Erfbelasting, partnerregeling voor mantelzorgers

De partnerregeling voor de erfbelasting voor mantelzorgers is ingevoerd per 1 januari 2010. Het betreft een uitzondering op de regel dat bloedverwanten in de rechte lijn geen partners van elkaar kunnen zijn voor de heffing van erf- en schenkbelasting. De uitzondering geldt uitsluitend voor bloedverwanten in de eerste graad. Om in aanmerking te komen voor de partnerregeling moet een bloedverwant in de eerste graad onder meer een mantelzorgcompliment hebben ontvangen over het jaar vóór het overlijden van de erflater in verband met in dat voorafgaande jaar verleende zorg aan de erflater. Een mantelzorgcompliment kan worden verstrekt als er een CIZ-indicatie voor extramurale zorg (thuiszorg) is verleend. Bij een indicatie voor intramurale zorg komt men niet in aanmerking voor een mantelzorgcompliment. Op grond van de wettelijke bepalingen heeft een bloedverwant in de eerste graad zonder mantelzorgcompliment geen recht op een partnervrijstelling.

Rechtbank Arnhem heeft op 28 februari 2013, nr. AWB 12/2636, LJN: BZ2247, geoordeeld dat het vereiste van een mantelzorgcompliment in een geval waarin de erflater in 2010 is overleden, terwijl in 2009 geen mantelzorgcompliment is ontvangen maar daarop materieel gezien wel aanspraak had kunnen worden gemaakt, een disproportionele inbreuk vormt op het eigendomsrecht als bedoeld in artikel 1 van het Eerste Protocol van het EVRM. Deze uitspraak heeft mij aanleiding gegeven om overgangsrecht te treffen.1 Dit overgangsrecht geldt voor overlijdens in de jaren 2010 en 2011 en betekent dat voor de partnerregeling voor mantelzorgers de verzorgende bloedverwant in de eerste graad geen mantelzorgcompliment hoeft te hebben genoten. In plaats van een mantelzorgcompliment is voor die jaren voldoende dat de erflater op het tijdstip van zijn overlijden een CIZ-indicatie voor extramurale zorg had.

Goedkeuring

Ik keur goed dat bij een overlijden in 2010 of 2011 voor de uitzondering van artikel 1a, zevende lid (voor 2010), respectievelijk vierde lid (voor 2011) van de Successiewet de eis van een mantelzorgcompliment niet geldt als de erflater op het tijdstip van zijn overlijden een formele CIZ-indicatie heeft voor extramurale zorg.

Toelichting

De goedkeuring geldt alleen voor de eis van een mantelzorgcompliment. Aan de overige eisen van artikel 1a van de Successiewet moet zijn voldaan.

Voor het overgangsrecht geldt de eis van het bestaan van een formele CIZ-indicatie, dat wil zeggen: de CIZ-indicatie moet daadwerkelijk zijn toegekend. Immers een mantelzorgcompliment kan ook alleen toegekend worden als er een formele CIZ-indicatie is afgegeven.

Voor het overgangsrecht moet er op het moment van overlijden een CIZ-indicatie voor extramurale zorg zijn. Er hoeft dan dus geen mantelzorgcompliment over het jaar van overlijden te zijn verleend. Ook hoeft er geen CIZ-indicatie te zijn over het jaar voorafgaand aan het overlijden.

De eis van het bestaan van een formele CIZ-indicatie betekent dat het niet voldoende is dat de CIZ-indicatie niet is aangevraagd maar de erflater mogelijkerwijs materieel gezien hierop aanspraak had kunnen maken. Ik zie geen aanleiding om af te wijken van de eis van een CIZ-indicatie voor extramurale zorg, nu deze indicatie een objectieve voorwaarde is voor de toekenning van een mantelzorgcompliment.

Ik heb bij de goedkeuring overwogen dat de regelgeving voor 2010 in 2009 nog niet bekend was en men daar in 2009 dus nog geen rekening mee kon houden. Voorts is gebleken dat de informatievoorziening over het mantelzorgcompliment en de daaraan gekoppelde partnerregeling in de erfbelasting in 2010 niet optimaal is geweest. Om die reden geldt de goedkeuring ook voor overlijdens in het jaar 2011. Hiermee wordt ook aangesloten bij het in de jaren 2010 en 2011 geldende overgangsrecht voor het partnerbegrip in de Successiewet.2

Dit besluit treedt in werking met ingang van de dag na de datum van uitgifte van de Staatscourant waarin het wordt geplaatst en werkt terug tot en met 1 januari 2010.