Gevolgen van de non-discriminatiebepalingen (België, Suriname, Nederlandse Antillen [...] (Duitsland) voor de Wet inkomstenbelasting 2001

Voor natuurlijke personen zijn in artikel 26, tweede paragraaf, van het belastingverdrag tussen Nederland en België van 5 juni 2001, artikel 25, tweede lid, van het belastingverdrag tussen Nederland en Suriname van 25 november 1975 en artikel 39 van de Belastingregeling voor het Koninkrijk van 28 oktober 1964 specifieke non-discriminatiebepalingen opgenomen. Deze non-discriminatiebepalingen komen er wat de Nederlandse belastingheffing betreft op neer dat inwoners van België, Suriname, Nederlandse Antillen en Aruba recht hebben op dezelfde persoonlijke aftrekken, tegemoetkomingen en verminderingen uit hoofde van burgerlijke staat of samenstelling van het gezin als inwoners van Nederland. In artikel 1 van het aanvullend protocol van 13 maart 1980 (grensarbeidersprotocol) (Trb.1980, 61) van het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland van 16 juni 1959 is ter bevordering van het vrije verkeer van werknemers een bepaling opgenomen op grond waarvan Nederland bepaalde tegemoetkomingen dient te verlenen aan inwoners van Duitsland wier gehele inkomen of indien deze persoon gehuwd is het gehele inkomen van beide echtgenoten, voor ten minste 90% ter belastingheffing is toegewezen aan Nederland. In het besluit van 25 augustus 2003, nr. CPP2003/1251M zijn de gevolgen van deze non-discriminatiebepalingen en het grensarbeidersprotocol voor de Wet IB 2001 geschetst. In verband met een aantal per 1 januari 2006 ingevoerde wijzigingen in de Wet IB 2001 wordt het besluit van 25 augustus 2003 door middel van het onderhavige besluit geactualiseerd. De wijzigingen per die datum zijn: de invoering van de ouderschapsverlof- en de levensloopverlofkorting, het vervallen van de aanvullende kinderkorting, het verwijderen van de uitgaven voor inkomensvoorzieningen uit – en het toevoegen van de negatieve persoonsgebonden aftrek aan artikel 7.2, tweede lid, van de Wet IB 2001. Tevens is rekening gehouden met de per 1 januari 2005 vervallen uitgaven voor kinderopvang en de per diezelfde datum gewijzigde kring van personen waarvoor aanspraak kan worden gemaakt op weekenduitgaven voor gehandicapten.

Voor inwoners van België en Duitsland zijn in onderdeel 2, respectievelijk onderdeel 3 specifieke bepalingen opgenomen. Voor inwoners van Suriname, Aruba en de Nederlandse Antillen zijn alleen de onderdelen 4 en volgende van belang.

Artikel 26, tweede paragraaf, van het belastingverdrag tussen Nederland en België van 5 juni 2001, inclusief onderdeel 26 van het bijbehorend Protocol, voorziet in het pro rata parte verlenen van persoonlijke aftrekken, tegemoetkomingen en verminderingen uit hoofde van burgerlijke staat of samenstelling van het gezin. Deze worden alleen verleend aan de inwoner van België die inkomsten geniet die ingevolge de bepalingen van hoofdstuk III van het verdrag ter heffing aan Nederland zijn toegewezen. Bepalend daarbij is de mate waarin de voordelen en inkomsten die ter heffing aan Nederland zijn toegewezen deel uitmaken van het wereldinkomen.

Heffingskortingen, heffingvrij vermogen en persoonsgebonden aftrekposten dienen voor een inwoner van België aldus pro rata parte te worden berekend. Voor wat betreft heffingskortingen (voor de inkomstenbelasting) keur ik om uitvoeringsredenen het volgende goed.

Goedkeuring

Ik keur goed dat heffingskortingen (voor de inkomstenbelasting) niet pro rata parte, maar volledig kunnen worden verleend indien recht bestaat op de desbetreffende heffingskortingen (zie onderdeel heffingskortingen in dit besluit).

Het heffingvrij vermogen en de persoonsgebonden aftrekposten moeten wel pro rata parte worden berekend. Voor deze berekening dient te worden uitgegaan van de volgende breuk:

teller/noemer × persoonsgebonden aftrekpost of teller/noemer × heffingvrij vermogen.

Teller = inkomen ingevolge artikel 7.1 van de Wet IB 2001 in zoverre dat aan Nederland als bronland ter heffing is toegewezen, verminderd met de negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de negatieve persoonsgebonden aftrek.

Noemer = verzamelinkomen ingevolge artikel 2.18 van de Wet IB 2001 verminderd met de negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de negatieve persoongebonden aftrek en vermeerderd met de uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de persoonsgebonden aftrek, zoals berekend indien de inwoner van België inwoner van Nederland zou zijn geweest. In het kader van deze berekening wordt bij het belastbare inkomen uit sparen en beleggen afgezien van het in mindering brengen van het heffingvrije vermogen. Dit in verband met een consistente vergelijking tussen teller en noemer. In de toelichting op de aangifte inkomstenbelasting voor buitenlandse belastingplichtigen (C-aangifte) is voor de berekening van de pro rata parteregeling een rekenhulp opgenomen.

Van de Belgische autoriteiten heb ik vernomen dat zij op vergelijkbare wijze invulling geven aan de pro rata parte-berekening.

Voor de berekening van het 90%-vereiste in het grensarbeidersprotocol wordt verwezen naar bovenvermelde breuk met betrekking tot inwoners van België. In de toelichting op de aangifte inkomstenbelasting voor buitenlandse belastingplichtigen (C-aangifte) is voor de berekening van het 90%-vereiste een rekenhulp opgenomen. Voor het verlenen van de tegemoetkomingen moet volgens het grensarbeidersprotocol sprake zijn van inkomsten uit niet-zelfstandige arbeid (artikel 10 van het belastingverdrag tussen Nederland en Duitsland), overheidsbeloningen (artikel 11) of pensioenen en socialezekerheidsuitkeringen (artikel 12) waarover Nederland het heffingsrecht heeft. De in het grensarbeidersprotocol opgesomde tegemoetkomingen betreffen:

• a. tegemoetkomingen uit hoofde van een huwelijk, het aantal kinderen en de leeftijd;

• b. tegemoetkomingen ter zake van betalingen ter voorziening in het levensonderhoud van de gewezen of duurzaam gescheiden levende echtgenoot c.q. echtgenote;

• c. tegemoetkomingen in verband met buitengewone lasten ter zake van bevalling, ziekte, invaliditeit en overlijden;

• d. tegemoetkomingen ter zake van een opleiding of studie voor een beroep van de natuurlijke persoon en diens echtgenoot c.q. echtgenote.

In artikel 1 van het grensarbeidersprotocol wordt uitsluitend gesproken over gehuwden. Door te kiezen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtigen kunnen in Duitsland samenwonende ongehuwden, die op grond van artikel 1.2 van de Wet IB 2001 kwalificeren als partner, eveneens in aanmerking komen voor de tegemoetkomingen voor gehuwden.

In artikel 2.5 van de Wet IB 2001 is voor inwoners van andere lidstaten van de Europese Unie en voor inwoners van landen waarmee Nederland een regeling ter voorkoming van dubbele belasting heeft gesloten die voorziet in de uitwisseling van inlichtingen, de mogelijkheid opgenomen om te kiezen voor toepassing van de regels voor binnenlandse belastingplichtigen. Deze keuzeregeling staat niet in de weg aan het toepassen van de desbetreffende non-discriminatiebepalingen en het grensarbeidersprotocol. Dat betekent dat inwoners van België, Suriname, Nederlandse Antillen, Aruba en Duitsland die niet kiezen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige zich kunnen beroepen op voornoemde non-discriminatiebepalingen en grensarbeidersprotocol.

Hieronder wordt een overzicht gegeven van de gevolgen van de non-discriminatiebepalingen en het grensarbeidersprotocol voor de Wet IB 2001 in gevallen waarin niet wordt gekozen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige. Apart vermeld zijn de gevolgen in zoverre deze voor de toepassing van het grensarbeidersprotocol afwijken van de non-discriminatiebepalingen. De gevolgen hebben betrekking op de toepassing van heffingskortingen, heffingvrij vermogen, persoonsgebonden aftrekposten en toerekening van inkomensbestanddelen.

Voor het toepassen van de heffingskortingen, het heffingvrij vermogen en de persoonsgebonden aftrekposten worden dezelfde voorwaarden gesteld als voor binnenlandse belastingplichtigen. Bij de berekening van het verzamelinkomen dat wordt gebruikt als toetsinkomen voor bepaalde heffingskortingen en de buitengewone uitgaven, wordt derhalve uitgegaan van de wereldwijd verdiende inkomsten. Indien de belastingplichtige op grond van artikel 1.2 van de Wet IB 2001 kan kwalificeren als partner, wordt het gezamenlijke verzamelinkomen van de belastingplichtige en zijn partner als toetsinkomen in aanmerking genomen, zonder dat wordt gekozen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige. Het grensarbeidersprotocol is beperkt tot gehuwden, zodat de toets van het gezamenlijke verzamelinkomen in deze situatie eveneens beperkt is tot gehuwden.

De volgende besluiten zijn ingetrokken met ingang van de inwerkingtreding van dit besluit: CPP2003/1251M.

Dit besluit treedt in werking met ingang van de tweede dag na dagtekening van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2006.