Inkomstenbelasting, duurzaam gescheiden leven

Volgens vaste jurisprudentie is sprake van duurzaam gescheiden leven indien beide echtgenoten na verbreking van de echtelijke samenleving ieder een afzonderlijk leven leiden en deze toestand door beiden als bestendig is bedoeld. Ook is sprake van duurzaam gescheiden leven indien één van de echtgenoten deze situatie wenst.

De Hoge Raad heeft in het arrest van 10 februari 1960, BNB 1960/77, verder bepaald dat eveneens sprake is van duurzaam gescheiden leven indien ‘de echtelijke samenleving is verbroken doordat een door geen van beide echtgenoten gewilde toestand is ingetreden, welke voor de voortzetting van de echtelijke samenleving een daadwerkelijk beletsel vormt, terwijl redelijkerwijze niet valt te verwachten, dat in die toestand binnen afzienbare tijd een wijziging zal komen, welke de mogelijkheid tot hervatting van de echtelijke samenleving zou openen.’

In de situatie dat één van de echtgenoten in verband met ziekte en/of invaliditeit elders wordt verpleegd blijkt het in de uitvoeringspraktijk enerzijds moeilijk vast te stellen of de echtgenoten niet toch (gedeeltelijk) een gezamenlijke huishouding voeren. Daarnaast blijkt dat de betrokkenen er emotioneel problemen mee hebben als zij door de Belastingdienst als duurzaam gescheiden worden aangemerkt, terwijl zij zelf hun situatie niet zo ervaren.

Gelet op het vorenstaande acht ik een actief onderzoek van de Belastingdienst naar de vraag of gehuwden duurzaam gescheiden leven niet wenselijk in de situatie dat de echtelijke samenleving door ziekte en/of invaliditeit van één of beide echtgenoten min of meer duurzaam is verbroken. In zulke situaties kan ervan worden uitgegaan dat geen sprake is van duurzaam gescheiden leven, tenzij de betrokkenen zelf hebben laten blijken dat dit wél het geval is. Dit laatste kan onder andere het geval zijn indien de echtgenoten zich bij een andere overheidsinstantie (bijvoorbeeld de Sociale verzekeringsbank) bekend maken als duurzaam gescheiden levend. In dat geval geldt dit ook voor de Belastingdienst.

Dit beleid wordt uitsluitend gevolgd als de betrokkenen een bestendige gedragslijn volgen. Dit wil zeggen dat op de gemaakte keuze niet meer kan worden teruggekomen.

Dit besluit geldt zowel bij de uitvoering van de fiscale wetten door de Belastingdienst als bij de uitvoering van de Algemene wet inkomensafhankelijke regelingen door de Belastingdienst/Toeslagen. Ik merk daarbij op dat voor de huurtoeslag de echtgenoot uitsluitend als partner wordt aangemerkt als deze in de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens op het adres van de huurder staat ingeschreven.

Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 2006.

Het besluit van 20 december 2000, nr. CPP2000/3039M is met ingang van die datum ingetrokken.