Functionele valuta, vragen en antwoorden over de Regeling functionele valuta van 21 augustus 1997, nr. WDB97/348

Kunnen ook open commanditaire vennootschappen en fondsen voor gemene rekening gebruik maken van een functionele valuta?

Artikel 2, eerste lid, van de RFV eist voor toepassing van een functionele valuta dat de jaarrekening van de belastingplichtige op de voet van artikel 362, zevende lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek wordt opgesteld in die andere valuta. Strikt genomen beperkt dit de toepassing van de functionele valuta tot Nederlandse rechtspersonen. Ik meen echter dat er geen reden is voor een dergelijke beperkte werking.

Ik keur daarom goed dat een functionele valuta in beginsel kan worden toegepast door alle vennootschapsbelastingplichtigen. Hierbij stel ik als voorwaarde dat de jaarrekening wordt opgemaakt in de functionele valuta en dat wordt voldaan aan de eis die artikel 362, zevende lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek stelt, namelijk dat de werkzaamheid van het lichaam of de internationale vertakking van zijn groep het gebruik rechtvaardigt.

Het besluit van 19 december 2001, nr. CPP2001/1562M (V-N 2002/2.3.3) bevat een goedkeuring voor belastingplichtigen met een vaste inrichting in een buitenland dat een met de RFV vergelijkbare regeling kent. Goedgekeurd wordt dat voor de voorkoming van dubbele belasting de winst van de vaste inrichting wordt berekend op basis van de aldaar gehanteerde functionele valuta. Geldt deze goedkeuring ook als in dat buitenland een andere functionele valuta wordt gehanteerd dan in Nederland?

De aangehaalde goedkeuring geeft uitvoering aan een toezegging die ik deed bij de totstandkoming van de wettelijke regeling. Ik heb destijds uitdrukkelijk opgemerkt dat deze toezegging geldt voor die gevallen waarin de buitenlandse en de Nederlandse functionele valuta dezelfde zijn (zie onder andere Eerste Kamer, vergaderjaar 1996-1997, 24 696, nr. 52B, blz.3). De bedoelde goedkeuring geldt dan ook niet indien in het desbetreffende buitenland een afwijkende functionele valuta wordt gehanteerd.

Een vennootschap heeft als boekjaar het kalenderjaar. Haar aandeelhouders nemen op 1 oktober van jaar 1 de beslissing tot liquidatie van de vennootschap. De vereffening wordt voltooid op 1 juli van jaar 2. Welke koers moet worden gehanteerd voor de omrekening van het belastbare bedrag over jaar 1 en jaar 2? Dient de gemiddelde koers van het gehele boekjaar te worden genomen of de gemiddelde koers tot het moment van (het) liquidatie(besluit)?

Op grond van artikel 4 RFV wordt de verschuldigde vennootschapsbelasting berekend in euro’s. Hiertoe wordt het belastbare bedrag omgerekend van functionele valuta naar euro’s tegen de gemiddelde koers van het desbetreffende jaar. Onder jaar moet worden verstaan het boekjaar, in dit geval het kalenderjaar. Dit betekent dat over jaar 1 de gemiddelde koers van het gehele kalenderjaar moet worden genomen. Het besluit tot liquidatie doet het boekjaar immers niet eindigen. Artikel 19, zesde lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek bepaalt dat de vennootschap ophoudt te bestaan op het tijdstip waarop de vereffening eindigt. Op dat tijdstip eindigt ook haar laatste boekjaar. Over jaar 2 dient daarom de gemiddelde koers vanaf 1 januari tot het moment van voltooiing van de vereffening genomen te worden.

X BV oefent haar onderneming uit met behulp van een vaste inrichting in buitenland Y. Voor de met deze vaste inrichting behaalde winst (hierna buitenlandse winst) bestaat recht op een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting op voet van het Besluit ter voorkoming van dubbele belasting 2001 (hierna: Bvdb). X BV hanteert een functionele valuta bij haar fiscale winstberekening.

Moet een eventueel op grond van artikel 34 (doorschuifregeling) of artikel 35 (inhaalregeling) van het Bvdb in het volgende jaar in aanmerking te nemen bedrag worden vastgesteld in de functionele valuta, of moet eerst worden omgerekend naar euro’s?

In mijn besluit van 19 december 2001, nr. CPP2001/1562M (V-N 2002/2.3.3) heb ik in onderdeel 6.a het standpunt ingenomen dat bij het berekenen van de voorkoming van dubbele belasting ten aanzien van winst uit een buitenlandse vaste inrichting de voorkomingsbreuk in functionele valuta moet worden berekend. In het verlengde daarvan merk ik het volgende op. De doorschuif- en inhaalregeling in het Bvdb verwijzen naar de winst als bedoeld in de Wet op de vennootschapsbelasting 1969. Volgens de regeling van artikel 7 van deze wet wordt het belastbare bedrag – en daarmee ook de daaraan voorafgaande vaststelling van winst en belastbare winst – uitgedrukt in de functionele valuta. Daaruit volgt dat niet alleen de voorkomingsbreuk zelf, maar ook de in de doorschuif- en inhaalregeling genoemde buitenlandse winst uitgedrukt moet worden in functionele valuta.

Slechts voor de berekening van de verschuldigde belasting over de generale winst – voor aftrek ter voorkoming van dubbele belasting – vindt omrekening van het belastbare bedrag van functionele valuta naar euro’s plaats.