Aanwijzing Wet wegvervoer goederen

In de Regeling Voertuigen wordt consequent onderscheid gemaakt tussen massa en last. Voor het vaststellen van de massa (zwaartekracht; uitgedrukt in kg.) wordt gebruik gemaakt van een weegbrug. Om elke beïnvloeding van de weging uit te sluiten, is het niet toegestaan dat een voertuig anders dan in zijn geheel en in één keer wordt gewogen. Dit impliceert dat een weegbrug niet mag worden gebruikt om aslasten vast te stellen (in specifieke situaties – zie bijlage 1 – zijn deelwegingen toegestaan).

Het vaststellen van de last onder een as vindt plaats door het meten van de druk onder de aan een as bevestigde wielen met wiellastmeters. Dit betreft een krachtmeting en mag om deze reden metrologisch niet worden gelijkgesteld met het bepalen van een massa. Het optellen van de gemeten aslasten van een voertuig of een samenstel van voertuigen kan daarom nooit leiden tot het bepalen van de maximum toegestane massa. Wel kan door het optellen van de gemeten aslasten de som van de aslasten van een voertuig of samenstel van voertuigen worden vastgesteld. De som van de aslasten mag krachtens het bepaalde in de artikelen 5.18.17 a t/m g van de Regeling Voertuigen de maximale toegestane massa van een voertuig of samenstel niet overschrijden.

Samenvattend: het onderscheid tussen massa en last brengt met zich mee dat aslasten niet op een weegbrug mogen worden vastgesteld en dat met een wiellastmeter geen massa mag worden vastgesteld. De twee grootheden, druk en massa, mogen bij een meting c.q. weging niet door elkaar heen worden gebruikt.

Bij de vaststelling van wiellasten, aslasten, som van de aslasten of massa’s van de onderscheiden voertuigen of samenstel van voertuigen wordt gebruik gemaakt van (particuliere/mobiele) weegbruggen dan wel losse of gekoppelde wiellastmeters. Zowel de politie als de Inspectie Verkeer en Waterstaat verricht bij controles langs de weg nagenoeg alle wegingen/metingen met behulp van wiellastmeters. Bij sommige systemen worden de verkregen resultaten op een weegbon geprint; dit is een brutoresultaat. Het nettoresultaat, te weten het brutoresultaat verminderd met de voor de wiellastmeter geldende maximale meetfout, wordt in het proces-verbaal opgenomen.

In de artikelen 5.18.17a tot en met 5.18.17g van de Regeling Voertuigen wordt onder andere gesproken over de begrippen toegestane maximum last en massa. Deze waarden zijn opgenomen in het voor een bedrijfsauto en aanhangwagen afgegeven kentekenbewijs. Daarnaast zijn deze waarden vanuit het kentekenregister op te vragen bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW). De RDW is de autoriteit belast met de toelating van voertuigen tot de weg (typegoedkeuring) en de vaststelling van de toegestane lasten en massa’s.

De WWG verbiedt het om de beladingsvoorschriften te overtreden met een vrachtauto. Een vrachtauto wordt gedefinieerd als een motorrijtuig, motorrijtuig met aanhangwagen of samenstel van motorrijtuig en oplegger, ingericht voor het vervoer van goederen. Voor de volgende voertuigen geldt:

• – Landbouwvoertuigen: indien ingericht en gebruikt om goederen te vervoeren voor eigen rekening of tegen betaling van derden, vallen landbouwvoertuigen onder de reikwijdte van de WWG. Het gaat dan uitsluitend om landbouwtractoren met aanhangwagen (Strafbaarstelling overbelading via 2.6 WWG jo. artikel 18 Regeling wegvervoer goederen; jo artikel 5.18.25 Regeling Voertuigen; jo artikel 1 WED).

• – Rijdende werktuigen: deze voertuigen zijn niet ingericht voor het vervoer van goederen en vallen dus niet onder de reikwijdte van de WWG (ook niet als ze een aanhangwagen voortbewegen met een cementbak, privéauto of contragewichten). Een rijdend werktuig mag maximaal 60 ton wegen.

• – Zware voertuigen met ontheffing (bijvoorbeeld de LZV): deze extra lange vrachtwagencombinatie (maximale lengte 25,25 meter) valt wel onder de reikwijdte van de WWG. Een LZV kan een ontheffing hebben voor zowel de lengteafmetingen als de totale massa. De toegestane maximummassa mag, als daar een ontheffing voor is afgegeven, maximaal 60 ton bedragen. Als de toegestane maximummassa (van 60 ton) wordt overschreden, vervalt de ontheffing en geldt de maximale wettelijk toegestane maximummassa van 50 ton. Voorbeeld: als een LZV 61 ton weegt, met een ontheffing voor 60 ton, dan is de overschrijding 11 ton = 22 procent. Als de afmetingen worden overschreden, vervalt de ontheffing ook. Als tegelijkertijd de beladingsvoorschriften die gelden volgens de ontheffing niet worden overtreden, wordt alleen proces-verbaal opgemaakt voor de afmetingen. Zie voor de procedure de Aanwijzing Voertuigafmetingen.

Na constatering van overtreding van artikel 2.3 lid 1 en 3 en artikel 2.5 WWG, kunnen de handhavende instanties het transport ophouden op grond van artikel 5.4 WWG. Daartoe kan een mechanisch hulpmiddel aan de vrachtauto waarmee de overtreding is gepleegd worden aangebracht om te verhinderen dat de vrachtauto wordt weggereden. Nadat de overtreding is opgehouden, of nadat achtenveertig uren zijn verstreken nadat het hulpmiddel is aangebracht en de overtreder de kosten van het aanbrengen voldaan heeft, wordt het mechanisch hulpmiddel verwijderd. De opsporingsambtenaar maakt proces-verbaal op van het aanbrengen van het mechanisch hulpmiddel en zendt dit binnen 24 uur na het aanbrengen aan de officier van justitie bij de rechtbank binnen het rechtsgebied waarvan het aanbrengen van het mechanisch hulpmiddel is gebeurd. Een afschrift van het proces-verbaal wordt gelijktijdig uitgereikt of toegezonden aan de bestuurder.

Een deel van de opsporing van overbelading of onjuiste belading vindt plaats in het kader van WIM.NL (Weigh in motion). Dat is een project van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) en het OM en richt zich op de overbelading die in de Wet op de economische delicten is strafbaar gesteld.

Rijkswaterstaat heeft op diverse locaties in het hoofwegennet weeglussen (sensoren) in het wegdek aangebracht om te zwaar beladen vrachtauto’s rijdend te signaleren. Daarbij registreert een camera de kentekens van de vrachtwagens. De meetresultaten en kentekens van de gesignaleerde vrachtwagens worden opgenomen in een database. Op basis van de gegevens in die database voert de IVW bedrijfsinspecties uit bij transportondernemingen. Anderzijds kan de registratie met een weeglus aanleiding zijn voor het KLPD om vrachtwagens staande te houden en deze te wegen op de weegbrug of de aslasten te meten met wiellastmeters. De weeglussen fungeren alleen als voorselectiemiddel omdat daarmee de precieze overbelading niet mag worden vastgesteld. In het kader van WIM.NL is de opsporing dus ingesteld naar aanleiding van gegevens die met het voorselectiemiddel worden verkregen.

Het wegen of meten van de aslasten van een voertuig of samenstel van voertuigen wordt uitgevoerd conform de weeg- en meetprocedure (zie bijlage 1).

In beginsel wordt bij het wegen van samenstellen van voertuigen het gehele samenstel gewogen.

Het is slechts in de volgende gevallen toegestaan om in het kader van de controle van de beladingsvoorschriften de voertuigen af te koppelen:

• – Deelwegingen op een weegbrug in verband met het vaststellen van de massa van het samenstel van voertuigen wanneer dit samenstel door lengte, breedte of gewicht niet in zijn geheel op een weegbrug geplaatst kan worden.

• – Het op een weegbrug vaststellen van de afzonderlijke massa van voertuigen die deel uitmaken van een samenstel.

Tot slot is afkoppelen toegestaan als in het kader van een maatregel het trekkend voertuig wordt vervangen door een ander trekkend voertuig.

Er wordt niet geverbaliseerd voor een te hoge koppelingsdruk. Wel wordt voor overtreding van artikel 5.18.31 van de Regeling Voertuigen een aankondiging van beschikking (feitcodes P 310 e/f) uitgereikt als een negatieve koppelingdruk wordt geconstateerd (de aanhangwagen helt achterover). Daarnaast wordt het samenstel stilgezet totdat de lading zodanig is verplaatst dat er weer een positieve koppelingsdruk ontstaat. Via artikel 5.18.31 Regeling Voertuigen kan op de negatieve koppelingsdruk worden gehandhaafd.

Voor buitenlandse verdachten geldt het volgende: de opsporingsambtenaar neemt contact op met de officier van justitie van het arrondissement waarbinnen de pleegplaats is gelegen. De officier van justitie bepaalt het transactiebedrag en namens de officier van justitie doet de opsporingambtenaar een transactievoorstel dat meteen door de verdachte voldaan kan worden. Als de verdachte niet ingaat op het de transactievoorstel, maakt de opsporingsambtenaar proces-verbaal op dat wordt ingezonden naar het arrondissementsparket waarbinnen de pleegplaats is gelegen. De chauffeur kan zijn weg vervolgen, tenzij een maatregel van overladen wordt opgelegd of een mechanisch hulpmiddel is aangebracht aan het voertuig, wegens overtreding van artikel 2.3 lid 1 of 3, of artikel 2.5 van de WWG.

In de onderstaande tabel staat aangeduid in welke gevallen van overschrijding van de massa en/of last een proces-verbaal moet worden opgemaakt en in welke gevallen er een maatregel van overladen moet worden opgelegd. De percentages worden altijd naar beneden afgerond (bijvoorbeeld 9,9 procent wordt 9 procent). Het niet voldoen aan de maatregel van overladen levert een overtreding op, namelijk: artikel 160 lid 6 WVW 1994 (feitcode p K 160 b).

Voor de plaats van inzending van het proces-verbaal is bepalend:

• – de statutaire zetel van de N.V. of B.V.;

• – het adres van de VOF/CV of Stichting zoals opgenomen in het Handelsregister van de KVK;

• – de woonplaats van de eigenaar van een eenmanszaak.

Als de verdachte een buitenlandse bestuurder/vervoerder is, zendt de opsporingsambtenaar het proces-verbaal in aan het parket van het arrondissement waarbinnen de pleegplaats is gelegen.

Bij het begaan van meerdere overtredingen van de beladingsvoorschriften (overschrijding van as(stel)last, totale som van de aslasten, de maximummassa van een voertuig), moet uitsluitend voor de zwaarste overtreding getransigeerd/vervolgd worden. Daarbij wordt die overtreding gekozen met het hoogst aantal sanctiepunten van de overtreding. Bij een gelijk aantal sanctiepunten wordt geverbaliseerd voor het hoogste percentage overbelading. Als naast overtreding van de beladingsvoorschriften andere overtredingen van de WWG worden geconstateerd, wordt ook voor die overtredingen proces-verbaal opgemaakt.

Bij overtreding van artikel 2.7 en bij herhaalde overtreding van artikel 2.5 en 2.6 WWG kan de officier van justitie de Nationale en Internationale Wegvervoer Organisatie (NIWO) wijzen op de wenselijkheid om een BIBOB-advies aan te vragen.6 Deze bevoegdheid berust op artikel 26 Wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Wet BIBOB). De BIBOB-tip voor overtreding van 2.6 WWG is geïndiceerd als de verdachte wordt gedagvaard in verband met recidive.