Internationaal belastingrecht; belastingverdragen; gevolgen van de non-discriminatiebepalingen [...] voor de Wet inkomstenbelasting 2001

Ik keur goed dat heffingskortingen (voor de inkomstenbelasting) niet pro rata parte, maar volledig kunnen worden verleend indien recht bestaat op de desbetreffende heffingskortingen (zie onderdeel heffingskortingen in dit besluit).

Het heffingvrij vermogen en de persoonsgebonden aftrekposten moeten wel pro rata parte worden berekend. Voor deze berekening dient te worden uitgegaan van de volgende breuk:

teller/noemer x persoonsgebonden aftrekpost of teller/noemer x heffingvrij vermogen.

Teller = inkomen ingevolge artikel 7.1 van de Wet IB 2001 in zoverre dat aan Nederland als bronland ter heffing is toegewezen, verminderd met de negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de negatieve persoonsgebonden aftrek.

Noemer = verzamelinkomen ingevolge artikel 2.18 van de Wet IB 2001 verminderd met de negatieve uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de negatieve persoongebonden aftrek en vermeerderd met de uitgaven voor inkomensvoorzieningen en de persoonsgebonden aftrek, zoals berekend indien de inwoner van België inwoner van Nederland zou zijn geweest.

In het kader van deze berekening wordt bij het belastbare inkomen uit sparen en beleggen afgezien van het in mindering brengen van het heffingvrij vermogen. Dit in verband met een consistente vergelijking tussen teller en noemer. In de toelichting op de aangifte inkomstenbelasting voor buitenlandse belastingplichtigen (C-aangifte) is voor de berekening van de pro rata parteregeling een rekenhulp opgenomen. Van de Belgische autoriteiten heb ik vernomen dat zij op vergelijkbare wijze invulling geven aan de pro rata parte-berekening.

Er bestaat recht op heffingskortingen voor de inkomstenbelasting, met uitzondering van de arbeidskorting, doorwerkbonus, inkomensafhankelijke combinatiekorting, ouderenkorting, alleenstaande ouderenkorting, jonggehandicaptenkorting, korting voor maatschappelijk beleggen, levensloopverlofkorting en de korting voor directe beleggingen in durfkapitaal en culturele beleggingen. Deze kortingen kunnen immers niet worden aangemerkt als persoonlijke aftrekken, tegemoetkomingen en verminderingen uit hoofde van burgerlijke staat of samenstelling van het gezin. Verder bestaat recht op de verhoging van de maximum gecombineerde heffingskorting bij de minstverdienende partner (artikel 8.9 van de Wet IB 2001) en de bijzondere verhoging van de heffingskorting voor de inkomstenbelasting voor niet-inwoners (artikel 8.9a van de Wet IB 2001). Zoals hiervoor in onderdeel 2 al is opgemerkt is in de relatie tot België de non-discriminatiebepaling alleen van toepassing op inwoners van België die inkomsten verkrijgen uit Nederland die ter heffing aan Nederland zijn toegewezen. Dit betekent dat de niet-verdienende partner geen recht heeft op de toepassing van artikel 8.9 en 8.9a van de Wet IB 2001.

Op grond van het grensarbeidersprotocol (Duitsland) bestaat er ook recht op de ouderenkorting en de alleenstaande ouderenkorting omdat dit een tegemoetkoming is uit hoofde van de leeftijd.

Hoewel inwoners van België en Duitsland weliswaar op grond van het vorenstaande geen aanspraak kunnen maken op het inkomstenbelastingdeel van de arbeidskorting, de doorwerkbonus en de inkomensafhankelijke combinatiekorting, komen zij op grond van het EU-recht daarvoor in aanmerking (zie Hof Den Bosch2 en het onderschrift daarop3 ). Uit praktische overwegingen wordt het inkomstenbelastingdeel van deze kortingen ook toegekend aan inwoners van Suriname, de Nederlandse Antillen en Aruba.

Er bestaat recht op het heffingvrij vermogen en de verhoging ervan voor kinderen. Er bestaat geen recht op de ouderentoeslag omdat deze niet kan worden aangemerkt als persoonlijke aftrek, tegemoetkoming en vermindering uit hoofde van burgerlijke staat of samenstelling van het gezin. Op grond van het grensarbeidersprotocol (Duitsland) bestaat ook recht op de ouderentoeslag omdat dit een tegemoetkoming is uit hoofde van de leeftijd.

Voor de berekening van de persoonsgebonden aftrek bestaat recht op het gezamenlijke bedrag van de volgende uitgaven:

• 1. uitgaven voor onderhoudsverplichtingen:

  • a. periodieke uitkeringen en verstrekkingen op grond van een rechtstreeks uit het familierecht voortvloeiende verplichting, tenzij deze worden gedaan aan bloed- of aanverwanten in de rechte lijn of in de tweede graad van de zijlijn (alimentatie);

  • b. afkoopsommen van dergelijke uitkeringen en verstrekkingen die worden gedaan aan de gewezen echtgenoot;

  • c. op grond van paragraaf 6.5 van de Wet werk en bijstand verhaalde kosten van bijstand tot voorziening in het levensonderhoud van de duurzaam van de belastingplichtige gescheiden echtgenoot of gewezen echtgenoot;

  • d. bedragen die in het kader van echtscheiding of scheiding van tafel en bed worden voldaan ter zake van de verplichting tot verrekening van pensioenrechten en van lijfrenten en andere inkomensvoorzieningen waarvan de betaalde premies als uitgave voor een inkomensvoorziening in aanmerking zijn genomen.

• 2. uitgaven voor levensonderhoud van kinderen;

• 3. weekenduitgaven voor gehandicapten voor zover het uitgaven voor kinderen betreft;

en voor het grensarbeidersprotocol (Duitsland) aangevuld met:

• 4. uitgaven voor specifieke zorgkosten;

• 5. scholingsuitgaven.

Volgens artikel 2.17, tweede lid, Wet IB 2001 worden gemeenschappelijke inkomensbestanddelen en de bestanddelen van de rendementsgrondslag (vanaf 2010: de gezamenlijke grondslag sparen en beleggen) van de belastingplichtige en zijn partner geacht bij hen op te komen respectievelijk tot hun bezit te behoren in de onderlinge verhouding die zij daarvoor kiezen. Op grond van de non-discriminatiebepalingen en het grensarbeidersprotocol komen niet-inwoners die niet kiezen voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige in aanmerking voor vrije toerekening indien louter het niet kiezen in de weg zou staan aan de kwalificatie als partner in de zin van artikel 1.2 van de Wet IB 2001. Onder de toepassing van het grensarbeidersprotocol wordt onder de partner alleen de echtgenoot verstaan. Indien een van beiden kiest voor behandeling als binnenlandse belastingplichtige worden inkomensbestanddelen en bestanddelen van de rendementsgrondslag in aanmerking genomen bij degene door wie de inkomensbestanddelen zijn genoten of op wie deze drukken respectievelijk tot wiens bezit die bestanddelen behoren. Voor de vrije toerekening als bedoeld in artikel 2.17, tweede lid, Wet IB 2001 blijven de persoonsgebonden aftrekposten die overeenkomstig het voorgaande worden verleend buiten aanmerking, voorzover deze bij de partner, zoals hiervoor bedoeld, bij de belastingheffing in de woonstaat in aanmerking kunnen worden genomen.