Besluit UWV Onderzoekssubsidie ‘2014 – Online interventies ter bevordering van de arbeidsparticipatie van mensen met een gezondheidsbeperking’

Online interventies krijgen in de gezondheidszorg een steeds belangrijkere rol. Er wordt vaak naar verwezen met de term ‘E-health’. E-health wordt ingezet ter vervanging, vereenvoudiging en verbetering van bestaande zorg. En niet zonder reden. Diverse overzichtstudies laten zien dat deze benadering veelbelovend is. Veel online interventies blijken zelfs even effectief als reguliere face-to-face interventies. Online interventies kunnen daarmee bijdragen aan betaalbare en toegankelijke zorg van hoge kwaliteit, en aan meer zelfredzaamheid van de persoon waarop de interventie gericht is.

Binnen de zorg zijn online interventies vooral gericht op het bevorderen van de gezondheid (veelal behandeling/therapie), de omgang met de gezondheidssituatie, of op preventie. Het onderwerp arbeidsparticipatie komt nauwelijks in online zorginterventies aan de orde. In eerste instantie lijkt dit wellicht logisch: ‘gezondheid en werk zijn toch immers verschillende terreinen’. Echter, zeker de laatste jaren is er een groeiend inzicht dat werk en (de beleving van) gezondheid elkaar positief beïnvloeden. Meer aandacht voor arbeidsparticipatie in online zorginterventies zou een logisch volgende stap zijn.

Op het terrein van sociale zekerheid wordt online dienstverlening nog weinig ingezet. Een uitzondering geldt voor personen met een WW-uitkering. UWV maakt in de dienstverlening aan WW-ers onderscheid tussen basis- en intensieve dienstverlening. Bij intensieve dienstverlening is er face-to-face contact met Adviseurs Werk (gecombineerd met online dienstverlening). Slechts een klein deel van alle WW’ers krijgt deze vorm van dienstverlening. De meerderheid van WW-ers krijgt basisdienstverlening: zij maken enkel gebruik van het online kanaal en hebben geen face-to-face contact met een Adviseur. Online dienstverlening voor WW-ers is relatief nieuw en daardoor nog volop in ontwikkeling. Daar staat tegenover dat de dienstverlening zich wel richt op werkhervatting of in ieder geval op het verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt – in tegenstelling tot de meeste online interventies in de gezondheidszorg.

UWV stelt onderzoekssubsidie ter beschikking met als doel de bevordering van werkbehoud, re-integratie of arbeidsparticipatie van personen met een langdurige ziekte of handicap1. Met de onderzoekssubsidie wil UWV een stimulans geven aan ontwikkelingen op dit gebied. We constateren op het gebied van bevorderen van arbeidsparticipatie een belangrijk hiaat. De ervaringen met online interventies in de gezondheidszorg worden zeer beperkt benut op het terrein van arbeidsparticipatie. Tegelijk is er daar wel een sterke behoefte aan doelmatige, betaalbare en toegankelijke interventies die de zelfredzaamheid van mensen stimuleren. Ook aan interventies die inspelen op de samenhang tussen werken en (ervaren) gezondheid lijkt behoefte te zijn, zeker in een maatschappij waarin het belangrijk gevonden wordt dat iedereen naar vermogen participeert via betaald werk. Gezien de positieve resultaten in de gezondheidszorg is het waarschijnlijk dat online interventies op het gebied van arbeidsparticipatie – mits goed doordacht en uitgevoerd – op een vergelijkbare wijze gunstig bijdragen aan snellere en meer gerichte ondersteuning. Het gaat hierbij niet primair om het bevorderen van de gezondheid, (hoewel onderzoek laat zien dat het verrichten van werk gezondheidsbevorderend kan zijn), maar om het bevorderen van arbeidsdeelname.

UWV stelt onderzoekssubsidie beschikbaar om een impuls te geven aan online interventies gericht op arbeidsparticipatie. Hiermee wil UWV bijdragen aan inzichten hoe online interventies de arbeidsparticipatie van mensen met een gezondheids- en/of arbeidsbeperking kan bevorderen (doel 1). Het is de bedoeling om de (theoretische) inzichten en uitkomsten ook uiteindelijk te gaan gebruiken in de praktijk. De vertaling van onderzoeksresultaten naar- en de benutting van onderzoeksresultaten in de praktijk gaat niet vanzelf. UWV vraagt vandaar specifiek aandacht in het onderzoek voor het creëren van een ‘voedingsbodem’ om de afstand tussen onderzoeksinzichten en dagelijkse praktijk zo goed mogelijk te overbruggen (doel 2).

Gezien de eerder geschetste kennishiaten, zou onderzoek binnen dit subsidiethema zich bijvoorbeeld kunnen richten op de beantwoording van de volgende vragen:

• • Welke bestaande (nationale en internationale) online interventies bieden mogelijkheden om de arbeidsparticipatie van mensen met een gezondheids-/ arbeidsbeperking te bevorderen?

• • Welke online interventies zijn geïndiceerd voor welke subgroepen?

• • Hoe ziet een (hypothetische) best practice online interventie ter bevordering van arbeidsparticipatie (voor bepaalde subgroepen) eruit?

• • Wat zijn de randvoorwaarden om online interventies in theorie en in de praktijk succesvol te laten zijn in het stimuleren van werkhervatting?

Het gaat bij dit subsidiethema specifiek om online interventies gericht op re-integratie in of behoud van arbeid. Onder mensen met een gezondheids- en/of arbeidsbeperking vallen bijvoorbeeld de mensen in de WIA, de Ziektewet en de Wajong, evenals personen met een WWB-uitkering die kampen met gezondheids-/arbeidsbeperkingen.

Na afronding van de onderzoeken die voortkomen uit het voorliggende subsidiethema, bekijkt UWV op basis van de uitkomsten of er onderzoekssubsidie beschikbaar gesteld zal worden voor een vervolgfase. Daarin zou het vaststellen van de (kosten-)effectiviteit van enkele online (model)interventies een doelstelling kunnen zijn.

Gedetailleerdere informatie is neergelegd in de Startnotitie die via UWV Marktplaats is te raadplegen.