Inkomstenbelasting, vennootschapsbelasting, (op)waardering; willekeurige afschrijving; verruimde achterwaartse verliesverrekening

Het besluit van 14 november 2000, nr. CPP 2000/2118M, over het (op)waarderen van voorraden en bedrijfsmiddelen is geactualiseerd. Het gaat tevens in op stelselwijziging in verband met dreigende verliesverdamping. Verder bevat dit besluit een goedkeuring voor gevallen waarin sprake is van een te verdampen verlies bij een belastingplichtige die vóór 2007 willekeurig heeft afgeschreven. Tot slot geldt een goedkeuring voor situaties waarin de vereiste keuze voor de verruimde achterwaartse verliesverrekening (hierna verruimde carry-back) te laat is gemaakt.

De goedkeuringen in dit besluit zijn gebaseerd op artikel 63 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen.

Met ingang van 2007 is de tot dan geldende onbeperkte voorwaartse verrekening van verliezen beperkt tot negen jaar1. Belastingplichtigen die vóór 2007 gebruik maakten van de door de wetgever gecreëerde faciliteit om willekeurig af te schrijven op investeringen in milieuvriendelijke bedrijfsmiddelen of andere aangewezen bedrijfsmiddelen (artikel 3.31 en 3.34 van de Wet IB 2001) hebben bij de keuze van de afschrijving geen rekening kunnen houden met de nadien beperkte verliesverrekening. Het is hierdoor mogelijk dat een hoger bedrag aan verliezen definitief onverrekenbaar wordt dan het geval zou zijn geweest als de willekeurige afschrijving niet zou zijn toegepast. In die gevallen pakt de samenloop van de regelingen van de willekeurige afschrijving en de nadien beperkte termijn voor voorwaartse verliesverrekening onredelijk uit. Als men bekend zou zijn geweest met de latere herziening van de verrekeningstermijn, zou wellicht niet willekeurig zijn afgeschreven.

Ik acht het onwenselijk dat de toepassing van een faciliteit die gecreëerd is ter bevordering van het doen van investeringen in milieuvriendelijke dan wel andere aangewezen bedrijfsmiddelen, door een latere beperking van de termijn voor verliesverrekening nadelig kan uitwerken voor belastingplichtigen.

Goedkeuring

De boekwaarde van het bedrijfsmiddel waarop willekeurig is afgeschreven wordt onder de onderstaande voorwaarden verhoogd met het verschil tussen het willekeurig afgeschreven bedrag en het bedrag dat in aanmerking zou zijn genomen indien regulier zou zijn afgeschreven. Onder regulier wordt in dit verband mede begrepen een fiscale beperking van de afschrijving, zoals bijvoorbeeld is opgenomen in artikel 3.30a van de Wet IB 2001. Een dergelijke afschrijvingsbeperking vergroot dus de mogelijkheid van de verhoging van de boekwaarde. Ik merk op dat is beoogd belastingplichtigen niet in een voordeliger positie te brengen. Door het verloop van de tijd zou immers nu achteraf precies kunnen worden bepaald op welke wijze het voordeligst willekeurig had kunnen worden afgeschreven. De goedkeuring is daarom zo geformuleerd dat de situatie wordt benaderd dat voor het desbetreffende bedrijfsmiddel afgezien wordt van willekeurige afschrijving.

Voorwaarden

• a. Het betreft verplichtingen voor een investering aangegaan vóór 1 januari 2007 en waar willekeurig op is afgeschreven;

• b. De verhoging vindt plaats aan het einde van het oudste jaar waarvan de aanslag inkomsten- of vennootschapsbelasting ten name van de belastingplichtige nog niet is vastgesteld;

• c. Afgezien wordt van de indirecte gevolgen van het vervangen van de willekeurige afschrijving door reguliere afschrijving over de jaren voorafgaand aan de verhoging van de boekwaarde, zoals bijvoorbeeld de dotatie aan de oudedagsreserve of de hoogte van de zelfstandigenaftrek. De berekende belastbare bedragen en belastbare inkomens uit werk en woning over die jaren blijven dus in stand;

• d. In dat oudste openstaande jaar is zonder toepassing van de goedkeuring sprake van een nog onverrekend verlies van de belastingplichtige;

• e. In het jaar van verhoging van de boekwaarde is het desbetreffende bedrijfsmiddel in het bezit van belastingplichtige; en

• f. De belastingplichtige dient uiterlijk 31 december 2012 een verzoek in bij de bevoegde inspecteur voor toepassing van de goedkeuring. In dat verzoek geeft hij aan voor welke bedrijfsmiddelen hij de goedkeuring wenst. Hij maakt ten aanzien van die bedrijfsmiddelen aannemelijk dat wordt voldaan aan voorwaarde a. en hij maakt een berekening van de verhoging van de boekwaarde.

De inspecteur handelt het verzoek af met inachtneming van dit besluit.

Sinds 2007 is voor de vennootschapsbelasting bepaald dat verliezen één jaar kunnen worden teruggewenteld. In verband met de kredietcrisis gold voor de jaren 2009 tot en met 2011 de mogelijkheid van een verruimde carry-back tot drie jaren, daartegenover werd de voorwaartse verrekening van verliezen beperkt tot zes jaren. Om hiervoor in aanmerking te komen moest hiervoor bij de aangifte worden gekozen (artikel 20, tiende lid, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969; tekst 2009–2011). Deze verruimde carry-back is met terugwerkende kracht ingevoerd door middel van het Belastingplan 2010 en gold daardoor al voor verliezen over 2009. Er zijn de laatste tijd in de praktijk vele verzoeken gedaan om goed te keuren de verruimde carry-back toe te passen, hoewel daar bij de aangifte niet voor is gekozen. Het gaat niet zelden om aanzienlijke belangen. Gebleken is dat dit in een aantal gevallen op een fout berust.

Voorbeeld

Als niet wordt gekozen kan het verlies over 2009 slechts één jaar worden teruggewenteld maar dat biedt geen soelaas (winst 2008 bedraagt 0). Na keuze voor verruimde carry-back kan het gehele verlies worden verrekend met 2006, waardoor de beperking van de carry-forward tot zes jaren zich niet doet voelen.

Bij dit soort cijfers ligt het kiezen voor de verruimde carry-back voor de hand. Het is evenwel voorgekomen dat in een dergelijk geval niet of niet op de juiste plaats in de aangifte was gekozen voor deze faciliteit. In dezelfde aangifte was bij de ‘Vorderingen vennootschapsbelasting’ soms wel rekening gehouden met de verruimde carry-back.

In beginsel geldt mijn beleidsregel dat een keuze die volgens de wet bij de aangifte moet worden gemaakt niet meer (succesvol) mogelijk is nadat de aanslag onherroepelijk is komen vast te staan (besluit ambtshalve verminderen of teruggeven, 16 december 2010, nr. DGB2010/6799M, § 3).

Mede gezien bovenstaande en gezien het karakter van de verruimde carry-back als tijdelijke crisismaatregel, acht ik strikte toepassing van voormelde beleidsregel in dit geval niet passend. Daarom maak ik, in overeenstemming met het besluit ambtshalve verminderen of teruggeven, gebruik van de mogelijkheid een bijzondere regeling te treffen (besluit ambtshalve verminderen of teruggeven, § 6.1, letter b).

Goedkeuring

Belastingplichtigen die niet hebben gekozen voor de verruimde carry-back als bedoeld in artikel 20, tiende lid, van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969 (tekst 2009–2011) en waarvan de desbetreffende aanslag reeds onherroepelijk vaststaat, kunnen onder onderstaande voorwaarden alsnog kiezen voor de verruimde carry-back. De inspecteur komt alleen dan niet aan het verzoek tegemoet als niet zo zeer sprake is van een hiervóór bedoelde fout maar de belastingplichtige door het verstrijken van de tijd nieuwe informatie heeft die maakt dat hij zijn aanvankelijke keuze wenst te herzien.

Voorwaarden

• a. Belastingplichtige doet bij de inspecteur een verzoek waarin hij alsnog kiest voor verruimde carry-back. Ook belanghebbenden die al eerder een verzoek deden dat intussen is afgewezen, kunnen zich met een nieuw verzoek tot de inspecteur wenden.

• b. Het verzoek wordt uiterlijk 31 december 2012 ingediend.

• c. In het verzoek verklaart de belastingplichtige zich schriftelijk akkoord met:

  • 1. de door de wet aan de verruimde carry-back verbonden verkorting van de termijn voor de voorwaartse verliesverrekening, en

  • 2. de (eventuele) navordering over het jaar waarvan de belastbare winst (of het Nederlandse inkomen) inmiddels volgens de wettelijke regels is verrekend met een verlies.

De inspecteur handelt het verzoek af met inachtneming van dit besluit.

Het besluit van 14 november 2000, nr. CPP 2000/2118M, is ingetrokken met ingang van de datum van inwerkingtreding van dit besluit.

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met de datum van het besluit.