekt en door de landbouwer vervolgens gevuld met te veilen goederen, worden terugbezorgd.

Eenmalige emballage

Het gaat hierbij om in het algemeen spoedig onbruikbaar geworden verpakkingsmaterialen die uitsluitend via een veiling ter beschikking van de landbouwer komen. Als voorbeelden kunnen worden genoemd:

• – aardbeiendoosjes of -bakjes (van kunststof of karton);

• – champignondoosjes of -bakjes (van kunststof of ribkarton);

• – tomaten- of druivenbakjes (van karton, kunststof of van hout);

• – komkommerdozen (van styropor);

• – fruitdozen (van karton of kunststof);

• – slakratten (van spaanderhout);

• – sladozen (van karton).

Met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur goed dat de veilinghouder en de landbouwer voor de berekening van de forfaitaire aftrek met betrekking tot eenmalige emballage als volgt handelen.

De veilinghouder brengt op de afrekening met de landbouwer op de klokprijs een bedrag in mindering voor leeg verstrekte verpakkingsmiddelen als hiervoor bedoeld. Vervolgens telt de veilinghouder een bedrag bij de klokprijs voor gevuld ter veiling aangevoerde verpakkingsmiddelen. Dit bedrag zal per stuk verpakkingsmateriaal over het algemeen iets lager zijn dan het in mindering gebrachte bedrag.

Verder keur ik goed dat deze handelwijze ook wordt toegepast bij de verstrekking van polyzakjes (zakjes waarin per zakje één krop sla is verpakt). Zolang niet blijkt van verstoring van concurrentieverhoudingen kan het hiervoor onder ‘eenmalig verpakkingsmateriaal’ vermelde, bij de verstrekking van polyzakjes buiten toepassing blijven.

Tot de voor de geveilde goederen – groente, fruit en/of sierteeltproducten – aan de afnemer in rekening gebrachte bedragen behoren de bedragen die een veilinghouder in rekening brengt voor:

• a. fusthuur;

• b. uitslagkosten;

• c. eenmalige emballage (zie voor het begrip ‘eenmalige emballage’ onderdeel 4.2.2);

• d. kosten van ompakken;

• e. bundelkosten.

Dit betekent dat deze kosten het tarief van de geveilde goederen – veelal het verlaagde tarief – volgen. Het voorgaande blijft van toepassing als de kosten op een afzonderlijke factuur aan de afnemer in rekening worden gebracht. Dit geldt alleen als de kosten betrekking hebben op door de afnemer via dezelfde veiling betrokken goederen. Dat verband moet blijken uit een verwijzing op de (afzonderlijke) factuur naar de factuur voor de levering van de groente, het fruit of de sierteeltproducten.

Als de hiervoor onder de letters a tot en met e bedoelde, al dan niet afzonderlijk gefactureerde kosten geen betrekking hebben op via de betreffende veiling betrokken groente, fruit of sierteeltproducten, zal steeds btw-heffing naar het algemene tarief moeten plaatsvinden.

De door de veilinghouder aan de afnemer in rekening te brengen kosten van verpakking, andere dan de hiervoor bedoelde, waarvoor bij terugzending van de verpakking aanspraak op terugbetaling bestaat, behoren niet tot de vergoeding waarover btw is verschuldigd. Bij levering door de koper van op de veiling gekochte goederen aan zijn afnemer en bij de eventueel daarop volgende levering(en), worden de kosten van verpakking, ook die van de hiervoor bedoelde eenmalige verpakking, niet tot de vergoeding gerekend voor zover bij terugzending van die verpakking aanspraak bestaat op terugbetaling van de kosten.

Ook bij de terugzending van verpakking via de verschillende handelsschakels naar (uiteindelijk) de veilinghouder, blijft heffing van btw achterwege.

De door de veilinghouder aan de afnemers in rekening te brengen bedragen voor koelen, sorteren, vracht en telefoongebruik zijn steeds belast met btw tegen het algemene tarief.

Heffingen van Productschappen, die door veilingexploitanten worden (door)berekend aan afnemers, blijven buiten de btw-heffing.

Het komt voor dat vleesgrossiers geslacht vee betrekken van een Provinciale Voedselcommissaris, hetzij rechtstreeks, hetzij door tussenkomst van een door voornoemde functionaris ingeschakelde tussenpersoon. Het gaat daarbij om vee, dat ten gevolge van een heersende besmettelijke ziekte moet worden afgemaakt, maar waarvan het vlees nog geschikt is voor consumptie. Met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat vleesgrossiers die geslacht vee op één van de bovenomschreven wijzen betrekken, artikel 27, vierde lid, van de wet toepassen. Verder kunnen, hoewel het slachten van het desbetreffende vee in opdracht en onder verantwoordelijkheid van de desbetreffende Provinciale Voedselcommissaris geschiedt, de vleesgrossiers ook de aan hen door het abattoir wegens het slachten in rekening gebrachte btw op de voet van artikel 15 van de wet in aftrek brengen.

Voorwaarde

Voor toepassing van deze goedkeuring maakt de vleesgrossier aan de hand van boeken en bescheiden aannemelijk dat sprake is van een geval als hiervoor is bedoeld.

Als de landbouwer leveringen verricht en/of diensten verleent aan vaste afnemers zoals veilingen, melkfabrieken, landbouwcoöperaties, conservenfabrieken en dergelijke, kan worden volstaan met een éénmaal per kalenderjaar af te geven verklaring waaruit blijkt dat de goederen binnen het kader van artikel 27, vierde lid, van de wet zijn geleverd. In dat geval moet de ondernemer aan wie de goederen worden geleverd van iedere levering op zodanige wijze aantekening houden, dat daaruit de in artikel 28, eerste lid, van de uitvoeringsbeschikking bedoelde gegevens blijken (artikel 28, vierde lid, van de uitvoeringsbeschikking).

De ondernemer die de prestatie verricht, is verplicht er voor te zorgen dat een factuur wordt uitgereikt. Hij kan dit zelf doen, maar hij kan dit ook in zijn naam en voor zijn rekening door zijn afnemer (‘selfbilling’) of door een derde (‘outsourcing’) laten doen.

In gevallen waarin de afnemer of opdrachtgever een (af)rekening opmaakt van de aan hem verrichte leveringen of diensten, vormt deze (af)rekening een factuur van de landbouwer die deze leveringen of diensten heeft verricht. Er zijn twee situaties te onderscheiden:

• 1. De landbouwer verricht prestaties als bedoeld in artikel 27, eerste en/of tweede lid, van de wet

  Als de afnemer of opdrachtgever voor een niet in de btw-heffing betrokken landbouwer een factuur opmaakt, mag op die factuur in beginsel geen (afzonderlijke) vermelding van btw plaatsvinden. In een aantal gevallen maakt de veilinghouder of andere afnemer of opdrachtgever een factuur op, uitgaande van prijzen exclusief btw en vermeerdert hij vervolgens die prijzen met 5,71% (uitgaande van een landbouwforfait van 5,4%). Met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

  Goedkeuring

  Ik keur goed dat in de gevallen waarin de veilinghouder of andere afnemer of opdrachtgever een factuur opmaakt uitgaande van prijzen exclusief btw die hij vervolgens vermeerdert met 5,71%, de btw op de factuur wordt vermeld als onderdeel van de berekening van het aan de landbouwer toekomende bedrag.

• 2. De landbouwer is op de normale wijze in de btw-heffing betrokken

  Anders dan de afnemers of opdrachtgevers van landbouwers die prestaties verrichten als bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de wet, kunnen de afnemers of opdrachtgevers van de prestaties die door in de btw-heffing betrokken landbouwers worden verricht, geen aanspraak maken op de in artikel 27, vierde lid, van de wet bedoelde aftrek. In deze gevallen ontleent de afnemer of opdrachtgever het eventuele recht op aftrek van btw aan artikel 15 van de wet.

  Als de afnemer of opdrachtgever voor een in de btw-heffing betrokken landbouwer een factuur opmaakt, moet deze factuur voldoen aan de in de wet gestelde voorwaarden.

Op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet kan een landbouwer op zijn verzoek op de normale wijze in de btw-heffing worden betrokken (zie hoofdstuk 5). In dat geval kan de afnemer van de landbouwer de voorbelasting in aftrek brengen met toepassing van de algemeen geldende bepalingen van artikel 15 van de wet. Als de afnemer van een op de normale wijze in de btw-heffing betrokken landbouwer toch voorbelasting in aftrek brengt op de voet van artikel 27, vierde lid, van de wet (het landbouwforfait), zal die aftrek moeten worden gecorrigeerd en wel bij:

• a. de afnemer als deze niet beschikt over een verklaring als bedoeld in artikel 28 van de uitvoeringsbeschikking;

• b. bij de landbouwer als deze een getekende verklaring heeft afgegeven als bedoeld onder letter a. In dat geval is immers sprake van een situatie als bedoeld in artikel 20, tweede lid, van de AWR. Door het niet naleven van de bepalingen van de wet – de hier bedoelde landbouwer mag de betreffende verklaringen niet afgeven – is er bij zijn afnemer te weinig btw geheven (in dit geval te veel btw in aftrek gebracht). De correctie zal in deze situatie beperkt blijven tot het verschil tussen het door de afnemer in aftrek gebrachte bedrag en het bedrag dat de landbouwer ter zake op aangifte heeft voldaan.

Op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet kunnen landbouwers aan de inspecteur schriftelijk verzoeken om, in afwijking van artikel 27, eerste lid en tweede lid, van de wet, op de normale wijze in de btw-heffing te worden betrokken. De inspecteur beslist op het verzoek bij voor bezwaar vatbare beschikking. De landbouwer wordt vanaf de datum van inwilliging van het verzoek (de optiedatum) op de normale wijze in de btw-heffing betrokken. Dit kan dus ook in de loop van een kalenderjaar geschieden. Belanghebbende kan in het verzoek een andere datum van ingang opgeven, maar dit mag geen datum zijn die ligt vóór de dag van indiening van het verzoek. Bij inwilliging van het verzoek geldt de optie voor btw-heffing tot wederopzegging door belanghebbende, maar voor ten minste vijf jaren. Een hernieuwd verzoek kan pas vijf jaren na die wederopzegging worden ingewilligd.

Na de termijn van vijf jaren kan de landbouwer door wederopzegging terugkeren naar de regeling zoals bedoeld in artikel 27, eerste en tweede lid, van de wet. De wederopzegging gebeurt schriftelijk (artikel 29 van de uitvoeringsbeschikking) en kan op elk willekeurig tijdstip ingaan, maar niet eerder dan na eerdergenoemde termijn van vijf jaren. Een (rechtsgeldige) opzegging is niet afhankelijk van de goedkeuring van de inspecteur.

De optie voor btw-heffing en de wederopzegging hebben betrekking op alle in artikel 27, eerste lid, van de wet bedoelde prestaties die door de verzoeker worden verricht. Het is daarom niet mogelijk dat een landbouwer voor een deel van deze prestaties wel en voor het andere deel niet in de btw-heffing is betrokken.

De landbouwer die op zijn verzoek op de normale wijze in de btw-heffing wordt betrokken, is gehouden voor al zijn prestaties te voldoen aan de in de artikelen 34 en verder van de wet gestelde administratieve verplichtingen.

De landbouwer die op de normale wijze in de btw-heffing wordt betrokken, kan vanaf de optiedatum op de voet van artikel 15 van de wet btw in aftrek brengen. Uiteraard moet om voor aftrek in aanmerking te komen, aan de in artikel 15 van de wet gestelde voorwaarden worden voldaan. Dit betekent onder meer dat de btw die betrekking heeft op goederen en diensten die vóór de optiedatum aan de landbouwer zijn geleverd dan wel aan hem zijn verricht niet voor aftrek in aanmerking komt, ook al wordt die btw aan de landbouwer in rekening gebracht nadat hij op de normale wijze in de btw-heffing is betrokken. Voor de hierna vermelde diensten geldt op deze regel een uitzondering.

Nog niet daadwerkelijk aangewende goederen en/of diensten

De btw die aan de landbouwer in rekening is of wordt gebracht en die betrekking heeft op goederen en/of diensten die vóór de optiedatum aan hem zijn geleverd maar op die datum nog niet daadwerkelijk zijn aangewend, komt alsnog op de voet van artikel 15, vierde lid, van de wet voor aftrek in aanmerking.

Op de optiedatum reeds in gebruik zijnde bedrijfsmiddelen

De btw die drukt op de bedrijfsmiddelen die op de optiedatum als zodanig bij de landbouwer in gebruik zijn, komt in voorkomende gevallen alsnog deels voor aftrek in aanmerking en wel met toepassing van de artikelen 11 tot en met 14 van de uitvoeringsbeschikking (herziening).

In de productie opgegane, niet meer als zodanig aanwezige goederen en/of diensten

Een bijzonder geval vormen goederen en/of diensten die opgaan in de landbouwproducten. Deze goederen en diensten zijn als zodanig op de optiedatum niet meer aanwezig omdat ze vóór de optiedatum zijn aangewend voor het telen of voortbrengen van landbouwproducten die na de optiedatum zullen worden geleverd. Voorbeelden zijn zaden, meststoffen, dieren bestemd voor de productie van vlees en veevoeder dat aan die dieren is verstrekt. De btw die aan de landbouwer in rekening is gebracht bij de aanschaf van deze goederen en/of diensten komt alsnog voor aftrek in aanmerking wanneer de bedoelde goederen en/of diensten zijn opgegaan in landbouwproducten die belast met btw worden geleverd (vergelijk artikel 15, eerste lid, van de wet in samenhang met artikel 27, tweede lid, 2e volzin van de wet).

Het bij de overdracht van een landbouwbedrijf van toepassing zijn van de hiervoor in onderdeel 6.1 genoemde bepalingen betekent onder meer dat het door de overdragende landbouwer toegepaste belastingregime – landbouwregeling of normale regeling – door de overnemende landbouwer in beginsel moet worden voortgezet voor zover het dit bedrijf betreft. Dit houdt in dat de overnemende landbouwer met betrekking tot dit bedrijf op grond van artikel 27, zesde lid, van de wet pas van belastingregime kan wijzigen als vijf jaren zijn verstreken vanaf het tijdstip waarop de overdragende landbouwer op zijn verzoek op de normale wijze in de btw-heffing is betrokken dan wel weer gebruik is gaan maken van de landbouwregeling.

Uit het hiervoor gestelde volgt dat bij overdracht van een landbouwbedrijf door een landbouwer die minder dan vijf jaren vóór het tijdstip van die overdracht de toepassing van de normale regeling heeft beëindigd, de overnemende landbouwer niet onmiddellijk na de overdracht gerechtigd is opnieuw voor toepassing van de normale regeling te opteren. Het overnemen van een landbouwbedrijf door een ondernemer die voor het eerst als zodanig gaat optreden, kan aanleiding kan geven tot het doen van aanzienlijke investeringen in dat bedrijf. Daarom keur ik met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat bij overname van een landbouwbedrijf door een ondernemer die voor het eerst als zodanig gaat optreden, deze ondernemer de normale regeling toepast vanaf de datum van overname van het landbouwbedrijf, ook al is de termijn van vijf jaren vanaf beëindiging van de normale regeling nog niet verstreken.

Voorwaarde

Voor toepassing van deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat de ondernemer uiterlijk zes maanden na de datum van overname van het landbouwbedrijf een verzoek doet (zo nodig met terugwerkende kracht tot de datum van overname) om toepassing van de normale regeling.

In een aantal gevallen zal een landbouwbedrijf worden overgenomen door een landbouwer die zelf al een landbouwbedrijf exploiteert. Ook in dit geval zal de overnemende landbouwer het door de overdragende landbouwer toegepaste belastingregime – landbouwregeling of normale regeling – in beginsel moeten voortzetten voor zover dit het overgenomen landbouwbedrijf betreft. Daarbij is het niet van belang welk regime geldt voor het bedrijf dat de overnemende landbouwer al exploiteert. In dit verband kunnen zich de volgende situaties voordoen:

• a. Als voor beide bedrijven sinds de eventuele periode van toepassing van de normale regeling op het tijdstip van de bedrijfsovername inmiddels meer dan vijf jaren zijn verstreken, kan op dat moment opnieuw worden gekozen voor toepassing van de normale regeling. Uiteraard moet het verzoek dan betrekking hebben op het gehele bedrijf van de overnemende landbouwer(het overgenomen bedrijf én het al uitgeoefende bedrijf). Het bepaalde in artikel 8 van de uitvoeringsbeschikking brengt niet met zich mee dat een latere keuze voor een wijziging van belastingregime door de overnemende landbouwer zich zou kunnen beperken tot één van beide oorspronkelijke landbouwbedrijven.

  De overname van een landbouwbedrijf kan aanleiding geven tot het doen van niet onaanzienlijke investeringen. Daarom keur ik op grond van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) het volgende goed.

  Goedkeuring

  Ik keur onder voorwaarde goed dat de overnemende landbouwer met betrekking tot zijn totale bedrijf op de normale wijze in de btw-heffing wordt betrokken, ook als voor het bedrijf dat de landbouwer al exploiteert en/of het overgenomen bedrijf de daartoe vereiste termijn van vijf jaren nog niet is verstreken

  Voorwaarde

  Voor toepassing van deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat de landbouwer binnen zes maanden na de overname van het landbouwbedrijf een verzoek doet om eerder van belastingregime te wijzigen dan artikel 27, zesde lid, van de wet toestaat.

  Een dergelijk verzoek kan gedaan worden met terugwerkende kracht tot de datum van overname van het bedrijf;

  Zowel voor het overgenomen landbouwbedrijf als het al uitgeoefende bedrijf is de landbouwregeling van toepassing.

• b. voor het overgenomen bedrijf geldt een ander belastingregime dan voor het al uitgeoefende bedrijf.

  In beginsel moet de overnemende landbouwer voor het overgenomen bedrijf het daarvoor geldende regime blijven toepassen. Dit houdt in de hier bedoelde gevallen in, dat de landbouwer aan de hand van zijn administratie zal moeten doen blijken welke prestaties onder de landbouwregeling vallen en welke niet. Toepassing van twee verschillende belastingregimes door één ondernemer kan, zeker als beide bedrijven als één geheel worden geëxploiteerd, leiden tot extra administratieve lasten. Daarom keur ik met toepassing van artikel 63 AWR het volgende goed.

  Goedkeuring

  Ik keur onder voorwaarde goed dat de overnemende landbouwer ervoor kiest om met betrekking tot alle door hem in zijn hoedanigheid van landbouwer te verrichten prestaties de landbouwregeling dan wel de normale regeling toe te passen, ook als voor het bedrijf dat de landbouwer al exploiteert en/of het overgenomen bedrijf de in artikel 27, zesde lid, van de wet genoemde termijn van vijf jaren nog niet is verstreken.

  Voorwaarde

  Voor toepassing van deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat de landbouwer binnen zes maanden na de overname van het landbouwbedrijf een verzoek doet om eerder van belastingregime te wijzigen dan artikel 27, zesde lid, van de wet toestaat.

  Een dergelijk verzoek kan, als wordt gekozen voor toepassing van de normale regeling, worden ingewilligd met terugwerkende kracht tot de datum van overname van het bedrijf. Geeft de overnemende landbouwer te kennen dat hij voor zijn totale landbouwbedrijf – het overgenomen en het al door hem geëxploiteerde bedrijf – de landbouwregeling wil toepassen, dan geldt die regeling voor die landbouwer in alle gevallen vanaf de datum van de bedrijfsovername;

• c. Bij zowel het overgenomen landbouwbedrijf als het bedrijf dat de overnemende landbouwer al exploiteert is de normale regeling van toepassing.

  Als voor beide bedrijven op het moment van de overname de normale regeling inmiddels meer dan vijf jaren van toepassing is, kan de landbouwer op dat moment opnieuw kiezen voor toepassing van de landbouwregeling. Zoals onder a hiervoor is aangegeven, heeft die keuze dan betrekking op het hele bedrijf van de overnemende landbouwer. In andere gevallen kan een keuze voor het toepassen van de landbouwregeling niet eerder worden gehonoreerd dan op het tijdstip waarop voor beide bedrijven de termijn van vijf jaren is verstreken.

De toepasselijkheid van artikel 8 van de uitvoeringsbeschikking houdt ook in, dat de btw die betrekking heeft op bedrijfsmiddelen die als onderdeel van de bedrijfsoverdracht in eigendom zijn overgedragen aan de overnemende landbouwer, in bepaalde gevallen voor een (gedeeltelijke) herziening in aanmerking komt bij de landbouwer die het landbouwbedrijf voortzet (zie de onderdelen 5.2.2 en 5.3).

Met toepassing van artikel 63 AWR (hardheidsclausule) keur ik het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarde goed dat de ondernemer aan wie de veehandelaar met toepassing van de veehandelsregeling levert, het in artikel 27, vierde lid, van de wet genoemde percentage van de koopsom met inachtneming van artikel 15 van de wet in aftrek brengt.

Voorwaarde

Voor toepassing van deze goedkeuring geldt de voorwaarde dat de afnemer voldoet aan de voorwaarden die zijn gesteld in artikel 28 van de uitvoeringsbeschikking (zie ook onderdeel 4.3).

De ondernemer die naast leveringen van vee als veehandelaar andere leveringen of diensten verricht, is voor die andere prestaties gewoon aan de wettelijke bepalingen onderworpen. Hij moet zijn administratie met betrekking tot die prestaties afzonderlijk bijhouden en ook zodanig dat de gegevens die nodig zijn voor een juiste toerekening van de voorbelasting aan de andere prestaties, daaruit duidelijk blijken.

De hiervoor bedoelde (andere) prestaties die worden verricht naast de leveringen van goederen als bedoeld in artikel 27, eerste lid, van de wet, worden geacht gezamenlijk in een afzonderlijke onderneming te worden verricht. Voor die afzonderlijke onderneming kan eventueel de kleine-ondernemersregeling van toepassing zijn. Toepassing van de kleine-ondernemersregeling is – als is voldaan aan de voorwaarden – ook mogelijk als de veehandelaar op de normale wijze in de btw-heffing is betrokken.

In beginsel vormt het in eigendom overdragen van een recht of de exploitatie van een recht voor de heffing van btw een dienst. Deze dienst wordt verricht binnen het kader van de onderneming van een landbouwer maar is geen prestatie die onder artikel 27, eerste lid, van de wet is te rangschikken. Het in eigendom overdragen van een recht of de exploitatie van een recht is daarom een dienst die in beginsel is onderworpen aan de heffing van btw naar het algemene tarief. Hierna wordt dit algemene uitgangspunt voor het melkquotum, de mestproductierechten en bedrijfsoverdracht (artikel 37d van de wet) aangevuld dan wel genuanceerd.

Melkquotum

De landbouwer die geen gebruik wil maken van zijn melkquotum, kan dit overdragen aan een andere landbouwer. Deze overdracht gebeurt in samenhang met de overdracht van de voor de melkproductie gebruikte grond. Het over te dragen quotum bedraagt in dat geval niet meer dan 20.000 kg per hectare grond.

De levering van de voor de melkproductie gebruikte grond en de overdracht van het melkquotum vormen twee aparte prestaties, te weten de levering van een onroerende zaak en het verrichten van een dienst. Wat de levering betreft is geen btw verschuldigd (artikel 11, eerste lid, onderdeel a, van de wet). Over de dienst is overeenkomstig het hiervoor gegeven uitgangspunt btw verschuldigd naar het algemene tarief.

Het komt voor dat een landbouwer meer dan 20.000 kg per hectare overdraagt en als gevolg daarvan een bedrag ontvangt van de Stichting Ontwikkelings- en Saneringsfonds voor de Landbouw. Dit bedrag vormt een onderdeel van de vergoeding als bedoeld in artikel 8, tweede lid, van de wet en is daarom ook aan de heffing van btw onderworpen naar het algemene tarief.

Mestproductierechten

Bij mestproductierechten kan sprake zijn van ‘grondgebonden mestproductierechten’ en ‘niet-grondgebonden mestproductierechten’.

De overdracht van niet-grondgebonden mestproductierechten is belast naar het algemene btw-tarief, ook indien die overdracht plaatsvindt samen met de overdracht van landbouwgrond (vergelijk het melkquotum).

Het grondgebonden mestproductierecht is onlosmakelijk met de landbouwgrond verbonden. De waarde van dit mestproductierecht is één van de waardebepalende factoren van de grond. Voor de toepassing van de artikelen 11, eerste lid, onderdeel a, en 27, eerste lid, onderdeel c, van de wet wordt de overdracht van het grondgebonden mestproductierecht dan ook niet als een afzonderlijke prestatie aangemerkt. Het grondgebonden mestproductierecht gaat op in de (vrijgestelde) levering van de landbouwgrond.

Overdracht van rechten in het kader van artikel 37d van de wet

Als één of meer rechten worden overgedragen in het kader van de overdracht van (een deel van) een landbouwbedrijf, zal in het algemeen sprake zijn van de overgang van een geheel of een gedeelte van een algemeenheid van goederen zoals bedoeld in artikel 37d van de wet. Is dat het geval én zet de koper het bedrijf voort, dan blijft heffing van btw, ook over de overgedragen rechten, achterwege.

In onderdeel 8.3.1 is aangegeven dat de overdracht van de in dit hoofdstuk (8) bedoelde rechten door een landbouwer die gebruik maakt van de landbouwregeling in beginsel belast is met btw. Dit geldt ook voor het verrichten van prestaties als bedoeld in onderdeel 2.4.1 (diensten verricht met gebruikmaking van de normale uitrusting en personeel aan anderen dan landbouwers). Omdat het niet wenselijk is dat een landbouwer die de landbouwregeling toepast met betrekking tot incidentele prestaties van deze landbouwer aan derden in de heffing van btw wordt betrokken, keur ik met toepassing van artikel 63 AWR het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur onder de volgende voorwaarden goed dat de heffing van btw achterwege blijft als de in de landbouwsector bestaande rechten in eigendom worden overgedragen door een landbouwer die de landbouwregeling toepast. Hetzelfde geldt voor het incidenteel verrichten van prestaties als bedoeld in onderdeel 2.4.1 (diensten verricht met gebruikmaking van de normale uitrusting en personeel aan anderen dan landbouwers).

Voorwaarden

Voor toepassing van deze goedkeuring gelden de volgende twee voorwaarden.

• 1. Eén of een combinatie van de hiervoor bedoelde diensten worden niet onder zodanige omstandigheden verleent, dat die activiteit(en) op zichzelf beschouwd voldoet (voldoen) aan de criteria voor het ondernemerschap in de zin van de wet;

• 2. De landbouwer is niet op andere gronden al in de heffing van btw betrokken (zie onderdeel 2.2 van dit besluit) of had in de heffing van btw moeten zijn betrokken. De enkele uitnodiging tot het doen van aangifte terwijl er geen belastbaar feit is waarvoor aangifte gedaan hoeft te worden, leidt niet tot het ‘in de heffing betrokken zijn’ in deze zin.

Verder kan de goedkeuring worden toegepast als sprake is van eenmalig naar hem verlegde btw of een incidentele intracommunautaire verwerving.

Volledigheidshalve wordt nog opgemerkt dat degene die een hiervoor bedoeld recht verkrijgt zonder heffing van btw, geen aanspraak kan maken op de aftrek als bedoeld in artikel 27, vierde lid, van de wet. De (tijdelijke) overdracht van een dergelijk recht is immers geen prestatie die onder het eerste lid, onderdeel a of b, van dit artikel kan worden gerangschikt.

Als een landbouwer een in dit hoofdstuk (8) bedoeld recht of het in onderdeel 2.4.1 vermelde jachtrecht exploiteert, is sprake van een doorlopende dienst die is onderworpen aan de heffing van btw naar het algemene tarief, ook als op die landbouwer de landbouwregeling van toepassing is.