Verordening op de kwaliteitstoetsing

Voor de toepassing van deze verordening en de daarop rustende bepalingen wordt verstaan onder:

• – Orde: de Orde Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants;

• – bestuur het bestuur van de Orde;

• – college: het college toetsing kwaliteit

• – accountant: de openbaar accountant, de intern accountant en de overheidsaccountant, zoals gedefinieerd in de Verordening gedragscode;

• – accountantskantoor: de accountantspraktijk en de accountantsafdeling, zoals gedefinieerd in de Verordening gedragscode;

• – vestiging: een specifieke subgroep van een accountantskantoor, die wordt onderscheiden op basis van geografische criteria of op grond van eigenschappen van de praktijk;

• – koepelorganisatie: een organisatie waarbij een accountantskantoor is aangesloten en die het accountantskantoor bindende regels voor de kwaliteitsbeheersing heeft opgelegd, deze toetst en de naleving daarvan kan afdwingen;

• – beroepsorganisatie: een organisatie die aan de leden van die organisatie een dwingende inspanningsverplichting heeft opgelegd dat de accountantskantoren waarin zij optreden, beschikken over een intern kwaliteitsbeheersingsstelsel dat aan in Nederland algemeen aanvaarde normen voor de beroepsuitoefening voldoet, die de invoering en het gebruik van deze interne stelsels van kwaliteitsbeheersing bij de accountantskantoren toetst en die aan onvoldoende toetsingsresultaten adequate sancties tegen de betrokken leden verbindt;

• – stelsel van kwaliteitsbeheersing: de door een accountantskantoor getroffen maatregelen en ingestelde procedures voor de toetsing van de deskundigheid, de onafhankelijkheid en de kwaliteit van de werkzaamheden van de bij het accountantskantoor werkzame accountants en andere personen;

• – stelsel van kwaliteitsbewaking: de interne controle van het accountantskantoor op de naleving van de kwaliteitsbeheersingsmaatregelen;

• – systeem van kwaliteitsborging: de door een beroepsorganisatie of koepelorganisatie getroffen maatregelen en ingestelde procedures ter bevordering en handhaving van de deskundigheid, de onafhankelijkheid en de kwaliteit van de werkzaamheden van accountants en accountantskantoren;

• – (her)toetsing: de toetsing van de kwaliteit van de beroepsuitoefening van een accountant die optreedt in een accountantskantoor, door niet aan dat accountantskantoor gelieerde accountants aan de in Nederland algemeen aanvaarde normen voor de beroepsuitoefening;

• – onderzoeker: een persoon, belast met de uitvoering van de (her)toetsing van een accountantskantoor;

• – organisatie van openbaar belang: huishouding waarvoor bij het publiek een grote mate van belangstelling bestaat omdat de bedrijfsactiviteit, de omvang, het personeelsbestand of de bedrijfsstatus van dien aard is dat zij een breed scala van belanghebbenden bestrijkt, volgens een door het bestuur vast te stellen nadere uitwerking.

• 1 De accountant draagt er zorg voor dat het accountantskantoor waarin hij optreedt, beschikt over een intern stelsel van kwaliteitsbeheersing dat voldoet aan in Nederland algemeen aanvaarde normen voor de beroepsuitoefening.

• 2 De in het eerste lid bedoelde normen zijn neergelegd in wettelijke voorschriften, verordeningen van de Orde, of worden door het bestuur – de leden gehoord – vastgelegd in nadere voorschriften, richtlijnen of meningsuitingen.

• 1 Teneinde de kwaliteit van de beroepsuitoefening van een accountant te kunnen beoordelen, wordt het accountantskantoor waarin de accountant optreedt aan toetsing onderworpen.

• 2 De accountant spant zich ervoor in dat het accountantskantoor waarin hij optreedt, zijn medewerking verleent aan toetsing en de daaraan verbonden procedures als bedoeld in deze verordening.

• 1 De toetsing houdt een onderzoek in of het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing in opzet en werking voldoet aan de in artikel 2 bedoelde normen.

• 2 De toetsing omvat alle vormen van dienstverlening van het accountantskantoor waarin de accountant optreedt.

• 1 Indien een accountantskantoor twee of meer vestigingen heeft, geldt de vestiging als eenheid van toetsing.

• 2 Indien een accountantskantoor twee of meer vestigingen heeft, maakt een stelsel van kwaliteitsbewaking van de vestigingen onderdeel uit van het stelsel van kwaliteitsbeheersing.

• 1 Er is een college toetsing kwaliteit.

• 2 Het college is belast met de uitvoering van deze verordening.

• 3 Het bestuur bepaalt het aantal leden en benoemt deze uit de leden van de Orde.

• 4 Het bestuur wijst uit de leden van het college een voorzitter aan.

• 5 De zittingsduur van de leden bedraagt maximaal drie jaar met eenmaal de mogelijkheid van herbenoeming voor wederom maximaal drie jaar. Degene die benoemd is ter vervulling van een tussentijds opengevallen plaats, treedt af op het tijdstip waarop degene in wiens plaats de benoeming is geschied had moeten aftreden.

• 6 De leden van het college treden af volgens een door het bestuur vast te stellen rooster.

• 7 De leden van het college ontvangen voor hun werkzaamheden een vergoeding van reis- en verblijfkosten en een vergoeding voor bestede tijd volgens door het bestuur vast te stellen regelen.

• 1 De toetsing wordt uitgevoerd door één of meer onderzoekers. Ten minste één onderzoeker is accountant.

• 2 Het college is belast met de selectie van de onderzoekers aan de hand van door het bestuur, op voorstel van het college, vastgestelde criteria.

• 3 Voor elke uit te voeren toetsing stelt het college vast welke persoon (personen) als onderzoekers) zal (zullen) optreden, waarbij rekening wordt gehouden met aard en omvang van het te onderzoeken accountantskantoor en met mogelijke feiten en omstandigheden waardoor de onpartijdigheid van de onderzoekers) schade zou kunnen lijden.

• 4 De onderzoeker ontvangt voor zijn werkzaamheden een vergoeding van reis- en verblijfkosten en een vergoeding voor bestede tijd volgens door het bestuur vast te stellen regelen.

• 5 Met als doel kennis te nemen van de wijze van uitvoering van de Verordening op de kwaliteitstoetsing kan een medewerker van de AFM een toetsing bijwonen, in het kader van het voorbereiden van de taak van de AFM onder de Wet toezicht accountantsorganisaties.

• 1 De onderzoeker voert de toetsing uit aan de hand van door het bestuur, op voorstel van het college, vastgestelde werkprogramma’s. De werkprogramma’s worden door het bestuur aan de leden van de Orde bekendgemaakt.

• 2 Welk werkprogramma wordt toegepast, wordt bepaald aan de hand van door het bestuur, op voorstel van het college, vastgestelde criteria. De criteria worden door het bestuur aan de leden van de Orde bekendgemaakt.

• 1 Het college selecteert jaarlijks de accountantskantoren die in aanmerking komen voor een toetsing aan de hand van door het bestuur, op voorstel van het college, vastgestelde selectiecriteria, met inachtneming van het bepaalde in artikel 10. De criteria worden door het bestuur aan de leden van de Orde bekendgemaakt.

• 2 Het college geeft het geselecteerde accountantskantoor te kennen dat het zal worden getoetst.

• 3 Het college geeft het accountantskantoor minimaal zes weken van tevoren te kennen wanneer toetsing zal plaatsvinden en wie als onderzoeker is aangewezen.

• 4 Indien geen medewerking aan de toetsing of de daaraan verbonden procedures wordt verleend zal een aanmaning tot medewerking door het college worden verstuurd. Indien binnen twee weken na verzending van de aanmaning geen medewerking wordt verleend, vindt de procedure van artikel 16 overeenkomstige toepassing.

• 1 Accountantskantoren die diensten verlenen aan organisaties van openbaar belang en/of beursgenoteerde ondernemingen worden eenmaal in de twee jaar aan toetsing onderworpen.

• 2 Accountantskantoren die controle-opdrachten uitvoeren en geen diensten verlenen aan organisaties van openbaar belang en/of beursgenoteerde ondernemingen worden eenmaal in de vier jaar aan toetsing onderworpen.

• 3 Accountantskantoren die geen controle-opdrachten uitvoeren en geen diensten verlenen aan organisaties van openbaar belang en/of beursgenoteerde ondernemingen worden eenmaal in de zes jaar aan toetsing onderworpen, met dien verstande dat deze termijn met twee jaar wordt ingekort indien het eindoordeel bij de laatst uitgevoerde (her)toetsing luidt als bedoeld in artikel 14 lid 3 onder b of c.

Jaarlijks stuurt het college alle accountantskantoren een vragenlijst teneinde inzicht in de specifieke situatie van deze kantoren te krijgen.

Deze vragenlijst dient uiterlijk binnen vier weken ingevuld te worden geretourneerd.

• 1 Het accountantskantoor stelt aan de onderzoeker alle gegevens ter beschikking, die deze nodig acht voor de vervulling van zijn werkzaamheden.

• 2 Indien zich over de wijze van uitvoering van de toetsing een meningsverschil voordoet tussen het accountantskantoor en de onderzoeker zal de onderzoeker de kwestie voorleggen aan het college, dat zo snel mogelijk een uitspraak doet. Indien het accountantskantoor dan wel de onderzoeker zich niet kan verenigen met deze uitspraak, kan binnen zes weken na de uitspraak van het college de meest gerede partij het bestuur vragen een definitieve beslissing te nemen.

• 1 De onderzoeker neemt ter afronding van de toetsing, op hoofdlijnen zijn bevindingen door met het accountantskantoor.

• 2 De onderzoeker stelt binnen een door het college te stellen termijn een conceptrapport op.

• 3 Het conceptrapport als bedoeld in het tweede lid omvat naast de bevindingen van de onderzoeker tevens een deugdelijk gemotiveerd voorstel voor een oordeel als bedoeld in artikel 14 lid 3.

• 4 In het geval het voorstel voor een oordeel van de onderzoeker luidt als omschreven in artikel 14 lid 3 onder b of c, zal de onderzoeker tevens een voorstel ten behoeve van het college doen, inhoudende aanbevelingen respectievelijk aanwijzingen voor het treffen van maatregelen ter verbetering.

• 5 De onderzoeker stuurt het conceptrapport naar het accountantskantoor.

• 6 Het accountantskantoor kan binnen twee weken schriftelijk commentaar op het conceptrapport zenden aan de onderzoeker.

• 7 Binnen drie weken na afloop van de in het vorige lid bedoelde termijn maakt de onderzoeker zijn rapport definitief, en zendt dit onverwijld toe aan het college en het accountantskantoor.

• 1 Het accountantskantoor kan binnen een door het college te stellen termijn schriftelijk commentaar op het definitieve rapport van de onderzoeker aan het college zenden.

• 2 Het college toetst het definitieve rapport en stelt naar aanleiding hiervan en het eventuele commentaar als bedoeld in het vorige lid een eindoordeel vast dat het binnen twee maanden na afloop van de in het eerste lid bedoelde termijn ter kennis brengt van het accountantskantoor.

• 3 Het eindoordeel kan als volgt luiden:

  • a.  het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing voldoet aan de in Nederland algemeen aanvaarde nonnen voor de beroepsuitoefening;

  • b.  het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing voldoet aan de in Nederland algemeen aanvaarde normen voor de beroepsuitoefening, maar is vatbaar voor verbetering;

  • c.  het interne stelsel van kwaliteitsbeheersing voldoet niet aan de in Nederland algemeen aanvaarde normen voor de beroepsuitoefening.

• 4 Indien het eindoordeel luidt als omschreven onder b of c van het vorige lid gaat het eindoordeel vergezeld van aanbevelingen respectievelijk aanwijzingen voor het treffen van maatregelen ter verbetering.

• 1 In het geval dat het eindoordeel luidt als omschreven in artikel 14 lid 3 onder c, dient het accountantskantoor binnen een door het college te stellen termijn een verbeterplan bij het college in, dat gebaseerd is op de bij het eindoordeel gegeven aanwijzingen.

• 2 Het in het eerste lid bedoelde verbeterplan dient te worden goedgekeurd door een daartoe door het college geaccrediteerde registeraccountant of organisatie.

• 3 Na afloop van de in het eerste lid bedoelde termijn vindt er een gesprek plaats tussen het college en het accountantskantoor over het door het accountantskantoor ingediende verbeterplan.

• 4 In het in het vorige lid bedoelde gesprek worden bindende afspraken gemaakt teneinde het stelsel van kwaliteitsbeheersing van het accountantskantoor binnen een bepaalde termijn aan de normen als bedoeld in artikel 2 te laten voldoen.

• 5 De in het vorige lid bedoelde afspraken worden door het college op schrift gesteld en ter ondertekening aan het accountantskantoor gezonden.

• 6 Het college zal na afloop van de in vierde lid bedoelde termijn een hertoetsing laten uitvoeren bij het accountantskantoor.

• 7 De hertoetsing geschiedt door tenminste twee onderzoekers, waarvan ten minste één onderzoeker een ander is dan degene, die de eerste toetsing heeft uitgevoerd. Artikel 7, lid 3, artikel 13 en artikel 14 zijn op de aanwijzing van de onderzoekers, respectievelijk op de procedure van de toetsing, van overeenkomstige toepassing.

• 1 Indien het eindoordeel van de hertoetsing luidt als omschreven in artikel 14 lid 3 onder c stelt het college het bestuur daarvan in kennis.

• 2 De in het vorige lid bedoelde in kennisstelling wordt begeleid van een deugdelijk gemotiveerd voorstel om een tuchtrechtelijke procedure tegen de verantwoordelijke accountant(s) aanhangig te maken, onder overhandiging door het toetsingsdossier.

• 3 Het bestuur zal naar aanleiding van de omstandigheid als bedoeld in het eerste en tweede lid een tuchtrechtelijke procedure tegen de verantwoordelijke accountants) aanhangig maken, tenzij de redelijkheid of gewichtige redenen zich daartegen verzetten.

• 1 Het college kan besluiten het eind oordeel als bedoeld in artikel 14 lid 2 of het toetsingsdossier aan derden beschikbaar te stellen ten behoeve van de door deze derden uit te voeren beoordeling van de beroepsuitoefening door accountantskantoren) die hieraan verplicht zijn onderworpen.

• 2 Aan de terbeschikkingstelling als bedoeld in het eerste lid kunnen voorwaarden worden verbonden.

• 3 Het getoetste accountantskantoor alsmede de individuele accountant is niet gerechtigd enige informatie met betrekking tot de toetsing, in enige vorm of op enige wijze, aan derden kenbaar te maken.

• 4 Het in het vorige lid bepaalde is niet van toepassing indien informatieverstrekking aan derden noodzakelijk is voor de uitvoering van de aanbevelingen en aanwijzingen van het college.

• 1 Het college kan op verzoek van een koepel- of beroepsorganisatie het door deze organisatie ingestelde systeem van kwaliteitsborging accrediteren.

• 2 Accreditatie houdt in dat de accountantskantoren, die lid zijn van de koepelorganisatie of waarvan de meerderheid van de maatschapsleden, vennoten, partners of hoe ook genaamd, lid is van de beroepsorganisatie, zijn vrijgesteld van toetsing door het college.

• 3 Accountantskantoren die zijn onderworpen aan een systeem van kwaliteitsborging waarvoor een verzoek als bedoeld in lid 1 is ingediend, zijn gedurende de periode waarin het college op het verzoek nog geen beslissing heeft genomen, vrijgesteld van toetsing door het college.

• 4 Ten behoeve van de accreditatie toetst het college de opzet en werking van het systeem van kwaliteitsborging.

• 5 De accreditatie wordt verleend voor de duur van maximaal drie jaar. Verlenging voor telkens dezelfde termijn is mogelijk, indien en zolang als aan de door net college gestelde voorwaarden wordt voldaan.

• 6 Het college kan te allen tijde de accreditatie intrekken.

• 7 Het college zal aan de accreditatie voorwaarden verbinden.

• 8 Het college kan te allen tijde de gestelde voorwaarden aanvullen of wijzigen indien het dit nodig acht voor het voortduren van de accreditatie.

• 9 De koepel- of beroepsorganisatie doet onverwijld mededeling aan het college van wijzigingen in het geaccrediteerde systeem van kwaliteitsborging van de koepel- of beroepsorganisatie.

• 10 Het college bericht de koepel- of beroepsorganisatie binnen een door het college te stellen termijn welke gevolgen de wijzigingen hebben voor de accreditatie.

• 1 Indien het eindoordeel naar aanleiding van een hertoetsing van een accountantskantoor door een koepel of beroepsorganisatie met een geaccrediteerd systeem van kwaliteitsborging de strekking heeft als omschreven in artikel 14 lid 3 onder c, is deze koepel- of beroepsorganisatie gehouden het toetsingsdossier, opgesteld naar aanleiding van de hertoetsing, binnen twee weken na de vaststelling van het eindoordeel aan het college te zenden.

• 2 Het college voert een toetsing uit op het van de koepel- of beroepsorganisatie ingevolge het eerste lid ontvangen toetsingsdossier. Ingeval het college oordeelt dat de koepel- of beroepsorganisatie in redelijkheid tot haar eindoordeel heeft kunnen komen vindt artikel 16 overeenkomstige toepassing.

• 1 Het college kan naar aanleiding van een daartoe door een accountantskantoor schriftelijk ingediend, gemotiveerd, verzoek besluiten tijdelijk vrijstelling van toetsing te verlenen.

• 2 Tijdelijke vrijstelling kan slechts worden verleend op grond van bijzondere omstandigheden.

• 3 Tijdelijke vrijstelling kan slechts worden verleend voor de duur van maximaal één jaar met de mogelijkheid tot verlenging.

• 4 Een verzoek als bedoeld in het eerste lid, moet worden gedaan binnen vier weken na ontvangst van de mededeling als bedoeld in artikel 9, lid 2, dat het accountantskantoor is geselecteerd voor toetsing.

• 1 Het college kan op verzoek van een accountantskantoor besluiten de toetsing te doen uitvoeren door onderzoekers van een door het accountantskantoor in zijn verzoek genoemd ander accountantskantoor, in plaats van door onderzoekers, aangewezen door het college conform artikel 7.

• 2 Een verzoek als bedoeld in het eerste lid, dient te worden gedaan binnen vier weken na de mededeling als bedoeld in artikel 9, lid 2, dat het accountantskantoor is geselecteerd voor toetsing.

• 3 Het college zal aan zijn besluit voorwaarden verbinden.

• 4 De toetsing als bedoeld in het eerste lid wordt uitgevoerd aan de hand van een door het college goedgekeurd werkprogramma.

• 5 Het college stelt nadere criteria vast waaraan alle bij de uitvoering van de toetsing betrokken personen dienen te voldoen.

• 6 Indien de toetsing niet volgens de voorwaarden wordt of is uitgevoerd of in geval van andere gewichtige redenen kan het college besluiten tot eigen toetsing over te gaan.

• 7 Het accountantskantoor, dat de toetsing uitvoert, is gehouden het toetsingsdossier, opgesteld naar aanleiding van de toetsing, binnen zes weken na de toetsing aan het college te zenden.

• 8 Het college toetst het van het toetsende accountantskantoor ontvangen toetsingsdossier.

• 9 Indien een hertoetsing volgens artikel 15, lid 6, noodzakelijk is, kan het college besluiten die hertoetsing door onderzoekers van hetzelfde accountantskantoor te doen uitvoeren, mits dit niet dezelfde personen zijn die de eerste toetsing hebben uitgevoerd.

  Ingeval het oordeel na een hertoetsing de strekking heeft als omschreven in artikel 14 lid 3 onder c vindt artikel 16 overeenkomstige toepassing.

• 1 Jaarlijks brengt het college aan het bestuur een verslag uit omtrent zijn werkzaamheden, waaronder een geanonimiseerd overzicht van de eindoordelen naar aanleiding van de in het afgelopen jaar gehouden toetsingen, opgesteld volgens de indeling van artikel 10.

• 2 Jaarlijks brengt het bestuur, na het in het eerste lid bedoelde verslag te hebben ontvangen, een geanonimiseerd verslag uit aan de leden van de Orde over de werkzaamheden van het college en de uitkomsten van de toetsingen.

• 1 Voor de registeraccountant die betrokken is bij de uitvoering van deze verordening en daarbij kennis neemt van feiten of omstandigheden waarvan hij het vertrouwelijke karakter kent of redelijkerwijs moet vermoeden, geldt buiten de gevallen voorzien in deze verordening een geheimhoudingsplicht terzake van die gegevens. Van vertrouwelijke gegevens in het kader van de toetsing verkregen, kan geen verder en ander gebruik worden gemaakt dan bij of krachtens deze verordening is vereist.

• 2 De registeraccountant draagt er zorg voor dat voor of met hem werkzame personen zijn onderworpen aan de in het eerste lid omschreven geheimhouding.

• 3 De registeraccountant is ter zake van de voldoening aan de in deze verordening opgenomen verplichtingen tegenover het college en de onderzoeker(s) ontheven van de plicht tot geheimhouding als bedoeld in artikel A-100.4, onderdeel d, en hoofdstuk A-140 van de Verordening gedragscode.

De kosten van de toetsing door het college zijn volgens door het bestuur, op voorstel van het college, vast te stellen tarieven voor rekening van het betrokken accountantskantoor. De tarieven worden door het bestuur aan de leden van de Orde bekendgemaakt.

• 1 De Verordening op de collegiale toetsing van 12 december 1996 wordt ingetrokken met dien verstande dat zij van toepassing blijft op aanhangige toetsingen.

• 2 Besluiten genomen op basis van de Verordening op de collegiale toetsing van 12 december 1996 blijven van kracht voorzover overeenkomstige bevoegdheid bij of krachtens deze verordening is gegeven.

Het bestuur is bevoegd om nadere voorschriften vast te stellen terzake van de bij deze verordening geregelde onderwerpen.

• 1 De verordening treedt in werking op 1 januari 2003.

• 2 Deze verordening kan worden aangehaald als: Verordening op de kwaliteitstoetsing.