Hygiënebesluit leghennenbedrijven (PPE) 2007

Als de uitslag van het verificatie onderzoek een besmetting met Salmonelle enteritidis en/of Samonella typhimurium bij een koppel bevestigt, geeft GD dit onmiddellijk door aan de pluimveehouder en het Productschap. De voorzitter van het Productschap gelast de ondernemer vervolgens de consumptie-eieren van het betrokken koppel te laten verwerken (d.w.z. afzetten naar de eiproductenindustrie of een andere effectieve behandeling laten ondergaan) of te vernietigen. De ondernemer is verder verplicht om afschriften van zijn afleverbonnen van de eieren van het betreffende koppel aan het Productschap te sturen.

Nadat een besmet koppel is afgevoerd uit de stal, dient de ondernemer de in artikel 8 van de Verordening Hygiënevoorschriften Pluimveehouderij (PPE) 2007 omschreven hygiënemaatregelen te nemen. De ondernemer mag pas een nieuw koppel in de stal plaatsen als uit onderzoek zoals bedoeld in artikel 8, lid 7 van deze verordening (het zgn. swabonderzoek) is gebleken dat er geen Se of St in de stal meer wordt aangetoond. Plaatsing van een nieuw koppel in de stal dient binnen 5 werkdagen door de ondernemer aan het Productschap en GD te worden gemeld.

Eieren afkomstig van een met Se of St besmet koppel leghennen worden beschouwd als klasse B eieren. Deze eieren moeten op het bedrijf van de ondernemer worden gemerkt volgens Verordening (EG) 557/2007. Hierbij kan gekozen worden uit 2 opties:

• 1. Een letter "B" met een hoogte van ten minste 5mm met daar om heen een cirkel met een diameter van ten minste 12mm;

• 2. Een goed zichtbare gekleurde punt met een diameter van ten minste 5mm.

Daarnaast mogen de eieren voorzien worden van de producentencode.

Voor de monstername zijn de volgende benodigdheden noodzakelijk:

• 1. steriele monsterpotten of plastic zakken;

• 2. etiketten;

• 3 inzendformulier.

• 1. Per stal dienen twee monsters van elk minimaal 150 gram natuurlijk gemengde mest genomen te worden (dit is bruine, glimmende mest). Afhankelijk van het mestsysteem wordt de volgende werkwijze aangehouden:

  • a) Bij systemen met mestbanden of mestschrapers moeten die op de dag van bemonstering in werking worden gesteld voordat het monster wordt genomen.

  • b) Bij mestschrapers moeten de samengevoegde mestmonsters worden genomen na het afschrapen van de mestschraper.

  • c) Bij rapkooien zonder mestbanden of mestschrapers moeten de samengevoegde mestmonsters in de mestput worden bemonsterd.

  • d) Bij mestbanden worden de samengevoegde mestmonsters aan het eind van de band verzameld.

• 2. De monsters worden evenredig verspreid over de stal vanaf de mestbanden of mestschrapers verzameld te worden.

• 1. de twee monsters, van elk minimaal 150 gram mest, worden verzameld in een steriele pot of zak zonder dat de mest met de handen aangeraakt wordt;

• 2. deze pot of zak wordt direct na het vullen zorgvuldig afgesloten;

• 3. de pot of zak wordt voorzien van een etiket met de volgende gegevens:

  • a) monsterdatum;

  • b) stalnummer;

  • c) type bedrijf (leghennen, kooihuisvesting), en

  • d) KIP-nummer.

Verder zijn voor methode 1, Hoofdstuk 4.4, 4.5 en 4.6 van toepassing.

Voor de monstername zijn de volgende benodigdheden noodzakelijk:

• 1. steriele overschoentjes die voldoende absorberend zijn;

• 2. vloeistof (bv. 0,8% keukenzout +0,1% pepton in steriel gedeïoniseerd water, of steriel water)

• 3. steriele plastic zakken

• 4. etiketten.

• 5. inzendformulier.

• 1. er dient per stal tweemaal bemonsterd te worden met een apart paar overschoentjes;

• 2. het monster moet evenredig verspreid over de stal verzameld worden.

• 1. was voor de monstername altijd uw handen;

• 2. bevochtig het oppervlak van de overschoentjes met de vloeistof (zie 4.2.1, onderdeel 2).

• 3. trek in de stal over het staleigen schoeisel een paar overschoentjes aan;

• 4. loop een volledige ronde door de stal;

• 5. per stal dienen twee paar overschoentjes te worden ingestuurd, herhaal stapt 1 t/m 4;

• 6. doe de twee paar overschoentjes bij het verlaten van de stal in een steriele plastic pot of zak;

• 7. sluit de pot of zak direct na het vullen zorgvuldig;

• 8 voorzie de pot of zak van een etiket met de volgende gegevens:

  • a) monsterdatum;

  • b) stalnummer;

  • c) type bedrijf (leghennen, scharrel of vrije uitloop) en

  • d) KIP-nummer.

Verder zijn voor methode 2, Hoofdstuk 4.4, 4.5 en 4.6 van toepassing.

Bij het uitvoeren van het verificatieonderzoek kan uit één van de onderstaande 4 methoden gekozen worden:

• 1. Cloacaswabs: 2 poolmonsters van ieder 150 cloacaswabs. Indien de dieren worden verdacht van een besmetting met Salmonella waartegen ze gevaccineerd zijn, moeten 450 mestmonsters genomen worden die tot 9 monsters van ieder 50 worden gepoold

• 2. Er dienen 7 samengevoegde monsters genomen te worden:

  • a) Kooihuisvesting:

    • i. 5 monsters van natuurlijk gemengde feces afkomstig van mestafvoerbanden, schrapers of open mestopslagen, naar gelang het type kooi. Elk van de 5 monsters moet ongeveer 200-300 gram wegen én

    • ii. 2 stofmonsters genomen onder de kooien (2x250ml);

  • b) Grondhuisvesting:

    • i. 5 paar overschoentjes én

    • ii. 1 stofmonster genomen van de afvoerband voor eieren (250ml) én

    • iii. 1 stofmonster verzameld op diverse plekken in de stal (250ml).

• 3. Bacteriologisch onderzoek van de blinde darm en eileiders van 300 dieren;

• 4. Bacteriologisch onderzoek van de schaal en de inhoud van 4000 eieren van elk koppel in verzamelmonsters van maximaal 40 eieren.

In 4.7.1 zijn de toegelaten methoden voor een verificatieonderzoek opgesomd. In deze paragraaf wordt voor methode 1 en 2 aangegeven hoe de monstername uitgevoerd dient te worden.

Methode 1, cloacaswabs

Benodigdheden

• -

  wattenstaafjes/swabs (steriel)

• -

  steriele plastic potten zonder binnendeksel of plastic zakken

• -

  etiketten

• -

  inzendformulier

Aantal, soort en locatie te nemen cloacaswabs

• -

  Er dienen 2 maal 150 monsters (resp. 9 maal 50 monsters) per stal genomen te worden met behulp van wattenstaafjes.. Bij voorkeur moeten dit verse blindedarm-mestmonsters zijn (dat is bruine, glimmende mest). Indien deze niet of onvoldoende aanwezig zijn moet dit vervangen/aangevuld worden door cloaca-monsters.

• -

  De monsters dienen evenredig verspreid over de stal verzameld te worden.

• -

  Op deze wijze kan een Salmonella besmetting bij tenminste 10% van de dieren met 95% zekerheid worden aangetoond.

Uitvoering monstername

• -

  Was voor de monstername altijd uw handen

• -

  Neem met behulp van een wattenstaafje het blindedarm-mestmonster of cloaca monster (daarbij dient het wattenstaafje duidelijk zichtbaar besmeurd te worden).

• -

  Zet het wattenstaafje in een plastic pot (per pot 1 50 (of 50) wattendragers bij elkaar).

• -

  Breek het met de handen aangeraakte eind van het staafje af zonder het deel in de pot aan te raken. Verzamel op deze wijze 2 potten á 150 (of 9 potten á 50) monsters. Wanneer gebruik wordt gemaakt van individueel in buisjes verpakte swabs, worden deze gewoon teruggeplaatst in de buisjes. Deze dienen in het laboratorium tot twee (of 9) monsters worden verwerkt.

• -

  Sluit iedere pot direct na het vullen zorgvuldig.

• -

  Voorzie de pot van een etiket met de volgende gegevens: monsterdatum, stalnummer en KIP nummer.

Methode 2a, kooihuisvesting

• 1. Uitvoering 5 monsters van natuurlijk gemengde feces: zie methode 1, paragraaf 4.1 (i.p.v. 2x150 gram, 5x 200-300 gram).

• 2. Uitvoering 2 stofmonsters genomen onder de kooien (2x250ml):

  Benodigdheden:

  • 1. plastic handschoenen;

  • 2. steriele monsterpotten of plastic zakken;

  • 3. etiketten;

  • 4. inzendformulier.

  Uitvoering monstername:

  • a) Indien de stal meer dan één verdieping heeft; verzamel dan alleen monsters van de onderste verdieping;

  • b) gebruik een nieuw paar plastic handschoenen voor elke monster en verzamel stofmonsters van onder de kooien op 20 afzonderlijke plekken in de stal.

    Alle kooien moeten worden bemonsterd;

  • c) meng met een handschoen of schraper het materiaal op de grond en neem een groot monsters voor de monsterpot- of zak;

  • d) verzamel monsters van beide uiteinden van elke kooi, op ongeveer een vierde van de totale lengte van het hok te rekenen van elke uiteinde van elke kooi;

  • e) het totale monster moet een monsterpot- of zak van 250ml volledig vullen;

  • f) sluit ieder pot of zak direct na het vullen zorgvuldig af;

  • g) voorzie elke pot of zak van een etiket met de volgende gegevens:

    • i. Monsterdatum;

    • ii. Stalnummer;

    • iii. Type bedrijf (leghennen, kooihuisvesting), en

    • iv. KIP-nummer.

Methode 2b, grondhuisvesting

• 1. Uitvoering 5 paar overschoentjes: zie methode 2, paragraaf 4.2 (i.p.v. 2 paar, 5 paar overschoentjes).

• 2. Uitvoering 1 stofmonster genomen van de afvoerband voor eieren (250ml):

  Benodigdheden:

  • 1. plastic handschoenen;

  • 2. steriele monsterpotten of plastic zakken;

  • 3. etiketten;

  • 4. inzendformulier.

  Uitvoering monstername:

  • a) De afvoerbanden voor eieren worden normaal gesproken afgeladen in een voorruimte van de stal waar het overtollige stof van de afvoerbanden in een bak of op de vloer aan het eind van de band wordt verzameld. Vaak is het ook mogelijk stof te verzamelen van de borstels op het uiteinde van de afvoerband binnen de stal;

  • b) zorg ervoor dat de pluimveehouder de afvoerbanden vooraf in werking heeft gesteld, maar het stof onaangeroerd laat, tot de monsters zijn genomen;

  • c) indien er meerdere banden zijn, verzamel dan stofmonsters van elke band;

  • d) tracht geen stofmonsters te nemen terwijl de banden lopen;

  • e) bij gebruikmaking van nieuwe plastic handschoenen kan voldoende stofmateriaal van de banden worden geschept om (na compressie) een plastic pot of zak van 250m! te vullen. Indien minder materiaal beschikbaar is, verzamel dan zoveel mogelijk.

  • f) sluit ieder pot of zak direct na het vullen zorgvuldig af;

  • g) Voorzie elke pot of zak van een etiket met de volgende gegevens:

    • i. Monsterdatum;

    • ii. Stalnummer;

    • iii. Type bedrijf (leghennen, kooihuisvesting), en

    • iv. KIP-nummer.

• 2. Uitvoering stofmonster verzameld op diverse plekken in de stal (250ml):

  Benodigdheden:

  • 1. plastic handschoenen;

  • 2. steriele monsterpotten of plastic zakken;

  • 3. etiketten;

  • 4. inzendformulier.

  Uitvoering monstername:

  • a) Gebruik stofmaskers, liefst tijdens de hele bemonstering, maar in elk geval tijdens de stofbemonstering;

  • b) ga met de pluimveehouder na welke plekken in de stal het meest geschikt zijn voor stofbemonstering. Gewoonlijk zijn dit de ventilatorkeerplaten, maar eventueel ook naburige richels, balken, schotten of buizen;

  • c) mogelijk moet een ladder worden gebruikt om de beste plekken voor het verzamelen van stofmonsters te bereiken, waar voorhanden gaat de voorkeur echter uit naar stof op de vloer;

  • d) raak geen ventilator in werking aan voor het verzamelen van stofmonsters;

  • e) verzamel liefst geen stofmonsters uit de buurt van voedseldistributieinrichtingen, aangezien hier minder fecaal materiaal te verwachten is;

  • f) indien voor het verzamelen van stofmonsters gebruik wordt gemaakt van ventilatorkeerplaten, verzamel dan vier submonsters van het stof waarmee na samenpersing een plastic pot of zak van 250ml kan worden gevuld. Zorg ervoor dat de submonsters representatief over de stal zijn verdeeld.

  • g) indien de stal in hokken is onderverdeeld, moeten uit alle hokken stofmonsters worden verzameld;

  • h) indien er geen ventilatorkeerplaten zijn of indien deze niet toegankelijk zijn, verzamel dan stofmonsters van richels, balken of buizen - verzamel submonsters uit tien verschillende plekken in de stal, waarbij uit alle hokken een monster genomen wordt;

  • i) indien er weinig stof is, bijvoorbeeld in kleine natuurlijk geventileerde stallen voor vrije uitloop, moet het stof worden verzameld vanwaar het beschikbaar is. Gebruik hiervoor indien nodig een schraper. Als er niet voldoende stof is, verzamel dan een extra strooisel- of swabmonster;

  • h) sluit ieder pot of zak direct na het vullen zorgvuldig af;

  • i) voorzie elke pot of zak van een etiket met de volgende gegevens:

    • i. Monsterdatum;

    • ii. Stalnummer;

    • iii. Type bedrijf (leghennen, kooihuisvesting), en

    • iv. KIP-nummer.

Per stal worden ook aselect 5 dieren meegenomen. Deze dieren worden onderzocht op antimicrobiële stoffen of middelen met een bacteriegroeiremmend effect.

De monsters en dieren voor het verificatie onderzoek moeten op de dag van bemonstering bij het laboratorium van de GD binnen zijn en dezelfde dag worden ingezet voor analyse. De monsters moeten zo zijn verpakt dat onderweg geen lekkage op kan treden (volgens landelijke verpakkingsinstructie diagnostische monsters) en zo zijn geadresseerd dat voor de transporteur en de ontvanger geen verwarring ontstaat.

Monsters worden geanalyseerd op Se en St volgens de PVE branchemethode (PVESALMONELLA- MSRV-140607). De uitslag van het verificatie onderzoek dient binnen 5 dagen na ontvangst van de monsters bij GD, doorgegeven te worden aan betrokken ondernemer en aan het Productschap.