Beleidsregels preventief toezicht op vennootschappen 2005

Ter verkrijging van de verklaring van de Minister van Justitie dat hem van geen bezwaren is gebleken, moeten aan hem door de aanvrager alle inlichtingen worden verschaft die noodzakelijk zijn voor het beoordelen van de aanvraag voor de oprichting van de vennootschap (artikel 68 lid 1 en 179 lid 1 van Boek 2 BW).

De verklaring mag alleen worden geweigerd indien er, gelet op de voornemens of de antecedenten van personen die het beleid van de vennootschap zullen (mede) bepalen, gevaar bestaat dat de vennootschap zal worden gebruikt voor ongeoorloofde doeleinden of dat haar werkzaamheid zal leiden tot benadeling van haar schuldeisers (artikel 68 lid 2 en artikel 179 lid 2 van Boek 2 BW). Bij gerede twijfel aan de morele of financiële betrouwbaarheid of integriteit van de bij de vennootschap betrokken personen die het beleid (mede)bepalen kan worden aangenomen dat het voornoemde gevaar bestaat. Indien gerede twijfel bestaat aan de morele of financiële betrouwbaarheid of integriteit van de bij de vennootschap betrokken (mede) beleidsbepalende personen, wordt de aanvraag voor de verklaring van geen bezwaar voor de oprichting van een vennootschap in onderzoek genomen.

In ieder geval wordt een aanvraag in onderzoek genomen indien de aanvrager, of de beleidsbepalende persoon van de vennootschap, in de hieronder vermelde periode een financieel-economisch antecedent heeft en /of betrokken is geweest bij een faillissement (of een surseance van betaling) in de hieronder vermelde periode.

De beoordeling van de betrouwbaarheid en de integriteit vindt plaats aan de hand van een onderzoek naar de voornemens en naar de criminele en financiële antecedenten van de bij de vennootschap betrokken (mede) beleidsbepalende personen. De Minister van Justitie heeft met betrekking tot die afweging een eigen bestuursrechtelijke verantwoordelijkheid.

De voornemens (subjectieve bedoelingen) van oprichters kunnen onder meer blijken uit de aanvraag zelf en uit de feitelijke gedragingen van de bij de oprichting betrokken (mede) beleidsbepalende personen of uit het persoonlijke en zakelijke relatienetwerk. Ook constructies rondom de op te richten vennootschap kunnen een rol spelen bij de vraag of hieruit gerede twijfel aan de (morele en financiële) betrouwbaarheid of integriteit van de (mede) beleidsbepalende persoon kan worden afgeleid. Niet een crimineel of financieel antecedent van de aanvrager is dan de reden de verklaring van geen bezwaar te weigeren, maar het op grond van voornemens bestaan van gevaar dat de vennootschap zal worden gebruikt voor ongeoorloofde doeleinden.

Een verklaring van geen bezwaar kan worden geweigerd indien de betrokken (mede) beleidsbepalende persoon voor de dagtekening van de aanvraag, dan wel na die datum doch voor de beslissing op de aanvraag:

• 1. is veroordeeld ter zake van misdrijven en overtredingen, die verband houden met het doel en/of de activiteiten van de op te richten vennootschap;

• 2. een vrijwillige betaling als bedoeld in artikel 74 van het Wetboek van Strafrecht heeft gedaan ter zake van misdrijven en overtredingen, die verband houden met het doel en/of de activiteiten van de op te richten vennootschap; of

• 3. op grond van andere feiten en omstandigheden redenen geeft om aan te nemen dat er gevaar bestaat dat de vennootschap zal worden gebruikt voor ongeoorloofde doeleinden en /of benadeling van schuldeisers.

Ad 1.

In geval van een veroordeling als bedoeld onder 1 wordt aangenomen dat hieruit gerede twijfel aan de betrouwbaarheid of integriteit van de bij de vennootschap betrokken (mede) beleidsbepalende personen voortvloeit, die tot weigering van een verklaring van geen bezwaar kan leiden. In de afweging wordt rekening gehouden met de aard van het strafbare feit, met de hoogte van de opgelegde straf, met de datum waarop het feit is gepleegd en de datum waarop betrokkene is veroordeeld.

Ad 2.

In geval van een transactie, als bedoeld onder 2, wordt aangenomen dat hieruit gerede twijfel aan de betrouwbaarheid of integriteit van de bij de vennootschap betrokken (mede) beleidsbepalende personen voortvloeit, die tot weigering van een verklaring van geen bezwaar kan leiden. In de afweging wordt rekening gehouden met de hoogte van de transactie, met de omstandigheden waaronder het vermeende strafbare feit is gepleegd en met de datum waarop het vermeende strafbare feit is gepleegd en de datum waarop de transactie heeft plaatsgevonden.

Ad 3.

Onder feiten en omstandigheden zoals bedoeld onder 3 wordt onder andere begrepen feiten en omstandigheden die ten grondslag liggen aan een dagvaarding, kennisgeving van (niet) verdere vervolging en sepot. Bij de beoordeling van de betrouwbaarheid of integriteit van de bij de vennootschap betrokken personen die het beleid (mede)bepalen, worden onder andere de volgende aspecten meegewogen: de aard en de ernst van het strafbare feit waarvan iemand werd of wordt verdacht, de omstandigheden rond het strafbare feit en de datum waarop het feit is of zou zijn gepleegd.

Termijn bij criminele antecedenten

De aanvrager/betrokken (mede) beleidsbepalende persoon mag niet binnen de laatste acht jaren bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak zijn veroordeeld ter zake van misdrijven of overtredingen die verband houden met het doel en/of de activiteiten van de op te richten vennootschappen.

In de situatie waarin hoger beroep of cassatie is ingesteld wordt de datum van de uitspraak in eerste aanleg als uitgangspunt genomen. Ook mag de aanvrager/(mede) beleidsbepalende persoon niet binnen de laatste acht jaren in het buitenland bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak zijn veroordeeld wegens overtreding van een aldaar geldende strafbepaling, welke vergelijkbaar is met een van de hiervoor bedoelde misdrijven of overtredingen. De periode van acht jaar geldt als uitgangspunt.

Ook ten aanzien van transacties en de andere feiten en omstandigheden, zoals bedoeld onder 3, wordt een termijn van acht jaar gehanteerd.

Een verklaring van geen bezwaar kan worden geweigerd indien voor de dagtekening van de aanvraag, dan wel na die datum doch voor de beslissing op de aanvraag;

• 1. de betrokken (mede) beleidsbepalende persoon bij rechterlijke uitspraak in staat van faillissement is verklaard, of hem (voorlopige) surseance van betaling is verleend, dan wel op hem een schuldsaneringsregeling van toepassing is verklaard, dan wel de betrokken (mede) beleidsbepalende persoon bij een faillissement of surseance van betaling van een rechtspersoon betrokken is geweest;

• 2. de betrokken (mede) beleidsbepalende persoon een betalingsachterstand bij de belastingdienst of bij de Uitvoeringsinstelling Werknemersverzekering heeft, welke (in totaal) de hoogte van het eigen vermogen minus het geplaatste kapitaal van de op te richten vennootschap overschrijdt;

• 3. sprake is van inbreng van een verlieslijdende onderneming in de op te richten vennootschap, die een negatief eigen vermogen heeft en/of zowel in het afgelopen boekjaar als in het voorlaatste boekjaar verlies heeft geleden;

• 4. de betrokken (mede) beleidsbepalende persoon op grond van andere feiten en omstandigheden van financiële of economische aard reden geeft om aan te nemen dat de werkzaamheid van de vennootschap zal leiden tot benadeling van haar schuldeisers.

Termijn bij financiële antecedenten

Ten aanzien van de gevallen genoemd onder punt 1 geldt dat de aanvrager/ betrokken (mede) beleidsbepalende persoon niet binnen de laatste acht jaren bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak in staat van faillissement mag zijn verklaard, dat hem surseance van betaling is verleend, dan wel op hem een schuldsaneringsregeling van toepassing is verklaard, dan wel dat hij bij een faillissement of surseance van betaling van een rechtspersoon betrokken is geweest. Ook mag de aanvrager/(mede) beleidsbepalende persoon niet binnen de laatste acht jaren in het buitenland bij onherroepelijk geworden rechterlijke uitspraak in staat van faillissement zijn verklaard.

Een (mede) beleidsbepalende persoon die zich meer dan een jaar voorafgaand aan de datum van het faillissement c.q. surseance van betaling uit de rechtspersoon heeft teruggetrokken is geen onderwerp van nader onderzoek.

In de gevallen, hierboven onder 2 en 3 genoemd, gaat het in het bijzonder om recente situaties, die zich ten tijde van de voorgenomen oprichting van de vennootschap voordoen.