Regeling toelatingseisen

• 1 Een LPG-installatie moet tenminste zijn voorzien van de volgende onderdelen:

  • a. een LPG-tank;

  • b. een 80%-vulklep voorzien van terugslagklep;

  • c. een niveau-indicator;

  • d. een veerveiligheid;

  • e. een automatische afnameklep voorzien van doorstroombegrenzer;

  • f. een verdamper/drukregelaar, al dan niet gecombineerd;

  • g. een automatische afsluitklep;

  • h. een vulaansluiting;

  • i. gasleidingen en -slangen;

  • j. gasvoerende verbindingen tussen de LPG-onderdelen;

  • k. een inspuitstuk dan wel gasmengstuk;

  • l. een elektronische controle-eenheid, indien het motorrijtuig na 31 december 2001 in gebruik is genomen, en

  • m. een overdrukvoorziening.

• 2 De volgende onderdelen kunnen tevens deel uitmaken van de LPG-installatie:

  • a. een gasdichte kast die de tankappendages omsluit;

  • b. een terugslagklep;

  • c. een leidingontlastklep;

  • d. een gasregeleenheid;

  • e. een LPG-filtereenheid;

  • f. een druk-of temperatuursensor;

  • g. een LPG-brandstofpomp;

  • h. een spanningdoorvoerbus voor de LPG-tank;

  • i. een service aansluiting;

  • j. een brandstofselektiesysteem en elektrisch systeem;

  • k. een brandstofverdeelblok (fuel rail).

• 3 De tankappendages, genoemd in het eerste lid, onderdelen b tot en met e, en de appendage, genoemd in het tweede lid, onder h, mogen met elkaar zijn gecombineerd indien ze als combinatie zijn goedgekeurd.

• 4 De automatische afsluitklep mag zijn gecombineerd met de verdamper/drukregelaar indien het goedkeuringscertificaat van de verdamper/drukregelaar dit vermeldt.

• 5 In het gedeelte van de LPG-installatie waar de druk lager is dan 0,2 bar mogen extra onderdelen ten behoeve van het goed functioneren van de motor worden aangebracht.

Een LPG-onderdeel waarop paragraaf 1.1 van deze afdeling van toepassing is, moet zijn voorzien van een in bijlage 1, onder 1, opgenomen goedkeuringsmerk.

De onderdelen van de LPG-installatie moeten bestand zijn tegen de druk die, onder normale bedrijfsomstandigheden, maximaal kan heersen in het gedeelte van de LPG-installatie waar deze onderdelen zijn aangebracht.

• 1 Alle onderdelen van de LPG-installatie moeten deugdelijk zijn bevestigd.

• 2 De LPG-installatie mag geen lekkage vertonen.

• 1 De LPG-installatie moet zodanig zijn aangebracht dat deze zo goed mogelijk is beschermd tegen beschadigingen, zoals beschadigingen die kunnen worden veroorzaakt door aanrijdingen, bewegende voertuigdelen, steenslag, boomtakken of als gevolg van het laden of lossen van het motorrijtuig dan wel het verschuiven van de lading.

• 2 Geen enkel onderdeel van de LPG-installatie inclusief eventueel beschermend materiaal dat deel uitmaakt van het desbetreffende onderdeel mag buiten de zijdelingse contouren van het motorrijtuig uitsteken, met uitzondering van de vulaansluiting mits deze ten opzichte van de plaats van bevestiging niet meer dan 10 mm uitsteekt.

• 3 Met uitzondering van de LPG-tank mogen, gezien in elke dwarsdoorsnede van het motorrijtuig, geen onderdelen van de LPG-installatie inclusief eventueel beschermend materiaal dat deel uitmaakt van het desbetreffende onderdeel, aan de onderzijde van de voertuigconstructie uitsteken, tenzij binnen een straal van 150 mm een deel van het voertuig lager is gelegen.

• 4 Alle LPG-onderdelen waarop paragraaf 1.1 van deze afdeling van toepassing is, moeten zodanig zijn aangebracht dat ze controleerbaar zijn en dat de identificatiemerken leesbaar zijn, met uitzondering van de controle van de LPG-brandstofpomp indien deze in de LPG-tank is aangebracht. In dit geval moeten het identificatiemerk van de LPG-brandstofpomp en de aanduiding `PUMP INSIDE' op de identificatieplaat van de LPG-tank zijn ingeslagen.

• 1 Gasleidingen en -slangen die in de personenruimte of in de gesloten laadruimte van het voertuig aanwezig zijn, mogen niet langer zijn dan noodzakelijk is om vanuit de LPG-tank één van beide zijkanten van het voertuig te bereiken.

• 2 In de personenruimte of gesloten laadruimte mogen geen gasvoerende verbindingen aanwezig zijn met uitzondering van:

  • a. de verbindingen in de gasdichte kast, en

  • b. de verbinding tussen gasleiding of -slang en de vulaansluiting indien deze verbinding is voorzien van een omkapseling die bestand is tegen LPG en in open verbinding staat met de buitenlucht.

• 3 Het bepaalde in het tweede lid is niet van toepassing indien het een bus betreft en de gasleidingen of -slangen zijn voorzien van een omkapseling die bestand is tegen LPG en in open verbinding staat met de buitenlucht.

Geen deel van de LPG-installatie mag dichter dan 100 mm bij de uitlaat of vergelijkbare hittebron zijn gelegen, tenzij het desbetreffende deel afdoende tegen hitte is beschermd.

• 1 Op de LPG-installatie mogen geen andere verbruikers zijn aangesloten dan die welke strikt noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de motor van het motorrijtuig.

• 2 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid mogen bussen zijn voorzien van een verwarmingsinstallatie die is aangesloten op de LPG-installatie en bedoeld is voor het verwarmen van de personenruimte.

• 3 De in het tweede lid genoemde verwarmingsinstallatie moet naar het oordeel van de RDW voldoende zijn beveiligd en mag de vereiste werking van de normale LPG-installatie niet benvloeden.

• 1 Bussen die zijn voorzien van een LPG-installatie moeten zijn voorzien van een herkenningsteken volgens bijlage 3.

• 2 Het herkenningsteken moet zijn aangebracht op de voor- en achterzijde van de bus en aan de buitenzijde van de deuren in de rechterzijkant van de bus.

• 1 De LPG-installatie moet zijn voorzien van een verklaring met bijbehorende detailtekening door of namens de fabrikant van het motorrijtuig, indien er sprake is van één of meer van de volgende situaties:

  • a. in de carrosseriebodem is een gat gemaakt, niet zijnde een gat in de bodemplaat van ten hoogste 150 bij 150 mm ten behoeve van een inspectieluikje dan wel doorvoergaten ten behoeve van leidingen en gaten voor de montage van de LPG-tank;

  • b. de carrosseriebodem is in ernstige mate vervormd waardoor de stijfheid en sterkte van de carrosserie is beïnvloed;

  • c. langs- of dwarsprofielen dan wel versterkingsdelen van de mee- of zelfdragende carrosserie zijn verwijderd die de stijfheid en sterkte van de carrosserie beïnvloeden;

  • d. het motorrijtuig is voorzien van een lastafhankelijke remkrachtregelaar en de vering is gewijzigd om te kunnen voldoen aan het gestelde in artikel 5.19, eerste lid.

• 2 Indien de LPG-tank op het dak van het motorrijtuig wordt aangebracht is een verklaring met bijbehorende detailtekening door of namens de fabrikant van het motorrijtuig vereist.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. met behulp van een middel dat lekkage aantoonbaar maakt, waarbij het contact moet zijn ingeschakeld,

  • c. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 De in artikel 5.10, derde lid, gestelde eis wordt beoordeeld met het voertuig in onbeladen toestand met behulp van een rei die horizontaal tegen de onderzijde van het voertuig wordt gehouden, waarbij de wielen niet en de LPG-tank wel als deel van de voertuigconstructie worden aangemerkt

• 1 Indien, overeenkomstig het bepaalde in artikel 5.20, eerste lid, de LPG-tank is voorzien van een gasdichte kast, moet in de LPG-tank op een zodanige wijze een overdrukvoorziening zijn gemonteerd, dat deze kan afblazen in de gasdichte kast.

• 2 De overdrukvoorziening kan zijn uitgevoerd als:

  • a. een temperatuurafhankelijke smeltplug,

  • b. een veerveiligheid,

  • c. een combinatie van de twee onderdelen, bedoeld onder a. en b., of

  • d. een andere technische oplossing die een gelijkwaardige technische prestatie levert.

• 3 De tankappendages en de overdrukvoorziening moeten voor de LPG-tank specifiek zijn gedefinieerd in een bijlage bij het afgegeven ECE-certificaat van de LPG-tank.

• 1 De LPG-tank moet permanent aan het motorrijtuig zijn bevestigd en mag niet in de motorruimte zijn geplaatst.

• 2 De beproevingsdatum van de LPG-tank mag niet verder terug zijn gelegen dan 10 jaar.

• 3 De LPG-tank moet in de juiste stand zijn gemonteerd overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant van de tank.

• 4 De LPG-tank moet zodanig zijn bevestigd dat er geen metallisch contact bestaat, met uitzondering van de vaste bevestigingspunten aan de LPG-tank.

• 5 De LPG-tank mag niet door corrosie zijn aangetast, met uitzondering van corrosie van het opppervlak.

• 6 De LPG-tank mag geen deuken vertonen.

• 1 De LPG-tank mag in bedrijfsklare toestand van het motorrijtuig niet lager zijn gelegen dan 200 mm boven het wegdek.

• 2 Het bepaalde in het eerste lid is niet van toepassing indien:

  • a. de LPG-tank aan de voorzijde en aan de zijkanten voldoende is beschermd door originele dragende delen welke tot de constructie van het motorrijtuig behoren, en geen deel van de tank lager dan die bescherming is gelegen, of

  • b. de LPG-tank in plaats van de oorspronkelijke brandstoftank is aangebracht en ten minste dezelfde hoogte boven het wegdek is aangehouden.

• 1 De LPG-tank moet zijn voorzien van een gasdichte kast die voldoet aan het bepaalde in artikel 5.2, indien deze in de personenruimte, de gesloten ruimte of de gesloten laadruimte is aangebracht.

• 2 Indien de LPG-tank op een andere plaats is aangebracht dan genoemd in het eerste lid, moeten de tankappendages zijn beschermd tegen vuil en water.

• 1 De LPG-tank moet met de daartoe bestemde vaste bevestigingspunten dan wel met behulp van een tankframe en tankbanden aan het motorrijtuig worden aangebracht.

• 2 De bevestiging van de LPG-tank moet zodanig zijn uitgevoerd dat de volgende acceleraties kunnen worden opgenomen zonder beschadigingen te veroorzaken wanneer de tank vol is:

  • a. voor personenauto's en bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van niet meer dan 3500 kg, voor motorfietsen en voor driewielige motorrijtuigen,

    • -

      20 g in de rijrichting, en

    • -

      8 g in de horizontale richting dwars op de rijrichting;

  • b. voor personenauto's met een toegestane maximum massa van meer 3500 kg doch niet meer dan 5000 kg en voor bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 3500 kg doch niet meer dan 12000 kg,

    • -

      10 g in de rijrichting, en

    • -

      5 g in de horizontale richting dwars op de rijrichting;

  • c. voor personenauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 5000 kg en voor bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 12000 kg,

    • -

      6,6 g in de rijrichting, en

    • -

      5 g in de horizontale richting dwars op de rijrichting.

• 3 In het geval de LPG-tank op een andere plaats dan op het dak van het motorrijtuig is aangebracht wordt aan het bepaalde in het tweede lid voldaan indien de bevestiging aan het motorrijtuig:

  • a. bestaat uit ten minste vier bouten,

  • b. is voorzien van onderlegringen of -platen, in het geval het plaatwerk ter plaatse enkelvoudig is uitgevoerd, en

  • c. deze bouten en onderlegringen of -platen, uitgaande van materiaalsoort St 37 en bevestigingsbouten van klasse 8.8 ten minste voldoen aan de hieronder in tabel 1 aangegeven afmetingen.

• 4 Ter plaatse van de bevestiging mogen geen samendrukbare stoffen aanwezig zijn, tenzij de bevestiging voldoet aan het bepaalde in het tweede lid.

Indien de LPG-tank met behulp van een tankframe en tankbanden wordt gemonteerd, moet tussen de LPG-tank en het frame beschermend materiaal zoals vilt, leer of kunststof, zijn aangebracht.

Indien de LPG-tank achter een zitplaats is aangebracht, moet in langsrichting van het motorrijtuig een vrije ruimte van ten minste 100 mm aanwezig zijn, die verdeeld mag zijn tussen de LPG-tank en de achterwand van het voertuig en tussen de LPG-tank en de zitplaats, waarbij de kortste afstand bepalend is.

• 1 Indien meer dan één LPG-tank op één afnameleiding is aangesloten, moet elke LPG-tank zijn voorzien van een terugslagklep die direct na de automatische afnameklep is gemonteerd en moet een leidingontlastklep na de terugslagklep in de afnameleiding zijn aangebracht.

• 2 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid zijn een terugslagklep en leidingontlastklep niet noodzakelijk indien de terugstroomdruk van de automatische afnameklep in gesloten positie meer bedraagt dan 5 bar: in dit geval moet de schakeling van de automatische afnamekleppen zodanig zijn uitgevoerd dat de afnamekleppen niet gelijktijdig kunnen worden geopend.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 De in artikel 5.17, derde lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van het betreffende ECE-certificaat.

• 3 De in artikel 5.18, derde lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van documentatie van de fabrikant van de LPG-tank, tenzij de tank een merkteken draagt waaruit blijkt wat de juiste stand is.

• 4 De in artikel 5.21, tweede lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van een verklaring door of namens de voertuigfabrikant, of een berekening.

• 5 Bij de beoordeling van de in artikel 5.23 gestelde eis moet de vrije ruimte zodanig worden gemeten dat de tank, op denkbeeldige wijze, over een afstand van ten minste 100 mm in langsrichting van het voertuig kan worden verplaatst.

• 6 De in artikel 5.24, tweede lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van documentatie van de fabrikant van de automatische afnameklep.

Indien de LPG-tank door middel van een tankframe en tankbanden aan het motorrijtuig is bevestigd, moeten de tankbanden voldoen aan de in artikelen 5.27 tot en met 5.29 gestelde eisen.

• 1 De LPG-tank mag niet door middel van kabels zijn aangebracht.

• 2 De LPG-tank moet met ten minste twee tankbanden op het tankframe zijn bevestigd: indien de tankbanden tevens het gewicht van de LPG-tank dragen, moeten ten minste drie tankbanden zijn aangebracht.

• 1 De tankbanden moeten voorkomen dat de LPG-tank kan gaan schuiven, draaien of losraken.

• 2 Tussen de LPG-tank en de tankbanden moet beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof, zijn aangebracht.

• 3 De tankbanden moeten de tankomtrek geheel of nagenoeg geheel omsluiten, waarbij het tankframe een gedeelte van de omsluiting vormen.

• 1 De LPG-tank die door middel van een tankframe en tankbanden aan het motorrijtuig is bevestigd, mag zich nagenoeg niet verplaatsen wanneer de tank wordt onderworpen aan de acceleraties, genoemd in artikel 5.21.

• 2 In het geval de LPG-tank op een andere plaats dan op het dak van het voertuig is aangebracht, wordt aan het bepaalde in het eerste lid voldaan indien:

  • a. de tankbanden, uitgaande van materiaalsoort St 37, en de bevestigingsbouten, uitgaande van klasse 8.8, ten minste voldoen aan de in tabel 2 aangegeven afmetingen, en

  • b. de LPG-tank in langsrichting van het motorrijtuig is aangebracht en aan de voorzijde van het tankframe een dwarsverbinding is aangebracht die:

    • 1º ten minste dezelfde dikte heeft als het tankframe,

    • 2º ten minste 30 mm hoog is waarbij de bovenzijde van de dwarsverbinding zich ten minste 30 mm boven de onderzijde van de tank moet bevinden en

    • 3º zich zo dicht mogelijk dan wel binnen de bolling van de tank bevindt.

• *) Een tankband met een afmeting van 29 × 1,5 mm moet zijn gemonteerd overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant van de tankband.

• **) In dit geval moet de LPG-tank met ten minste drie tankbanden zijn aangebracht.

• ***) In dit geval moet de LPG-tank met ten minste vier tankbanden zijn aangebracht.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 De in het artikel 5.29, eerste lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van een berekening of beproeving waaruit moet blijken dat de betreffende bevestiging van voldoende sterkte is.

• 3 Voor de toepassing van het bepaalde in artikel 5.29, tweede lid, onderdeel b, wordt onder de LPG-tank in langsrichting verstaan een tank waarvan de hartlijn is gelegen tussen 0° en 30° ten opzichte van het verticale mediaanlangsvlak van het motorrijtuig.

• 1 De automatische afnameklep moet direct, zonder tussenkomst van verbindingen, op de LPG-tank zijn aangebracht.

• 2 De automatische afnameklep moet op een zodanige wijze zijn geschakeld dat bij het tot stilstand komen van de motor, ongeacht de stand van de contactschakelaar, deze afnameklep automatisch wordt gesloten en gesloten blijft indien de motor niet draait.

De in artikel 5.31 gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door het contact in te schakelen en te controleren of de spoel wordt bekrachtigd. Vervolgens wordt de motor gestart waarna de handrem wordt aangetrokken en de hoogste versnelling wordt ingeschakeld. Met behulp van de koppeling de motor laten afslaan waarna de bekrachtiging moet wegvallen. Indien een controle op deze wijze niet mogelijk is, wordt de motor gestart en nadat is overgeschakeld op LPG wordt gecontroleerd of de spoel is bekrachtigd waarna met het contact uitgeschakeld wordt gecontroleerd of de bekrachtiging is weggevallen.

De veerveiligheid moet zodanig in de LPG-tank zijn aangebracht dat deze in de dampruimte uitmondt en in de buitenlucht kan afblazen, dan wel in de de gasdichte kast afblaast.

De in artikel 5.33 gestelde eis wordt getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

De 80%-vulklep, voorzien van een terugslagklep, moet geschikt zijn voor de LPG-tank waarin deze is aangebracht en in de juiste positie zijn geplaatst.

De in deze paragraaf gestelde eis wordt getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

• 1 De gasdichte kast moet, indien nodig door middel van een verbindingsslang en doorvoerstuk welke bestand zijn tegen LPG, rechtstreeks in open verbinding staan met de buitenlucht.

• 2 De ventilatieopening van de gasdichte kast moet daar waar deze buiten het motorrijtuig uitmondt naar beneden zijn gericht, echter zodanig dat de opening niet in een wielkast uitmondt en niet is gericht op een warmtebron zoals de uitlaat.

• 3 Een verbindingsslang en doorvoerstuk in de bodem van de carrosserie van het motorrijtuig ten behoeve van de ventilatie van de gasdichte kast moeten een doorstroomopening hebben van ten minste 450 mm²: indien in de verbindingsslang en in het doorvoerstuk een gasleiding of andersoortige leiding dan wel elektrische bedrading is aangebracht moet de doorstroomopening een oppervlakte behouden van ten minste 450 mm².

• 4 De verbindingsslang moet zodanig door middel van een klemverbinding aan zowel de gasdichte kast als aan het doorvoerstuk zijn bevestigd dat deze een gasdichte verbinding vormt.

• 1 De in artikel 5.37 gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 Aan het bepaalde in artikel 5.37, derde lid, wordt voldaan indien de inwendige diameter 25 mm bedraagt met een tolerantie van + of – 0,3 mm.

• 1 De gasleiding moet zijn vervaardigd uit naadloos roestvast staal of naadloos koper.

• 2 Indien gebruik wordt gemaakt van naadloos koper, moet de gasleiding zijn beschermd door een omhulsel van rubber of kunststof.

• 3 Indien de gasleiding is vervaardigd uit naadloos koper, mag de buitendiameter niet meer bedragen dan 12 mm en de wanddikte niet minder dan 0,8 mm.

• 4 Indien de gasleiding is vervaardigd uit roestvast staal, mag de buitendiameter niet meer bedragen dan 25 mm en moet de wanddikte voldoende zijn voor gebruik in een LPG-installatie.

• 5 De gasleiding mag zijn vervangen door een flexibele slang indien deze slang voldoet aan het bepaalde in artikel 5.2.

• 6 De fabricagedatum van de flexibele slangen die worden toegepast in een gedeelte waar de druk hoger is dan 0,2 bar mag niet verder terug zijn gelegen dan 1 jaar. Indien alleen het fabricagejaar is vermeld, wordt als fabricagedatum aangemerkt 31 december van dat jaar.

• 1 Een gasleiding mag niet door middel van lassen of solderen dan wel met behulp van aluminium bevestigingsmiddelen zijn bevestigd.

• 2 Een gasleiding moet zodanig zijn bevestigd dat deze niet onderhevig is aan trillingen of spanningen.

• 3 Een flexibele slang moet zodanig zijn bevestigd dat deze niet onderhevig is aan spanningen.

• 1 De onderlinge afstand tussen de bevestigingspunten van een stalen gasleiding mag ten hoogste 0,60 m en van een koperen gasleiding of flexibele slang ten hoogste 0,40 m bedragen.

• 2 De gasleiding of -slang moet ter plaatse van de bevestiging zijn voorzien van beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof, tenzij de gasleiding al een beschermend omhulsel heeft.

• 1 Een gasleiding of-slang mag over een lengte van ten hoogste 0,40 m door een kokerbalk worden geleid.

• 2 Een gasleiding of-slang mag niet zijn gelegen ter plaatse van kriksteunen.

• 3 De gasleiding of-slang, al dan niet voorzien van een beschermend omhulsel, moet daar waar zich een doorvoer bevindt zijn voorzien van beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt, en

• b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 1 Soldeer- of lasverbindingen alsmede snijringverbindingen zijn niet toegestaan.

• 2 De verbinding van roestvast stalen gasleidingen mag uitsluitend geschieden door een fitting die is vervaardigd uit roestvast staal.

• 3 De verbinding van koperen gasleidingen mag uitsluitend geschieden door een fitting die is vervaardigd uit corrosiebestendig materiaal.

• 4 Een verdeelblok moet zijn vervaardigd uit corrosiebestendig materiaal.

• 1 Een gasleiding moet door middel van een daartoe bestemde verbinding zijn aangesloten, voor stalen gasleidingen een geschikte knelringverbinding en voor koperen gasleidingen een dubbelconische ring of dubbele flens.

• 2 Het aantal verbindingen moet tot een minimum beperkt blijven.

De verbindingen moeten op een voor de controle toegankelijke plaats zijn aangebracht.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

• 1 De vulaansluiting moet geborgd zijn tegen verdraaiing en zijn beschermd tegen vuil en water.

• 2 Indien de LPG-tank in de personenruimte, de gesloten ruimte of de gesloten laadruimte is gemonteerd, moet de vulaansluiting gepositioneerd zijn aan de buitenzijde van het voertuig.

De in artikel 5.48 gestelde eis wordt getoetst door middel van visuele controle.

• 1 In de gasleiding van de LPG-tank naar de verdamper/drukregelaar moet zo dicht mogelijk bij de verdamper/drukregelaar een automatische afsluitklep zijn aangebracht.

• 2 De automatische afsluitklep mag deel uitmaken van de verdamper/drukregelaar.

• 3 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid mag, indien er een retoursysteem bestaat tussen drukregelaar en LPG-tank, de automatische afsluiter op een door de fabrikant van de LPG-installatie aangewezen plaats in de motorruimte worden aangebracht.

De automatische afsluitklep moet zodanig functioneren dat de brandstoftoevoer wordt afgesloten zodra de motor door middel van het contact tot stilstand wordt gebracht of, indien het motorrijtuig tevens is voorzien van een ander brandstofsysteem, naar de andere brandstofsoort wordt omgeschakeld.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door het contact in te schakelen en te controleren of de spoel wordt bekrachtigd. Vervolgens wordt het contact uitgeschakeld en wordt gecontroleerd of de bekrachtiging wegvalt. Indien een controle op deze wijze niet mogelijk is, wordt de motor gestart en nadat is overgeschakeld op LPG gecontroleerd of de spoel is bekrachtigd waarna met het contact uitgeschakeld wordt gecontroleerd of de bekrachtiging is weggevallen.

• 1 De elektrische voorzieningen van de LPG-installatie moeten zijn beveiligd tegen overbelasting waarbij ten minste in de voedingsleiding één afzonderlijke zekering moet zijn aangebracht.

• 2 De zekering moet op een zodanige plaats zijn aangebracht dat deze zonder het gebruik van gereedschap bereikbaar is.

• 1 De elektrische stroom van LPG-onderdelen die tevens gasvoerend zijn mag niet via een gasleiding lopen.

• 2 Alle elektrische onderdelen die zijn aangebracht in het gedeelte van de LPG-installatie waar de druk hoger is dan 0,2 bar moeten door middel van een aparte verbinding met de massa van het motorrijtuig zijn verbonden, met uitzondering van de LPG-brandstofpomp indien deze in de LPG-tank is aangebracht.

• 3 De elektrische bedrading moet afdoende tegen beschadiging zijn beschermd.

Bij motorrijtuigen met meer dan één brandstofsysteem moet een brandstofkeuzeschakeling aanwezig zijn die voorkomt dat de motor tegelijkertijd meer dan één brandstofsoort krijgt toegevoerd.

De in de gasdichte kast aanwezige elektrische verbindingen en voorzieningen moeten zodanig zijn uitgevoerd dat vonkvorming wordt voorkomen.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

• 2 De in artikel 5.55 gestelde eis wordt getoetst door de motor te starten en vervolgens de schakelaar te bedienen.

• 1 Onverminderd het bepaalde in artikel 5.13 mag op het brandstofsysteem van een motorrijtuig dat is voorzien van een motor die uitsluitend wordt gevoed door LPG, een service-aansluiting worden aangebracht onder de volgende voorwaarden:

  • a. de elektronische controle-eenheid van het motorrijtuig mag geen instelling hebben voor het functioneren van de motor in noodsituaties,

  • b. de service-aansluiting moet adequaat zijn beschermd,

  • c. de normale werking van het oorspronkelijke LPG-systeem mag niet worden aangetast, en

  • d. de service-aansluiting moet gecombineerd zijn met een separate gasbestendige terugslagklep waardoor uitsluitend de motor wordt gevoed.

• 2 In de nabijheid van de service-aansluiting moet een herkenningsteken als bedoeld in bijlage 2 zijn aangebracht.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle.

Een CNG-installatie is ten minste voorzien van de volgende onderdelen:

• a. een CNG-tank;

• b. een overdrukbeveiliging ten behoeve van de tank;

• c. een automatische tankafsluiter;

• d. een drukindicator of brandstofmeter;

• e. een drukregelaar;

• f. een automatische afsluitklep die gecombineerd mag zijn met de drukregelaar;

• g. een vulaansluiting;

• h. gasleidingen en flexibele slangen;

• i. gasvoerende verbindingen tussen de CNG-onderdelen;

• j. een inspuitstuk dan wel gasmengstuk;

• k. een handafsluiter;

• l. een gasregeleenheid;

• m. een doorstroombegrenzer;

• n. een elektronische controle-eenheid;

• o. een gasdichte behuizing indien CNG-onderdelen zich in de personenruimte of gesloten laadruimte bevinden.

Een CNG-onderdeel waarop paragraaf 2.1 van deze afdeling van toepassing is, is voorzien van het goedkeuringsmerk bedoeld in bijlage 1, onder 2.

De onderdelen van de CNG-installatie moeten bestand zijn tegen de druk die, onder normale bedrijfsomstandigheden, maximaal kan heersen in het gedeelte van de CNG-installatie waar deze onderdelen zijn aangebracht.

• 1 Alle onderdelen van de CNG-installatie moeten deugdelijk zijn bevestigd.

• 2 De CNG-installatie mag geen lekkage vertonen.

• 1 De CNG-installatie moet zodanig zijn aangebracht dat deze zo goed mogelijk is beschermd tegen beschadigingen, zoals beschadigingen die kunnen worden veroorzaakt door aanrijdingen, bewegende voertuigdelen, steenslag, boomtakken of als gevolg van het laden of lossen van het motorrijtuig dan wel het verschuiven van de lading.

• 2 Geen enkel onderdeel van de CNG-installatie inclusief eventueel beschermend materiaal dat deel uitmaakt van het desbetreffende onderdeel mag buiten de zijdelingse contouren van het motorrijtuig uitsteken, met uitzondering van de vulaansluiting indien deze ten opzichte van de plaats van de bevestiging niet meer dan 10 mm uitsteekt.

• 3 Met uitzondering van de CNG-tank mogen, gezien in elke dwarsdoorsnede van het motorrijtuig, geen onderdelen van de CNG-installatie inclusief eventueel beschermend materiaal dat deel uitmaakt van het desbetreffende onderdeel, aan de onderzijde van de voertuigconstructie uitsteken, tenzij binnen een straal van 150 mm een deel van het voertuig lager is gelegen.

• 4 Alle CNG-onderdelen waarop paragraaf 2.1 van deze afdeling van toepassing is, moeten zodanig zijn aangebracht dat ze controleerbaar zijn en dat de identificatiemerken leesbaar zijn.

• 1 Indien de CNG-tank is aangebracht in de personenruimte of in de gesloten laadruimte van het voertuig, moet deze zijn voorzien van een gasdichte behuizing.

• 2 Gasleidingen en -slangen die in de personenruimte of in de gesloten laadruimte van het voertuig aanwezig zijn, mogen niet langer zijn dan noodzakelijk is om vanuit de CNG-tank één van beide zijkanten van het motorrijtuig te bereiken.

• 3 In de personenruimte of gesloten laadruimte mogen geen gasvoerende verbindingen aanwezig zijn met uitzondering van:

  • a. de verbindingen in de gasdichte behuizing, en

  • b. de verbinding tussen gasleiding of -slang en de vulaansluiting indien deze verbinding is voorzien van een omkapseling die bestand is tegen CNG en in open verbinding staat met de buitenlucht.

• 4 Het bepaalde in het tweede lid is niet van toepassing indien het een bus betreft en de gasleidingen zijn voorzien van een omkapseling die bestand is tegen CNG en in open verbinding staan met de buitenlucht.

Geen deel van de CNG-installatie mag dichter dan 100 mm bij de uitlaat of vergelijkbare hittebron zijn gelegen, tenzij het desbetreffende deel door middel van een schild afdoende tegen hitte is beschermd.

• 1 Op de CNG-installatie mogen geen andere verbruikers zijn aangesloten dan die welke strikt noodzakelijk zijn voor het goed functioneren van de motor van het motorrijtuig.

• 2 In afwijking van het bepaalde in het eerste lid mag een voertuig zijn voorzien van een verwarmingsinstallatie die is aangesloten op de CNG-installatie en bedoeld is voor het verwarmen van de personenruimte en de laadruimte.

• 3 De in het tweede lid genoemde verwarmingsinstallatie moet naar het oordeel van de RDW voldoende zijn beveiligd en de vereiste werking van de normale CNG-installatie niet benvloeden [tekstcorrectie :"benvloeden" moet zijn ""beïnvloeden"] .

• 1 Bussen voorzien van een CNG-installatie moeten zijn voorzien van een herkenningsteken volgens bijlage 4.

• 2 Het herkenningsteken moet zijn aangebracht op de voor- en achterzijde van de bus en aan de buitenzijde van de deuren in de rechterzijkant van de bus.

• 1 De CNG-installatie is voorzien van een verklaring met bijbehorende detailtekening door of namens de fabrikant van het motorrijtuig, indien er sprake is van één of meer van de volgende situaties:

  • a. in de carrosseriebodem is een gat gemaakt, niet zijnde een gat in de bodemplaat van ten hoogste 150 bij 150 mm ten behoeve van een inspectieluikje dan wel doorvoergaten ten behoeve van leidingen en gaten voor de montage van de CNG-tank;

  • b. de carrosseriebodem is in ernstige mate vervormd waardoor de stijfheid en sterkte van de carrosserie is beïnvloed;

  • c. langs- of dwarsprofielen dan wel versterkingsdelen van de mee- of zelfdragende carrosserie zijn verwijderd die de stijfheid en sterkte van de carrosserie beïnvloeden;

  • d. het motorrijtuig is voorzien van een lastafhankelijke remkrachtregelaar en de vering is gewijzigd om te kunnen voldoen aan het gestelde in artikel 5.74, eerste lid.

• 2 Indien de CNG-tank op het dak van het motorrijtuig wordt aangebracht is een verklaring met bijbehorende detailtekening door of namens de fabrikant van het motorrijtuig vereist.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. met behulp van een middel dat lekkage aantoonbaar maakt, waarbij het contact moet zijn ingeschakeld,

  • c. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 Bij de in artikel 5.64 te bepalen druk moet worden uitgegaan van 120 C in de motorruimte en 65 C elders in het voertuig.

• 3 De in artikel 5.66, derde lid, gestelde eis wordt beoordeeld bij het voertuig in onbeladen toestand met behulp van een rei die horizontaal tegen de onderzijde van de voertuigconstructie wordt gehouden, waarbij de wielen niet en de CNG-tank wel als deel van de voertuigconstructie worden aangemerkt.

• 1 CNG-tanks zijn te onderscheiden in vier typen:

  • a. volledig metaal (staal of aluminium) (type CNG-1);

  • b. metalen tank met vezelversterkt cilindrisch deel (type CNG-2);

  • c. metalen binnentank met volledig vezelversterkte buitentank (type CNG-3);

  • d. kunststof binnentank met volledig vezelversterkte buitentank (type CNG-4).

• 2 De beproevingsdatum van de CNG-tank mag niet verder terug zijn gelegen dan 2 jaar.

• 3 Bij elk CNG-tank moet een verklaring van de fabrikant van de tank aanwezig zijn betreffende het controleprogramma en de procedure voor de periodieke controle zoals de herkeurfrequentie, de testmethode en de afkeurcriteria. Indien de verklaring van de fabrikant ontbreekt, wordt de herkeurdatum bepaald op 10 jaar voor een type CNG-1 tank en 5 jaar voor de overige typen CNG-tanks na de beproevingsdatum. Op het kentekenbewijs of in het kentekenregister wordt de herkeurdatum van de CNG-tank, bij meerdere tanks de herkeurdatum die het eerst wordt bereikt, vermeld.

• 4 De CNG-tank moet permanent aan het motorrijtuig zijn bevestigd en mag niet in de motorruimte zijn geplaatst.

• 5 De CNG-tank moet zodanig zijn bevestigd dat er geen metallisch contact bestaat, met uitzondering van de vaste bevestigingspunten aan de CNG-tank.

• 6 De CNG-tank moet, onverminderd het bepaalde in de artikelen 5.76 en 5.83, overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant van de tank zijn aangebracht.

• 1 De CNG-tank mag in bedrijfsklare toestand van het motorrijtuig niet lager zijn gelegen dan 200 mm boven het wegdek.

• 2 Het bepaalde in het eerste lid is niet van toepassing indien de tank aan de voorzijde en aan de zijkanten voldoende is beschermd door originele dragende delen welke tot de constructie van het motorrijtuig behoren, en geen deel van de tank lager dan die bescherming is gelegen.

• 1 De CNG-tank is voorzien van een gasdichte behuizing die voldoet aan het bepaalde in artikel 5.59, indien de CNG-tank in de personenruimte of de gesloten laadruimte is aangebracht.

• 2 De tankappendages zijn beschermd tegen vuil en water indien de CNG-tank op een andere plaats is aangebracht dan bedoeld in het eerste lid.

• 1 De CNG-tank moet met de daartoe bestemde vaste bevestigingspunten dan wel met behulp van een tankframe en tankbanden aan het motorrijtuig worden aangebracht.

• 2 De bevestiging aan het motorrijtuig is zodanig uitgevoerd dat bij volle tank de volgende acceleraties kunnen worden opgenomen zonder beschadigingen te veroorzaken:

  • a. voor personenauto's en bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van niet meer dan 3500 kg, voor motorfietsen en voor driewielige motorrijtuigen:

    • 1. 20 G in de rijrichting, en

    • 2. 8 G in de horizontale richting dwars op de rijrichting;

  • b. voor personenauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 3500 kg doch niet meer dan 5000 kg en voor bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 3500 kg doch niet meer dan 12000 kg:

    • 1. 10 G in de rijrichting, en

    • 2. 5 G in de horizontale richting dwars op de rijrichting;

  • c. voor personenauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 5000 kg en voor bedrijfsauto's met een toegestane maximum massa van meer dan 12000 kg:

    • 1. 6,6 G in de rijrichting, en

    • 2. 5 G in de horizontale richting dwars op de rijrichting.

• 3 In het geval de CNG-tank op een andere plaats dan op het dak van het motorrijtuig is aangebracht, wordt aan het bepaalde in het tweede lid voldaan indien de bevestiging aan het motorrijtuig:

  • a. bestaat uit ten minste vier bouten,

  • b. is voorzien van onderlegringen of -platen, in het geval het plaatwerk ter plaatse enkelvoudig is uitgevoerd, en

  • c. deze bouten en onderlegringen of -platen, uitgaande van materiaalsoort St 37 en bevestigingsbouten van klasse 8.8 ten minste voldoen aan de hieronder in tabel 3 aangegeven afmetingen.

• 4 Ter plaatse van de bevestiging mogen geen samendrukbare stoffen aanwezig zijn, tenzij de bevestiging voldoet aan het bepaalde in het tweede lid.

• * Tankgewicht mag worden gebruikt indien het maximum tankgewicht (incl. gasgewicht) duidelijk op de tank is aangegeven.

Indien de CNG-tank met behulp van een tankframe en tankbanden wordt aangebracht moet tussen de CNG-tank en het frame beschermend materiaal zoals vilt, leer of kunststof, zijn aangebracht.

Indien de CNG-tank achter een zitplaats is aangebracht moet in langsrichting van het voertuig een totale vrije ruimte van ten minste 100 mm aanwezig zijn die verdeeld mag zijn tussen de tank en de achterwand van het motorrijtuig en tussen de CNG-tank en de zitplaats, waarbij de kortste afstand bepalend is.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 De in het artikel 5.76, tweede lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van een verklaring door of namens de voertuigfabrikant, een berekening of een beproeving waaruit blijkt dat de betreffende bevestiging van voldoende sterkte is.

• 3 Bij de beoordeling van de in artikel 5.78 gestelde eis moet de vrije ruimte zodanig worden gemeten dat de tank, op denkbeeldige wijze, over een afstand van ten minste 100 mm in langsrichting van het voertuig kan worden verplaatst.

Indien de CNG-tank door middel van een tankframe en tankbanden aan het motorrijtuig is bevestigd, moeten de tankbanden voldoen aan de in artikelen 5.81 tot en met 5.83 gestelde eisen.

De CNG-tank moet met ten minste twee tankbanden op het tankframe zijn bevestigd: indien de tankband tevens het gewicht van de CNG-tank draagt, moeten ten minste drie tankbanden zijn aangebracht.

• 1 De tankbanden moeten voorkomen dat de CNG-tank kan gaan schuiven, draaien of losraken.

• 2 Tussen de CNG-tank en de tankbanden moet beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof, zijn aangebracht.

• 3 De tankbanden moeten de tankomtrek geheel of nagenoeg geheel omsluiten, waarbij het tankframe een gedeelte van de omsluiting mag vormen.

• 1 De tankbanden en de bevestiging aan het tankframe moeten zodanig zijn uitgevoerd dat deze een kracht, gemeten door het zwaartepunt van de CNG-tank, van zestien maal het gewicht van de gevulde CNG-tank in langsrichting en acht maal het gewicht van de gevulde CNG-tank in dwars- en verticale richting van het motorrijtuig kan opnemen.

• 2 Aan het bepaalde in het eerste lid wordt voldaan indien de tankbanden, uitgaande van materiaalsoort St 37, en de bevestigingsbouten, uitgaande van klasse 8.8, ten minste voldoen aan de in tabel 4 aangegeven afmetingen.

• *) Een tankband met een afmeting van 29 × 1,5 mm moet zijn gemonteerd overeenkomstig de aanwijzingen van de fabrikant van de tankband.

• **) In dit geval moet de CNG-tank met ten minste drie tankbanden zijn aangebracht.

• ***) In dit geval moet de CNG-tank met ten minste vier tankbanden zijn aangebracht.

• ****) Tankgewicht mag worden gebruikt indien het maximum tankgewicht (incl. gasgewicht) duidelijk is aangegeven op de tank.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

  • a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

  • b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 2 De in het artikel 5.83, eerste lid, gestelde eis wordt beoordeeld aan de hand van een berekening of een beproeving waaruit moet blijken dat de desbetreffende bevestiging van voldoende sterkte is.

De overdrukbeveiliging moet door de fabrikant van de CNG-tank waarin deze aangebracht is, zijn aangewezen als beveiliging tegen overdruk.

• 1 De overdrukbeveiliging moet direct in de CNG-tank dan wel in een appendage op de tank zijn aangebracht waarbij de werking van de appendage het functioneren van de overdrukbeveiliging niet mag belemmeren.

• 2 Overdrukbeveiliging mag niet in een leiding naast de CNG-tank zijn aangebracht.

• 3 De uitstroomopening mag niet zijn gericht op een CNG-tank of een andere brandstoftank.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• 2 De beoordeling van het gestelde in artikel 5.85 vindt plaats aan de hand van het goedkeuringscertificaat van de CNG-tank, het label op de CNG-tank, dan wel andere waarmerken door de fabrikant van de CNG-tank aangebracht.

• 1 De automatische tankafsluiter moet direct op de CNG-tank zijn aangebracht.

• 2 De automatische tankafsluiter moet op een zodanige wijze zijn geschakeld dat bij het tot stilstand komen van de motor, ongeacht de stand van de contactschakelaar, deze afnameklep automatisch wordt gesloten en gesloten blijft indien de motor niet draait, waarbij een vertragingstijd van twee seconden is toegestaan.

De in artikel 5.88 gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door het contact in te schakelen en te controleren of de spoel wordt bekrachtigd. Vervolgens wordt de motor gestart waarna de handrem wordt aangetrokken en de hoogste versnelling wordt ingeschakeld. Met behulp van de koppeling de motor laten afslaan waarna de bekrachtiging moet wegvallen. Indien een controle op deze wijze niet mogelijk is, wordt de motor gestart en nadat is overgeschakeld op CNG wordt gecontroleerd of de spoel is bekrachtigd waarna met het contact uitgeschakeld wordt gecontroleerd of de bekrachtiging is weggevallen.

• 1 De gasdichte behuizing moet ten behoeve van de ventilatie van de tankappendages, eventueel door middel van een verbindingsslang en een doorvoerstuk, rechtstreeks in open verbinding staan met de buitenlucht.

• 2 De ventilatieopening van de gasdichte behuizing moet daar waar deze buiten het motorrijtuig uitmondt naar boven of beneden zijn gericht, echter zodanig dat de opening niet in een wielkast uitmondt en niet is gericht op een warmtebron zoals de uitlaat. Indien de ventilatieopening boven het motorrijtuig uitmondt moet deze opening tegen inwateren zijn beschermd.

• 3 De verbindingsslang moet zodanig door middel van een klemverbinding aan zowel de gasdichte behuizing als aan het doorvoerstuk zijn bevestigd dat deze een gasdichte verbinding vormt.

De in artikel 5.90 gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 1 Een gasleiding tussen CNG-onderdelen is vervaardigd uit naadloos roestvast staal indien deze leiding voldoet aan het gestelde in DIN 17458, ASTM A 269 of ISO 2604/2 en de buitendiameter van de roestvast stalen gasleiding niet meer bedraagt dan 12 mm.

• 2 De in het eerste lid bedoelde gasleiding mag zijn vervangen door een flexibele slang indien deze slang bewegende CNG-onderdelen met elkaar verbindt en deze slang voldoet aan het bepaalde in artikel 5.59.

• 1 Bij de in artikel 5.92, onderdeel a, genoemde gasleiding moet een inspectie certificaat volgens EN 10204 – 3.1.B dan wel een gelijkwaardig testrapport aanwezig zijn.

• 2 De fabricagedatum van de in artikel 5.92, tweede lid, bedoelde flexibele slang mag niet verder terug zijn gelegen dan 1 jaar. Indien alleen het fabricagejaar is vermeld, wordt als fabricagedatum aangemerkt 31 december van dat jaar.

• 1 Een gasleiding mag niet door middel van lassen of solderen dan wel met behulp van aluminium bevestigingsmiddelen zijn bevestigd.

• 2 Een gasleiding is zodanig bevestigd dat deze niet onderhevig is aan trillingen anders dan die van het voertuig zelf.

• 3 Een flexibele slang is zodanig bevestigd dat deze niet onderhevig is aan spanningen.

• 1 De onderlinge afstand tussen de bevestigingspunten van een stalen gasleiding mag ten hoogste 0,60 m bedragen.

• 2 De gasleiding of -slang moet ter plaatse van de bevestiging zijn voorzien van beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof, tenzij de gasleiding al een beschermend omhulsel heeft.

• 1 Een gasleiding of -slang mag over een lengte van ten hoogste 0,40 m door een kokerbalk worden geleid.

• 2 Een gasleiding of -slang mag niet zijn gelegen ter plaatse van kriksteunen.

• 3 De gasleiding of -slang, al dan niet voorzien van een beschermend omhulsel, moet daar waar zich een doorvoer bevindt zijn voorzien van beschermend materiaal, zoals vilt, leer of kunststof.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door in geval van twijfel te meten met een geschikt meetmiddel.

• 1 Soldeerverbinding alsmede snijringverbindingen zijn niet toegestaan.

• 2 De verbinding van een roestvast stalen gasleiding mag uitsluitend geschieden door een fitting die is vervaardigd uit roestvast staal.

• 3 In afwijking van het tweede lid mogen roestvast stalen gasleidingen onderling met elkaar worden verbonden door middel van een lasverbinding indien een certificaat van een röntgenonderzoek, afgegeven door de Röntgen Technische Dienst (RTD), kan worden overgelegd.

• 4 Een verdeelblok moet zijn vervaardigd uit een corrosiebestendig metaal.

• 1 Een stalen gasleiding moet door middel van een geschikte knelringverbinding zijn aangesloten.

• 2 Het aantal verbindingen moet tot een minimum beperkt blijven.

De verbindingen moeten op een voor de controle toegankelijke plaats zijn aangebracht, zonodig na verwijdering van een hoes.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

• 1 De vulaansluiting is geborgd tegen verdraaiingen en is beschermd tegen vuil en water.

• 2 De vulaansluiting is geplaatst aan de buitenzijde van het voertuig of in het motorcompartiment indien de CNG-tank in de personenruimte of in de gesloten laadruimte is gemonteerd.

De in artikel 5.103 gestelde eis wordt getoetst door middel van visuele controle.

• 1 In de gasleiding van de CNG-tank naar de drukregelaar moet zo dicht mogelijk bij de drukregelaar een automatische afsluitklep zijn aangebracht.

• 2 Indien meerdere drukregelaars zijn gemonteerd, mag de automatische afsluiter voor de laatste drukregelaar zijn geplaatst.

• 3 De automatische afsluitklep mag deel uitmaken van de drukregelaar.

De automatische afsluitklep moet zodanig functioneren dat de brandstoftoevoer wordt afgesloten zodra de motor door middel van het contact tot stilstand wordt gebracht of, indien het motorrijtuig tevens is voorzien van ander brandstofsysteem, naar de andere brandstofsoort wordt omgeschakeld.

De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst:

• a. door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt,

• b. door het contact in te schakelen en te controleren of de spoel wordt bekrachtigd. Vervolgens wordt het contact uitgeschakeld en wordt gecontroleerd of de bekrachtiging wegvalt. Indien een controle op deze wijze niet mogelijk is, wordt de motor gestart en nadat is overgeschakeld op CNG gecontroleerd of de spoel is bekrachtigd waarna met het contact uitgeschakeld wordt gecontroleerd of de bekrachtiging is weggevallen.

In de CNG-installatie mogen ten hoogste twee extra handafsluiters worden geplaatst als:

• a. extra veiligheidsafsluiter, gemonteerd in de motorruimte voor de automatische afsluitklep;

• b. testafsluiter, indien deze afsluiter is beveiligd tegen het gebruik door onbevoegden.

De in artikel 5.110 gestelde eis wordt getoetst door middel van visuele controle.

• 1 De elektrische voorzieningen van de CNG-installatie moeten zijn beveiligd tegen overbelasting waarbij ten minste in de voedingsleiding één afzonderlijke zekering moet zijn aangebracht.

• 2 De zekering moet op een zodanige plaats zijn aangebracht dat deze zonder het gebruik van gereedschap bereikbaar is.

• 1 De elektrische stroom van CNG-onderdelen die tevens gasvoerend zijn mogen niet via een gasleiding lopen.

• 2 Alle elektrische onderdelen die zijn aangebracht in het gedeelte van de CNG-installatie waar de druk hoger is dan 0,2 bar moeten door middel van een aparte verbinding met de massa van het motorrijtuig zijn verbonden.

• 3 De elektrische bedrading moet afdoende tegen beschadiging zijn beschermd.

Bij motorrijtuigen met meer dan één brandstofsysteem moet een brandstofkeuzeschakeling aanwezig zijn die voorkomt dat de motor tegelijkertijd meer dan één brandstofsoort krijgt toegevoerd.

De in de gasdichte behuizing aanwezige elektrische verbindingen en voorzieningen moeten zodanig zijn uitgevoerd dat vonkvorming wordt voorkomen.

• 1 De in deze paragraaf gestelde eisen worden getoetst door middel van visuele controle, zo nodig terwijl het motorrijtuig zich boven een inspectieput of op een hefinrichting bevindt.

• 2 De in artikel 5.114 gestelde eis wordt getoetst door de motor te starten en vervolgens de schakelaar te bedienen.